Formosa tiếp tục kế hoạch mở rộng tại Việt Nam, không bị ảnh hưởng bởi thuế từ ông Trump

Liệu Việt Nam có thể trở thành một cường quốc thép toàn cầu? Nhà sản xuất thép Formosa Hà Tĩnh, bắt đầu vận hành nhà máy thép tích hợp đầu tiên của Việt Nam cách đây hơn hai năm, thực sự muốn tiến hành kế hoạch xây dựng lò nung thứ ba?

FHS muốn giúp chính phủ đạt được mục tiêu làm cho Việt Nam, hiện là quốc gia tiêu dùng thép lớn Đông Nam Á có thể tự sản xuất thép không cần phải dựa vào nhập khẩu.

Họ cũng muốn bắt đầu sản xuất các loại sản phẩm thép có giá trị gia tăng cao theo yêu cầu của ngành công nghiệp ô tô - ngành Đông Nam Á đang muốn hướng tới việc trở thành một trung tâm sản xuất. Nhưng FHS không muốn đi vào vết xe đổ của ngành thép Trung Quốc khi nhu cầu toàn cầu bắt đầu giảm từ nhiều năm trước.

Trước đó, các nhà sản xuất thép Trung Quốc đã không thể cắt giảm sản xuất của chính mình - làm sao có thể tạm dừng một lò nung một khi nó đã đi vào hoạt động? Và thế là họ bắt đầu bán sản phẩm dư thừa ra thị trường nước ngoài. Giá giảm mạnh, và ngành công nghiệp thép toàn cầu vật lộn trong khủng hoảng.

Mặc dù công ty hy vọng sẽ hoàn tất kế hoạch cho lò nung thứ ba vào cuối năm nay, nhưng họ cũng thông báo rằng sẽ "nghiên cứu kỹ vấn đề này trong bối cảnh giá thép và các sản phẩm từ thép đang giảm", Chủ tịch FHS Chen Yuan-Cheng nói. 

Hoa Kỳ cũng đã đặt ra những thách thức mới đối với ngành thép của Việt Nam. Vào ngày 2/7/2019, Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho biết họ sẽ áp mức thuế tối đa 456% đối với các sản phẩm thép được sản xuất tại Việt Nam. 

Thuế quan mới sẽ nhắm vào các sản phẩm được chế biến tại Việt Nam bằng cách sử dụng "nguyên liệu cơ bản" được sản xuất tại Hàn Quốc và Đài Loan. Thép chống ăn mòn và thép tấm cán nguội được sản xuất tại Việt Nam bằng cách xử lý các thép cán nóng từ Hàn Quốc và Đài Loan từ nay sẽ phải chịu thuế quan mới khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Nhưng FHS dường như được hưởng lợi từ động thái của Nhà Trắng. Công ty là nhà sản xuất thép cán nóng duy nhất tại Việt Nam, sở hữu lò nung duy nhất có khả năng sản xuất ra sản phẩm này. Dự kiến ​​"nhu cầu về thép cán nóng từ Nhật Bản và FHS sẽ tăng lên trong tương lai để bù đắp cho vật liệu từ Hàn Quốc và Đài Loan", một lãnh đạo công ty thương mại thép cho biết. 

Việt Nam hiện đang khuyến khích các nhà sản xuất nội địa sử dụng nguyên liệu cơ bản được sản xuất trong nước. Mặc dù quyết định áp thuế này của Mỹ không liên quan trực tiếp đến cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, chủ nghĩa bảo hộ của tổng thống Donald Trump đang bắt đầu hoạt động có lợi cho FHS. 

Nhưng FHS cần phải theo sát cuộc chiến thương mại một cách chặt chẽ. Phần còn lại của châu Á dường như chú ý đến FHS và Việt Nam - hiện được coi là quốc gia có thể ảnh hưởng đến giá thép trên toàn khu vực.

Động lực cho nhà máy thép tích hợp của FHS là nhu cầu từ hoạt động sản xuất các sản phẩm từ thép hoàn chỉnh của Việt Nam. Cầu thép đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua trong bối cảnh bùng nổ xây dựng đang diễn ra. Hiện nay các công ty xây dựng Việt Nam đang mua thép tự chế ngày càng nhiều, và FHS đang giúp Việt Nam dần dần hạn chế việc nhập khẩu thép từ các nhà sản xuất Trung Quốc và Nhật Bản. 

Nhưng sản lượng hàng năm của FHS chỉ đạt chưa tới 10% tổng số các nhà sản xuất thép của Nhật Bản. Về lâu dài, FHS có kế hoạch tăng gấp ba sản lượng thép thô hàng năm từ mức hiện tại lên 22,5 triệu tấn. 

Đằng sau tham vọng là nhu cầu nội địa mạnh mẽ và sự hỗ trợ từ chính phủ. 

Tiêu thụ thép của Việt Nam đã vượt qua Thái Lan vào năm 2016. Trước đó, Thái Lan là nước tiêu thụ thép lớn nhất Đông Nam Á. Thép thường được tiêu thụ ở chính quốc gia nơi nó được sản xuất và ngành công nghiệp này đang vật lộn để phát triển mà không có sự hỗ trợ của chính phủ. 

Xây dựng lò nung luôn là rào cản lớn với công nghiệp thép. Nhiều nước đang phát triển không thể chi trả hóa đơn xây dựng gần 10 tỷ USD để xây dựng một lò nung và các cơ sở hạ tầng liên quan.

Việt Nam đã nhập khẩu thép bán thành phẩm, sau đó xử lý chúng thành thành phẩm. Điều này cản trở sự phát triển của ngành thép Việt Nam, bởi vì các sản phẩm thép bán thành phẩm có thể được mua ổn định hơn và với chi phí thấp hơn nếu sản xuất tích hợp lò cao trở nên khả thi.

Chính phủ Việt Nam đã và đang thúc đẩy việc xây dựng các nhà máy thép tích hợp hợp tác với các nhà sản xuất thép nước ngoài. 

Và với nhà máy thép FHS hiện đang hoạt động, Việt Nam có thể mua các sản phẩm bán thành phẩm tại thị trường trong nước.

FHS đã có khả năng sản xuất 4,5 triệu tấn thép cán nóng hàng năm, một sản phẩm bán thành phẩm được làm bằng thép nóng chảy liên tục.

Việt Nam, nước nhập khẩu hơn 8 triệu tấn thép cán nóng mỗi năm, giờ đây có thể giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu.

FHS cũng có kế hoạch cung cấp các sản phẩm bán thành phẩm của mình cho các nước Đông Nam Á khác. Nhu cầu về các sản phẩm thép đang tăng lên ở Đông Nam Á bởi các nhà sản xuất ô tô khác trong khu vực và các động lực cải thiện cơ sở hạ tầng mạnh mẽ của chính phủ.

Vì độc quyền sản xuất vật liệu xây dựng bằng thép, FHS không thể đáp ứng nhu cầu về các loại sản phẩm giá trị gia tăng được sử dụng trong sản xuất ô tô, một lĩnh vực do các nhà máy thép của Nhật Bản dẫn đầu. Để di chuyển vào thị trường này, FHS dự định hợp tác với cổ đông Nhật Bản, JFE Steel.

Vì nó độc quyền sản xuất vật liệu xây dựng bằng thép, FHS không thể đáp ứng nhu cầu về các loại sản phẩm giá trị gia tăng được sử dụng trong sản xuất ô tô, một lĩnh vực do các nhà máy thép của Nhật Bản dẫn đầu. Để thâm nhập vào thị trường này, FHS dự định hợp tác với JFE Steel.

"Hợp tác với JFE là điều kiện cần để mở rộng dòng sản phẩm của chúng tôi và nâng cao chất lượng của chúng", Chủ tịch FHS Chen nói. "Chúng tôi sẽ nâng giá trị gia tăng sản phẩm."

JFE bắt đầu tham gia vào việc quản lý FHS vào năm 2015 và được thiết lập để tăng cường hợp tác công nghệ với công ty. Mặc dù JFE hiện đang vận chuyển các sản phẩm bán thành phẩm từ Nhật Bản cho nhiều nhà máy chế biến tại Đông Nam Á, nhưng họ có thể cắt giảm chi phí và đáp ứng nhu cầu của khách hàng kịp thời hơn nếu có thể mua sản phẩm bán thành phẩm tại Việt Nam.