Góc nhìn chuyên gia: Thận trọng với diễn biến thanh khoản thấp, những nhịp rung lắc có thể tiếp diễn

Thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục có những diễn biến tiêu cực trong tuần qua, điều này cùng nhịp với diễn biến của nhiều thị trường chứng khoán thế giới. Trong tuần qua, nhiều chỉ số lớn trên thế giới từ Mỹ, châu Âu đến châu Á đều kiểm định lại vùng đáy tháng Năm. Sang tuần giao dịch mới, các chuyên gia Bùi Văn Huy - Giám đốc môi giới Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC), ông Nguyễn Thanh Lâm - Giám đốc Phân tích khối KHCN CTCK MayBank KimEng (MBKE) đã có những chia sẻ góc nhìn về xu hướng thị trường.

Thị trường tuần tới có thể phục hồi, mức kháng cự gần nhất là quanh 1.200 điểm và xa hơn là quanh 1.250 điểm

Trước tiên, đánh giá về thị trường tuần qua, ông Bùi Văn Huy, chuyên gia HSC cho rằng thị trường chứng khoán Việt Nam đã kiểm định vùng đáy cũ quanh 1.155-1.160 điểm. Việc thị trường có lực cầu bắt đáy ở vùng đáy cũ và nảy lên cũng là diễn biến rất bình thường. Với đà phục hồi của nhiều thị trường chứng khoán trên thế giới cuối tuần qua, tác động từ bên ngoài có vẻ dịu đi chút ít trong ngắn hạn. Do đó, thị trường có thể có những nỗ lực phục hồi tiếp theo. Kháng cự gần nhất là quanh 1.200 điểm và xa hơn là quanh 1.250 điểm.

Tuy nhiên, bàn về thanh khoản thị trường, chuyên gia nhận định rằng thanh khoản vẫn đang là một dấu hỏi rất lớn. Giá không thể tăng bền với mức thanh khoản hiện tại, lực cầu phải thực sự trở lại thị trường mới có nhiều cơ hội. Hiện tại khi các thông tin tiêu cực tạm lắng xuống trong ngắn hạn, giá phục hồi chủ yếu do tiết cung.

Một số nguyên nhân khiến thanh khoản sụt giảm được chỉ ra do tài khoản nhà đầu tư thua lỗ nặng và giảm margin. Mức độ giảm khoảng 20% của chỉ số VN-Index từ đỉnh không phản ánh đầy đủ mức độ sát thương của đợt giảm. Nhiều cổ phiếu giảm 50-80% từ đỉnh. Nếu dùng margin, nhiều nhà đầu tư thua lỗ 80-90% tài khoản là không hiếm.

Bên cạnh đó, việc siết chặt thị trường trái phiếu, một số doanh nghiệp mua lại trái phiếu trước hạn. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp không tìm ra nguồn cân đối. Từ thực tế nghề nghiệp, cá nhân ông thấy nhiều cổ đông lớn của nhiều doanh nghiệp lớn tìm nguồn vay thế chấp cổ phiếu thay thế để bù vào.

Ngoài ra, dòng tiền trở lại sản xuất kinh doanh và chuyển kênh đầu tư khi thị trường chứng khoán không thuận lợi cũng khiến dòng tiền giảm đáng kể. Đặc biệt, mặc dù số lượng tài khoản mới vẫn lập kỷ lục, tuy nhiên ông Huy chỉ ra rằng dòng tiền gia nhập không nhiều chủ yếu do NĐT chuyển CTCK do một số mới vào hoạt động hoặc mở rộng.

Theo quan điểm của ông Huy, dòng vốn mua ròng khối ngoại trong thời gian qua xuất phát từ ETFs. ETFs trong thời gian qua là xu thế trên toàn thế giới và cũng không bất ngờ khi xu hướng trên rất được ưa chuộng trên thị trường Việt Nam.

"Tuy nhiên, như chúng ta đều biết, ETFs không tạo lập danh mục hay mua/bán dựa trên cơ bản doanh nghiệp mà chỉ mô phỏng theo các chỉ số, các tiêu chí đã được định trước. Do đó dòng vốn ETFs mang tính đầu cơ cao và cũng rất khó dự đoán. Tôi tin là ETFs vẫn sẽ hút tiền và là xu hướng trong thời gian tới, nhưng để làm đại diện hoàn toàn cho xu hướng khối ngoại thì có lẽ là chưa", vị chuyên gia cho biết.

Đối với dòng vốn từ Hàn Quốc: Quỹ Kim mới cho ra mắt quỹ ETF, cá nhân ông cho rằng sẽ không quá đột biết vì thị trường Hàn Quốc hiện là một trong những thị trường xấu nhất châu Á, do Hàn Quốc là một trong những quốc gia đầu tiên thắt chặt tiền tệ. Dòng vốn từ Hàn Quốc đổ vào Việt Nam trên thị trường chứng khoán cũng không quá mạnh như giai đoạn 2017-2020. Trong rổ ETF mới này, tỷ trọng cổ phiếu Ngân hàng chiếm chủ yếu, tuy nhiên cần quan sát thêm về số lượng tiền huy động được mới có thể biết được các tác động đến nhóm này. Đơn giản vì các cổ phiếu ngân hàng hầu hết đều thanh khoản khá cao.

Về luân chuyển nhóm ngành, ông Huy cho rằng các nhóm cổ phiếu mang tính phòng thủ, ít chịu tác động bởi lạm phát, suy thoái kinh tế sẽ có khả năng diễn biến tốt hơn so với thị trường chung. Ở đây ông nhấn mạnh là "diễn biến tốt hơn" chứ không phải chắc chắn có lợi nhuận. Nhiều thời điểm thị trường, ngay cả những nhóm cổ phiếu phòng thủ cũng bị bán. Do đó khi tham gia các cổ phiếu phòng thủ, nhà đầu tư cũng cần quan sát các yếu tố tác động đến thị trường và định thời điểm thị trường để tham gia phù hợp.

Đáng chú ý, chuyên gia nhận định rằng những ngày cuối tháng 6 (cuối quý 2), mùa kết quả kinh doanh đang đến gần cũng là một yếu tố đáng xem xét.

Theo ông Huy, KQKD quý 2 năm nay hầu hết nhóm ngành vẫn tăng trưởng tốt nhưng khó có đột biến cao vì nền so sánh quý 2/2021 vẫn còn cao. Do đó mùa KQKD quý 2/2022 dự kiến không phải quá nổi bật. Quý 3 và 4 năm 2021 mới chịu ảnh hưởng giãn cách.

"Cá nhân tôi thấy có một số cổ phiếu hưởng lợi từ thị trường hàng hóa và chiến tranh Nga – Ukraine như Thủy sản, Hóa chất, Dầu khí, Phân bón,…khả năng sẽ có đột biến, tương tự như quý 1/2022. Mùa kết quả kinh doanh là cơ hội để thị trường phân hóa và có những câu chuyện riêng. Tuy nhiên, chúng ta cũng không được quên rằng thị trường đã suy yếu như thế nào khi bối cảnh xấu như mùa KQKD quý 1 diễn ra", ông Huy quan điểm.

NĐT cần có chiến lược giao dịch thận trọng và linh hoạt, việc lựa chọn các cổ phiếu phòng thủ là phù hợp

Trên quan điểm của ông Nguyễn Thanh Lâm - Giám đốc Phân tích khối KHCN CTCK MayBank KimEng (MBKE), VN-Index tuần qua đã có khởi đầu nhiều khó khăn nhưng phản ứng bật tăng tương đối tại vùng đáy trước đó (quanh 1.160 điểm) là phản ứng cần ghi nhận. Dù vậy việc bật tăng nhưng lại đi kèm với KLGD ở mức thấp cho thấy kết quả hồi phục này xảy ra chủ yếu vì bên bán không sẵn lòng hành động nhiều ở vùng giá thấp. Trong tương lai, sẽ vẫn cần có thêm các đợt kiểm tra "thực chất" hơn khi chỉ số hồi phục thêm lên vùng giá cao hơn để đánh giá liệu bên mua đã bắt đầu giành lại lợi thế hay chưa. Ông Lâm cũng cho rằng diễn biến của tuần qua vẫn là một sự cải thiện nhỏ dành cho chỉ số, tâm lý thị trường đã tốt hơn đôi chút.

Trong một bối cảnh mà các rủi ro, đặc biệt trên bình diện thế giới vẫn đang ở mức khó lường cùng với việc NĐT cá nhân đã phải trải qua nhiều cú sốc lớn về mặt tâm lý sau giai đoạn giảm mạnh từ đầu tháng 4, chắc chắn mức độ tham gia thị trường của một bộ phận NĐT đặc biệt là nhóm khách hàng cá nhân sẽ có sự giảm sút đáng kể trong thời điểm hiện nay. Sự hoài nghi và thận trọng về tương lai ngắn hạn của thị trường vẫn là rất lớn. Do đó hiện tượng thanh khoản thấp có thể vẫn sẽ tiếp tục trong giai đoạn tới đây cho đến khi có thêm các tín hiệu khởi sắc rõ nét hơn.

"Trong trạng thái thanh khoản thấp vẫn còn tiếp diễn, NĐT sẽ cần có chiến lược giao dịch thận trọng và linh hoạt. Thận trọng thể hiện qua việc NĐT khi tham gia giao dịch chỉ nên thực hiện với một mức tỷ trọng nhỏ và linh hoạt nương theo dòng tiền để hoán chuyển một cách nhanh chóng giữa các dòng cổ phiếu với nhau. Nhìn chung thì đây vẫn sẽ là giai đoạn chưa dễ dàng tạo lợi nhuận tốt cho các hoạt động giao dịch ngắn hạn", ông Lâm nhận định.

Mặt khá, về việc quỹ ETF mới của KIM ra đời, cá nhân ông đánh giá việc có thêm các quỹ ETFs sẽ là điều tốt dành cho thị trường. Từ đó, cung cấp thêm cho NĐT các lựa chọn. Trên cái nhìn tổng quan, trong hơn hai năm qua nhóm các quỹ ETFs cũng là nhóm thành công nhất trong việc huy động thêm tiền.

Với việc mô phỏng theo VNFINSELECT thì chỉ số mới này được cấu thành bởi phần lớn các là cổ phiếu ngân hàng (hơn 90%) và sau đó là nhóm chứng khoán (hơn 8%). Cá nhân ông đánh giá ảnh hưởng của quỹ mới này trong giai đoạn đầu sẽ còn khiêm tốn. Nguyên nhân được chỉ ra rằng quy mô vốn hóa của nhóm cổ phiếu ngân hàng là lớn nhất thị trường, và sự tác động lên diễn biến giá của nhóm này sẽ là không lớn.

Bên cạnh đó, đối với một giai đoạn nhiều rủi ro khó lường như hiện nay, ông cho biết các cổ phiếu phòng thủ cũng là một lựa chọn hợp lý. "Cổ phiếu phòng thủ theo quan điểm của tôi là cổ phiếu của các doanh nghiệp có ngành nghề kinh doanh vẫn tương đối ổn định và ít chịu ảnh hưởng từ các thay đổi trong môi trường kinh tế trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, cổ phiếu phòng thủ cũng có thể hiểu là các cổ phiếu có diễn biến giá ổn định, ít có sự tương quan lớn đến chỉ số của thị trường", ông Lâm nêu rõ.

Trong ngắn hạn các tháng tới, việc lựa chọn các cổ phiếu phòng thủ vẫn sẽ là một trong các ưu tiên của NĐT khi tìm kiếm cổ phiếu. Dù vậy, NĐT cần phải quan tâm hơn đến yếu tố định giá để hạn chế mua vào các cổ phiếu bắt đầu có mức định giá thiếu hợp lý.

Xây dựng câu chuyện đầu tư cho giai đoạn sắp tới, ông Lâm đánh giá cao bức tranh triển vọng về nhóm ngành sau:

Nhóm ngân hàng: Đây là nhóm cổ phiếu có vốn hóa cao nhất của thị trường, trong giai đoạn thị trường rơi mạnh vừa qua đã đưa định giá của nhóm ngành này về các mức rẻ hơn đáng kể. Kết hợp với tình hình kinh doanh được dự báo vẫn sẽ khả quan của nhóm này trong các quý tới đây, ông Lâm đánh giá các cổ phiếu ngân hàng có thể là một lựa chọn an toàn với rủi ro giảm giá sẽ không còn lớn và tiềm năng ở mức cao.

Nhóm khu công nghiệp: Quý 3 sẽ là giai đoạn phục hồi của ngành này. Quốc hội vừa thông qua chủ trương đầu tư dự án các đường cao tốc lớn sẽ là thông tin hỗ trợ tốt cho ngành. Thông thường thì điểm rơi lợi nhuận của nhóm KCN sẽ rơi vào quý 3, quý 4 trong khi hai quý vừa qua chưa nhận được sự quan tâm của NĐT và cũng có mức độ giảm giá đáng kể.

Nhóm bán lẻ, tiêu dùng: Thời điểm quý 3 năm trước, nhóm này có kết quả yếu nhất do ảnh hưởng từ việc phong tỏa vì dịch bệnh. Mặc dù có một số lo ngại về lạm phát sẽ ảnh hưởng nhất định lên sức mua, cá nhân ông cho rằng kết quả quý 3 năm nay của nhóm bán lẻ sẽ vẫn ấn tượng, đặc biệt khi so sánh với nền kết quả thấp của quý 3 năm ngoái.