Tâm lý lo ngại của các nhà đầu tư xuất phát từ những yếu tố bất trắc của thị trường Trung Quốc đã khiến giá quặng sắt tham chiếu trên sàn Đại Liên (kỳ hạn tháng 5/2021) phiên 12/3 tiếp tục xu hướng đi xuống khi giảm 0,3% xuống 1.059 CNY (163,11 USD)/tấn; tính chung cả tuần, giá đã mất 6%. Tương tự, quặng sắt giao ngay cập cảng Trung Quốc giảm xuống 166 USD/tấn. Giá trên các sàn Châu Á khác cũng đi xuống. Theo đó, quặng sắt trên sàn Singapore phiên cuối tuần giảm 3,2% xuống 159,35 USD/tấn, tính chung cả tuần mất 5%.
Bộ Sinh thái và Môi trường Trung Quốc đã yêu cầu Đường Sơn - thành phố sản xuất thép hàng đầu của nước Trung Quốc – xử lý nghiêm những cơ sở vi phạm quy định về chất lượng không khí, sau khi 4 nhà máy không thực hiện quy định về hạn chế sản xuất, góp phần gây ô nhiễm không khí nặng nề. Trước đó, ngày 8/3, Đường Sơn đã cảnh báo ô nhiễm cấp độ 3 và kêu gọi các công ty sản xuất công nghiệp nặng như ngành thép và các nhà máy luyện cốc phải cắt giảm sản lượng cho phù hợp với quyu định.
Atilla Widnell, giám đốc điều hành của Navigate Commodities ở Singapore cho biết: "(Nhu cầu quặng sắt đối mặt với) rủi ro lớn về dài hạn là Chính phủ muốn cắt giảm công suất sản xuất thép và chuyển sang sản xuất bằng lò điện hồ quang – loại sử dụng nhiều thép phế làm nguyên liệu".
Đó cũng là lý do khiến giá thép vẫn tăng, trái chiều với giá quặng sắt, vì thực tế nhu cầu thép tại Trung Quốc được nhận định là vẫn đang rất tốt.
Phiên 12/3, giá thép thanh vằn trên sàn Thượng Hải tăng 2,9% so với phiên trước đó, thép cuộn cán nóng tăng 3,1%, trong khi thép không giảm giảm nhẹ 0,1%.
Mức biến động giá sắt thép năm 2021
Giá sắt thép từ sau Tết Nguyên đán tăng mạnh trong khi nguồn cung eo hẹp. Xuất khẩu quặng sắt của các hãng hàng đầu thế giới Rio Tinto, BHP, Vale, Fortescue Metals Group và Roy Hill ở Australia, cùng với cảng Saldanha - Nam Phi - tháng 2/2021 giảm 11% so với tháng trước đó, dù tăng 3,3% so với cùng tháng năm trước, theo số liệu của S&P Global Platts.
Tháng 3 này tình hình cũng không khả quan, trái với thông lệ (thông thường, xuất khẩu trong tháng 3 thường mạnh), do thời tiết bất lợi ở những mỏ sắt lớn. Tình hình năm nay tương tự như tháng 3 năm 2019, khi xuất khẩu thấp hơn tháng 2 vì mưa bão lớn ở Australia. Điều này có thể sẽ hỗ trợ giá quặng sắt giữ vững ở mức cao trong thời gian tới.
Xuất khẩu quặng sắt (hàng tháng) của những nhà sản xuất chủ chốt
Tổng xuất khẩu quặng sắt 2 tháng đầu năm 2021 từ 4 hãng sản xuất lớn nhất của Australia tăng 4,2 triệu tấn so với cùng kỳ năm ngoái (đạt 126,7 triệu tấn), từ Vale đạt 40,3 triệu tấn (giảm 3 triệu tấn), trong khi từ Nam Phi đạt 8,6 triệu tấn (giảm 1,5 triệu tấn).
Trong khi đó, nhập khẩu quặng sắt vào Trung Quốc gia tăng, đạt 181,5 triệu tấn trong 2 tháng đầu 2021, tăng hơn 4 triệu tấn so với cùng kỳ 2020.
Và mặc dù xuất khẩu từ Australia và Brazil giảm song lượng quặng sắt lưu kho ở các cảng biển Trung Quốc cuối tháng 2 đã tăng lên 127,2 tiệu tấn, cao hơn 6 triệu tấn so với đầu năm 2021.
Diễn biến lượng quặng sắt lưu ở kho cảng Trung Quốc và giá quặng sắt (hợp đồng tham chiếu)
Ngành thép Trung Quốc đang bước vào mùa sản xuất, khi hoạt động xây dựng sắp vào giai đoạn cao điểm. Mặc dù kế hoạch tăng trưởng kinh tế nhiệm kỳ tiếp theo của Trung Quốc không đặt mục tiêu cao vào các ngành như thép, song kinh tế hồi phục nhanh sau đại dịch sẽ tiếp tục hút nhu cầu quặng sắt vào thị trường này.
Tham khảo: Spglobal, Reuters, Mining