Gia đình anh Nguyễn Văn Sử, xóm Nghĩa Hưng, xã Mường Cơi có vườn quýt ở tít trên núi cao. Bao năm qua, con đường mòn dẫn lên trang trại in đậm dấu chân của con ngựa bạch. Chú ngựa thồ này đã thay anh Sử gùi phân gio, giống má và sản sản phẩm thu hoạch lên và xuống núi. “Không có con ngựa thồ này, gia đình tôi chắc không làm được vườn quýt cả nghìn cây trên núi. Mỗi năm nó gùi cả trăm tấn hàng”, anh Sử cho biết.
Chú ngựa bạch của gia đình anh Sử rất khỏe. Nó kiên trì, nhẫn nại vượt núi thồ hàng bất chấp mưa nắng. Anh Sử coi nó là người bạn không thể thiếu trong quá trình cải tạo vùng đất cằn sỏi đá.
Chú ngựa bạch tham gia thu gùi quýt từ trên núi xuống giúp bà con.
Cũng giống như gia đình anh Sử, các hộ dân khác của xóm Mường Cơi này đều có ngựa. Những chú ngựa đã trở thành cỗ máy vận chuyển hàng hóa lên núi cao. Nó giúp người dân nơi đây giải phóng sức lao động. Họ coi con ngựa như vật quý trong nhà. Nói như ông Nguyễn Văn Đông, trưởng xóm Nghĩa Hưng, không có ngựa, bà con nơi đây không thể giàu đẹp như ngày hôm nay được.
Mỗi năm chú ngựa bạch này của gia đình anh Nguyễn Văn Sử gùi cả trăm tấn hàng hóa lên núi và xuống núi.
Ông Đông cũng kể, đầu năm 1964, theo tiếng gọi của Đảng, 24 thanh niên nam, nữ là những đảng viên, đoàn viên ưu tú của xã Liên Nghĩa, huyện Văn Giang (Hưng Yên) lên Sơn La làm kinh tế mới và chọn xã Mường Cơi làm quê hương thứ hai. Họ đã mang sức trẻ để xây dựng lên xóm Nghĩa Hưng giàu có và trù phú.
Xóm Nghĩa Hưng có 120 hộ gia đình thì có tới 60 con ngựa thồ. Chúng thay nhau, luân phiên, giúp người dân xây dựng vùng kinh tế mới. Giờ nhà nào cũng giàu có vứi vườn cam, vườn quýt và trang trại chăn nuôi gia súc trên núi.