Theo tờ trình của UBND TP Hà Nội về việc kiện toàn các thôn, tổ dân phố trên địa bàn, hiện TP có 7.968 thôn, tổ dân phố, trong đó có 4.115 thôn, tổ dân phố trong diện phải sáp nhập.
Dự kiến tổng số thôn, tổ dân phố sau khi sáp nhập là 5.136, giảm 2.832 đơn vị. Với những thôn, tổ dân phố có quy mô hộ gia đình lớn, TP đề xuất căn cứ thực tế bổ sung thêm một cấp phó.
Để thuận lợi trong công tác quản lý thôn, tổ dân phố sau khi sáp nhập, UBND TP đề nghị đổi tên 226 thôn, tổ dân phố tại 9 quận, huyện.
Hiện nay còn 8 quận, huyện (Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Đông Anh, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Oai, Ứng Hoà, Mỹ Đức) có thôn, tổ dân phố trong diện phải sáp nhập nhưng chưa thực hiện việc kiện toàn thôn, tổ dân phố trong năm 2019.
Lý do là đa số các thôn trong diện phải sắp xếp đều có vị trí biệt lập, cách xa các thôn liền kề, thôn có nhiều đồng bào dân tộc ít người sinh sống… Đối với huyện Ứng Hoà quy trình lấy ý kiến cử tri chưa hoàn thành.
Với các tổ dân phố thì do chủ yếu tập trung ở các quận có tốc độ đô thị hoá nhanh, dự báo trong thời gian tới quy mô hộ gia đình sẽ tăng nhanh.
Trong cuộc họp phản biện đề án nêu trên, một số ý kiến trong MTTQ TP băn khoăn việc sáp nhập thôn, tổ dân phố sẽ gây khó khăn do địa bàn rộng, quy mô hộ gia đình tăng cao, địa điểm hội họp khó khăn, phong tục tập quán, tín ngưỡng khác nhau.
Các ý kiến này cũng cho rằng, sau sáp nhập việc bầu trưởng thôn, tổ trưởng dân phố sẽ rất khó khăn do những người đảm nhận vị trí này thường có tuổi, sức khoẻ hạn chế, chế độ ưu đãi thấp. Kkhi sáp nhập, tâm lý ai cũng muốn trưởng thôn, tổ trưởng là người địa phương mình.
UB MTTQ TP đề nghị ban soạn thảo đề án lưu ý việc QH đã đồng ý cho TP Hà Nội thí điểm bỏ HĐND cấp phường; khi không còn cơ quan dân cử cấp phường thì vai trò của tổ dân phố rất quan trọng trong việc đại diện, bảo vệ quyền lợi cho người dân.
MTTQ TP kiến nghị UBND TP thực hiện đề án một cách cẩn trọng, chặt chẽ; trong quá trình sáp nhập phải tính đến các yếu tố, đặc điểm về văn hóa, tôn giáo của từng cộng đồng...
Theo thông tư số 14 được Bộ Nội vụ ban hành cuối năm 2018, quy mô số hộ gia đình để thành lập thôn mới ở đồng bằng sông Hồng là 300 hộ trở lên; thành lập tổ dân phố mới thuộc TP Hà Nội là 450 hộ trở lên. Những thôn, tổ dân phố hiện nay có quy mô hộ gia đình dưới 50% quy định trên thì phải sáp nhập với thôn, tổ dân phố liền kề.