Khủng hoảng Nga – Ukraine đang tái định hình dòng chảy dầu thô toàn cầu. Để đáp lại việc Nga tấn công Ukraine, EU đã áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với dầu thô của Nga. Theo lệnh trừng phạt mới nhất, hầu hết nhập khẩu dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ qua đường biển từ Nga vào EU sẽ bị cấm từ cuối năm 2022.
Do đó, EU phải chuyển sang các nguồn cung dầu khác, đặc biệt là từ Mỹ và Trung Đông, khiến dòng chảy thương mại dầu thô toàn cầu bị đảo lộn. Theo ước tính của Bloomberg, lượng dầu từ Trung Đông đến châu Âu trong tháng 7 đã cao hơn 90% so với tháng 1. Ở chiều ngược lại, Nga đang chuyển hướng xuất khẩu sang các khách hàng châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ.
Báo cáo mới đây của Chứng khoán VNDirect dự báo giá cước tàu chở xăng dầu sẽ tiếp tục đà tăng trong thời gian tới Dầu thô của Nga đã chuyển hướng đến các khách hàng châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ sau khi căng thẳng Nga - Ukraine xảy ra, tái định hình lại dòng chảy thương mại dầu thô toàn cầu. Do EU cấm dầu và nhiên liệu của Nga, nhu cầu đối với cả tàu chở dầu thô và nhiên liệu đều đã tăng lên do dòng chảy thương mại năng lượng toàn cầu thay đổi.
Đối với thị trường vận tải dầu thô, Clarsons Research ước tính nhu cầu vận tải dầu thô sẽ tăng nhẹ trong hai năm tới do việc tái định hình lại các tuyến đường vận chuyển dầu thô. Trong khi đó, nguồn cung tàu chở dầu thô dự kiến sẽ tăng khiêm tốn, tạo điều kiện thuận lợi cho giá cước thuê tàu chở dầu thô.
Đối với thị trường vận tải xăng dầu thành phẩm (nhiên liệu), lĩnh vực này dường như có triển vọng tốt hơn do các tuyến đường vận chuyển dài hơn trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ toàn cầu phục hồi sau đại dịch. Các tuyến đường vận chuyển dài hơn sẽ làm giảm khối lượng nhiên liệu có thể vận chuyển, có khả năng gây ra tình trạng thiếu hụt trên thị trường tàu chở xăng dầu thành phẩm.
Do tăng trưởng đội tàu chở nhiên liệu ở mức tương đối thấp so với nhu cầu đang gia tăng, đội ngũ phân tích VNDirect kỳ vọng thu nhập của đội tàu chở xăng dầu thành phẩm sẽ tăng trưởng đáng kể trong thời gian tới. Đáng chú ý, khi tình hình căng thẳng địa chính trị ngày càng leo thang, Nga đã cắt nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên giá rẻ cho EU.
Theo đó, nhu cầu dầu diesel của châu Âu có khả năng sẽ gia tăng trước một mùa đông khó khăn sắp tới nhờ vào tính ứng dụng cao của dầu diesel trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp và sản xuất điện (để thay thế khí đốt trong phát điện). Điều này sẽ góp phần thúc đẩy nhu cầu tàu chở xăng dầu thành phẩm, gia tăng tính cạnh tranh lên đội tàu chở nhiên liệu với số lượng vốn đã có hạn.
Đối với ngành vận tải dầu khí tại Việt Nam, doanh nghiệp (DN) có mức độ tham gia vào thị trường quốc tế cao sẽ là đơn vị được hưởng lợi chính từ đà tăng giá cước tàu chở dầu và nhiên liệu.
Đối với PVT, VNDirect cho rằng đây là DN vận tải dầu khí hàng đầu tại Việt Nam. Hiện PVT đang khai thác 40 tàu chở dầu và nhiên liệu các loại với tổng tải trọng ~1,11 triệu DWT. Đáng chú ý, hầu hết các tàu chở xăng dầu thành phẩm của PVT (trong tổng số 15 tàu xăng dầu thành phẩm với tải trọng trên 300.000 DWT) đang hoạt động trên các tuyến quốc tế. Điều này có thể giúp PVT được hưởng mức giá cước cao hơn trong bối cảnh giá thuê tàu tăng cao như hiện nay trong thời gian tới.
Đối với GSP - công ty con của PVT, khai thác 6 tàu chở LPG với tải trọng 18.000 DWT và 2 tàu xăng dầu thành phẩm có tải trọng 40.000 DWT (mới đầu tư trong 2021 và 2022). Với việc giá cước tàu chở xăng dầu thành phẩm đang tăng, GSP sẽ được hưởng lợi trong thời gian tới.
Đối với PVP, một công ty con của PVT, chịu trách nhiệm về mảng vận tải dầu thô và mảng FSO / FPSO. Hiện tại, PVT Appollo - tàu chở dầu thô có tải trọng 105.000 DWT (do PVP sở hữu) đang hoạt động trên thị trường quốc tế. Do đó, DN này có thể hưởng lợi từ việc giá tàu chở dầu toàn cầu đang tăng.
Ngoài ra, VIP và VTO là 2 thành viên của Tập đoàn Petrolimex, quản lý đội tàu chở xăng dầu thành phẩm với tổng tải trọng trên 300.000 DWT, chủ yếu vận chuyển nhiên liệu cho công ty mẹ - PLX. Điều này sẽ hạn chế khả năng hưởng lợi của 2 DN này theo đà tăng giá cước tàu chở xăng dầu toàn cầu.