Giám sát chặt việc ngân hàng mua trái phiếu DN

Đây là một trong những nội dung được lãnh đạo NHNN khẳng định tại họp báo ngày 22/9 để thông tin về điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) và hoạt động ngân hàng 9 tháng đầu năm 2020; định hướng những tháng cuối năm.

Khó khăn do dịch COVID-19, tín dụng tăng 4,81%

Tại cuộc họp báo, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) Phạm Chí Quang, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái, thị trường thế giới biến động mạnh do dịch COVID-19, buộc Chính phủ và ngân hàng trung ương nhiều nước nới lỏng chính sách tiền tệ (CSTT) chưa từng có, thực thi các giải pháp kích thích kinh tế, hỗ trợ tài khóa quy mô lớn để phục hồi kinh tế;... NHNN đã điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ CSTT để ổn định thị trường, thanh khoản của hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) thông suốt.

Tính đến ngày 15/9, tổng phương tiện thanh toán M2 tăng 7,58% so với cuối năm 2019. Trong những tháng đầu năm, NHNN đã liên tiếp điều chỉnh giảm hai lần các mức lãi suất điều hành với tổng mức giảm 1 đến 1,5%/năm để hỗ trợ thanh khoản cho TCTD, tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ NHNN; giảm 0,6 đến 0,75%/năm trần lãi suất tiền gửi các kỳ hạn dưới sáu tháng và giảm 1%/năm trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên, hiện ở mức 5,0%/năm.

Ông Phạm Chí Quang cho rằng, "đây là mức lãi suất thấp trong các nước có điều kiện tương đồng Việt Nam, để hỗ trợ giảm chi phí vay vốn của doanh nghiệp (DN) và người dân".

Về điều hành tỷ giá, từ đầu năm 2020 đến nay, mặc dù một số giai đoạn chịu tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 và biến động trên thị trường quốc tế, thị trường ngoại tệ duy trì ổn định, tỷ giá USD/VND diễn biến linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường, cân đối kinh tế vĩ mô, tiền tệ. Thanh khoản thị trường thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ.

Trong điều hành tín dụng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) Nguyễn Tuấn Anh cũng nêu rõ, bám sát diễn biến dịch COVID-19, NHNN kiểm soát quy mô tín dụng phù hợp với chỉ tiêu định hướng, bảo đảm chất lượng tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho DN, người dân tiếp cận vốn tín dụng khôi phục nhanh chóng sản xuất, kinh doanh. NHNN đã ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ, hỗ trợ khách hàng vay vốn; chỉ đạo TCTD đơn giản thủ tục, điều kiện cho vay, tiết giảm tối đa chi phí… để tập trung nguồn lực giảm mạnh lãi suất cho vay; đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vốn của nền kinh tế. Đến 16/9, tín dụng tăng 4,81% so với cuối năm 2019, tăng 10,19% so với cùng kỳ 2019.

Đặc biệt, NHNN luôn coi trọng cải cách hành chính (CCHC) chỉ số cải cách hành chính (Par index) năm 2019 của NHNN đạt điểm cao nhất 95.4/100 điểm và lần thứ 5 liên tiếp xếp vị trí thứ 1 về CCHC trong các bộ, cơ quan ngang bộ.

Tỷ lệ nợ xấu nội bảng tiếp tục được duy trì ở mức dưới 2%. Bên cạnh đó, tính từ năm 2012 đến cuối tháng 7/2020, toàn hệ thống các TCTD đã xử lý được khoảng 1.113,7 nghìn tỷ đồng nợ xấu, trong đó bảy tháng đầu năm 2020, tổng nợ xấu được xử lý là khoảng 63,7 nghìn tỷ đồng…

Lãnh đạo các Vụ, Cục chức năng trao đổi tại họp báo. Ảnh:VGP.

Về lĩnh vực thanh toán, ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh Toán (NHNN) cho biết, mặc dù bị ảnh hưởng của dịch COVID-19, hoạt động thanh toán những tháng đầu năm 2020 vẫn có sự tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước cả số lượng và giá trị giao dịch, thể hiện ở giao dịch thanh toán qua thẻ, qua internet và điện thoại di động. Trong 7 tháng đầu năm 2020, tổng số lượng giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng 13,61% về giá trị giao dịch so với cùng kỳ năm 2019; số lượng và giá trị giao dịch thanh toán qua điện thoại di động tăng tương ứng 184,2% và 186,3% so với cùng kỳ năm 2019…

Điều hành đến cuối năm vẫn phải đạt mục tiêu "kép"

Cũng theo Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, định hướng điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng thời gian tới, trên cơ sở mục tiêu của Quốc hội, Chính phủ và diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ trong và ngoài nước, NHNN sẽ tiếp tục điều hành CSTT chủ động, linh hoạt phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát; duy trì ổn định vĩ mô, thị trường, hỗ trợ phục hồi nhanh kinh tế.

NHNN cũng sẽ đánh giá tác động của dịch COVID-19 đến khả năng hoàn thành các mục tiêu tại Phương án cơ cấu lại của các TCTD cũng như đến an toàn hệ thống để đề xuất các giải pháp chỉ đạo, xử lý phù hợp.

NHNN sẽ tiếp tục điều tiết thanh khoản của TCTD hợp lý để ổn định thị trường; Điều hành công cụ tái cấp vốn linh hoạt, phù hợp với diễn biến vĩ mô, tiền tệ, nhu cầu vốn của TCTD và chủ trương của Chính phủ hỗ trợ nền kinh tế trước tác động của dịch COVID-19…

Để hỗ trợ các khách hàng bị thiệt hại do dịch COVID-19, NHNN đang tiếp tục triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho khách hàng như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 01 của NHNN.

Toàn cảnh buổi họp báo tại NHNN. Ảnh:VGP.

NHNN đề nghị các bộ, ngành liên quan khẩn trương cho ý kiến thống nhất về việc sửa đổi, bổ sung Thông tư 01 cho phù hợp với thực tế của dịch bệnh, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho người dân, DN.

Ngoài ra, NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương đẩy mạnh kết nối ngân hàng - DN dưới nhiều hình thức khác nhau để kịp thời nắm bắt và xử lý khó khăn cho khách hàng vay vốn; tiếp tục chỉ đạo NHCSXH triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi đối với người nghèo và các đối tượng chính sách; trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án giảm lãi suất một số chương trình tín dụng để hỗ trợ cho khách hàng.

Về các giải pháp hỗ trợ DN trong thời gian tới, hay gọi đơn giản là "gói hỗ trợ lần 2", đại diện NHNN khẳng định sẽ tích cực ủng hộ chủ trương này. Tuy nhiên, lãnh đạo NHNN dẫn nhận định của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) là "dư địa cho chính sách tiền tệ" đang dần thu hẹp, cần có liều lượng nhiều hơn từ các chính sách tài khoá.

"Về phía mình, NHNN cam kết tiếp tục điều hành tháo gỡ tối đa khó khăn, nhưng không lơ là việc kiểm soát lạm phát và tính an toàn trong hoạt động", Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng bày tỏ quan điểm.

Với các TCTD, NHNN cũng đề nghị cần tiết giảm chi phí để tiếp tục giảm lãi suất cho vay tiếp sức cho nền kinh tế, đơn giản hóa quy trình thủ tục nội bộ, tạo điều kiện cho khách hàng vay mới nhưng không hạ chuẩn cho vay, bảo đảm chất lượng, an toàn tín dụng, duy trì hoạt động lành mạnh của hệ thống ngân hàng

Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhận định, đến thời điểm hiện nay, cơ cấu tín dụng là hợp lý khi các TCTD vẫn tiếp tục tập trung vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên như: tín dụng đối với lĩnh vực xuất khẩu tăng 4%; tín dụng lĩnh vực nông nghiệp nông thôn tăng 3,29%; tín dụng đối với lĩnh vực DN nhỏ và vừa tăng 3%... Các chương trình tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ vẫn được các TCTD tiếp tục triển khai quyết liệt; nhu cầu vốn cho các dự án trọng điểm được đáp ứng kịp thời.

Giải đáp vấn đề liên quan đến việc một số ngân hàng mua trái phiếu DN của một số DN BĐS, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phân tích, các ngân hàng huy động vốn có tỷ trọng cao là vốn ngắn hạn, nên các khoản đầu tư như chứng khoán và BĐS thường là dài hạn có rủi ro nhất định về thanh khoản, đòi hỏi phải thẩm định khả năng thu hồi vốn, đánh giá dòng tiền trong tương lai chặt chẽ.

Phương châm chỉ đạo chủ trương của NHNN là tín dụng đi đôi với an toàn hiệu quả, do đó, NHNN đã chỉ đạo kiểm soát chặt tín dụng vào lĩnh vực BĐS, nếu các TCTD mua trái phiếu DN vẫn tính vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.

"NHNN đang chỉ đạo các vụ cục chức năng của mình thường xuyên theo dõi, báo cáo về tình các TCTD, nếu nhận thấy có rủi ro sẽ lập tức có văn bản cảnh báo", Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.