Trong nửa cuối năm 2021, khi giá thép thế giới bắt đầu lao dốc, các doanh nghiệp thép đều lâm vào tình cảnh doanh thu, lợi nhuận giảm sút. Giá cổ phiếu của các công ty thép khi đó được ví như cây thông noel vì lao dốc không thấy đáy. Trước diễn biến giá thép và quặng sắt giảm mạnh trong cuối năm, nhiều doanh nghiệp tích trữ lượng hàng tồn kho lớn đã phải tăng trích lập cho giảm giá của hàng tồn kho.
Các công ty ngành thép đều đang tăng tích trữ đáng kể hàng tồn kho trong năm 2021. Kết thúc năm, lượng hàng tồn kho của Hòa Phát (HPG) có giảm so với quý 3 nhưng vẫn cao gấp 1.6 lần năm 2020 lên 42.370 tỷ. Dù lượng hàng tồn kho trong quý 3 cao hơn nhưng HPG chỉ dự phòng giảm giá hàng tồn kho 66 tỷ trong khi quý 4 là 236 tỷ. So với các công ty cùng ngành dự phòng giảm giá hàng tồn kho của HPG khá thấp so với giá trị lượng hàng tồn kho.
So với năm ngoái, Hoa Sen Group (HSG) đã tăng 2,6 lần lượng hàng tồn kho lên 12.556 tỷ đồng, dự phòng hàng tồn kho tăng 4 lần lên 207 tỷ.
Kết thúc năm 2021, Nam Kim (NKG) ghi nhận mức hàng tồn kho là 8.702 tỷ đồng, tăng 3,6 lần so với đầu năm. Từ quý 3 năm 2021, NKG mới bắt đầu dự phòng giảm giá hàng tồn kho, bắt đầu với quý 3 là 167 tỷ đồng, sang quý 4 giá trị dự phòng giảm giá hàng tồn kho tăng lên 420 tỷ đồng.
Khoản trích lập dự phòng tăng thêm 253 tỷ đồng tương đương với 1/2 lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp này trong quý 4.
Tích trữ hàng tồn kho cao là con dao hai lưỡi ảnh hưởng rất lớn đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Từ tháng 5/2020, giá thép đã bắt đầu giảm giá. Cụ thể, từ 11/5/2021 đến 30/11/2021, giá thép thế giới giảm từ 5.955 CNY/tấn về 4.180 CNY/tấn. Nếu như giá thép tăng trở lại lượng hàng tồn kho cao sẽ tăng lợi nhuận cho công ty. Tuy nhiên, nếu như giá thép đi ngang hoặc giảm giá, điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp. Chúng ta đã có bài học trong lịch sử khi giá thép năm 2018-2019 lao dốc, hàng loạt doanh nghiệp thép lao đao và phải cơ cấu lại doanh nghiệp.
Tuy nhiên, từ đầu tháng 12/2021 đến nay, giá thép thế giới có sự phục hồi tốt, đặc biệt là sau kỳ nghỉ lễ dài ngày Tết Nguyên Đán. Tính đến 9/2, giá thép cây giao sau trên sàn Thượng Hải đạt mức giá 4.850 CNY/tấn, đã tăng 16% từ mức giá thấp nhất trong tháng 11/2021.
Trước diễn biến này, cổ phiếu thép trong những phiên giao dịch gần đây trên thị trường cổ phiếu có sự phục hồi tốt. Từ sau tết nguyên đán đến nay, chỉ trong 3 phiên, HPG tăng 12%, giá đóng cửa phiên 9/2 là 47.300 đồng/cp; HSG tăng 19%, giá đóng cửa ngày 9/2 là 36.450 đồng/cp, NKG tăng 18,5%, giá đóng cửa ngày 9/2 là 37.500 đồng/cp. Trong đó HSG và NKG đã tăng trần trong 2 phiên gần nhất.