Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, năm 2018, giá trị xuất khẩu cá tra, basa sang thị trường Hàn Quốc đạt 5,75 triệu USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, 4 tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu sản phẩm này sang Hàn Quốc lại giảm hơn 14% so với cùng kỳ năm ngoái.
Kể từ khi Hiệp định VKFTA có hiệu lực kể từ ngày 20/12/2015, với những nội dung đã được thỏa thuận, nhiều chuyên gia cho rằng Hiệp định này sẽ mang đến những tác động tích cực cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam, nhất là mặt hàng tôm và mực, bạch tuộc. Nhưng trên thực tế, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản của Việt Nam sang thị trường Hàn Quốc chưa nắm bắt và tận dụng được những ưu đãi về thuế quan từ FTA này.
Với sản phẩm cá tra, basa vốn vẫn chưa được nhiều người tiêu dùng và nhà nhập khẩu biết đến thì hầu như chưa có lực đẩy nào của FTA này giúp cho hoạt động xuất khẩu cá tra, basa sang thị trường này tăng trưởng hơn. Cho tới nay, thị hiếu của khách hàng Hàn Quốc vẫn trung thành với nhóm sản phẩm hải sản và tôm.
Người Hàn Quốc tiêu thụ nhiều sản phẩm cá cơm, tôm, mực, cá ngừ, Alaska Pollack, cá thu, corvina vàng, cá thu đao,... Sự thành công từ những nỗ lực của ngành công nghiệp Hàn Quốc trong thay đổi nhận thức của người tiêu dùng về thủy sản (có lợi cho sức khỏe hơn các loại thịt đỏ) để đa dạng hóa các sản phẩm thủy sản và nâng cao chất lượng và phát triển công nghệ chế biến sẽ là chìa khóa trong việc mở rộng nhu cầu trong nước trong thời gian tới. Đó là lý do tại sao, trong thời gian gần đây, tỷ lệ nhập khẩu sản phẩm cá thịt trắng bắt đầu gia tăng trong cơ cấu nhập khẩu thủy sản của nước này.
Hiện nay, tỷ lệ nhập khẩu sản phẩm cá tra, basa của Hàn Quốc cũng chỉ chiếm từ 0,1 – 0,45% tổng giá trị nhập khẩu của nước này. Trong khi đó, giá trị nhập khẩu sản phẩm cá Alaska pollack chiếm từ 59 – 62% tổng giá trị nhập khẩu cá thịt trắng. Việt Nam là nguồn cung sản phẩm cá thịt trắng lớn thứ 3 cho thị trường Hàn Quốc với thế mạnh là sản phẩm cá tra, basa phile đông lạnh.
Theo VASEP đã phân tích ở trên, nhận thức của người tiêu dùng Hàn Quốc đang dần thay đổi, khách hàng cũng bắt đầu tìm kiếm các sản phẩm thủy sản thay thế sản phẩm cá thịt đỏ mang nhiều lợi ích về mặt sức khỏe. Do đó, VASEP dự báo trong tương lai sẽ có chỗ cho các sản phẩm cá thịt trắng, trong đó có cá tra, basa Việt Nam.
Hiện mức thuế nhập khẩu trung bình của Hàn Quốc đang áp dụng với sản phẩm cá tra, basa phile tươi, ướp lạnh (HS 030432) là 11,9% và sản phẩm cá tra, basa phile đông lạnh ở mức 7,9%. Theo tính toán của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), giá nhập khẩu sản phẩm cá tra, basa trung bình của Hàn Quốc dao động từ 4,4 - 4,95 USD/kg. VASEP cho rằng có thể trong tương lai, xuất khẩu cá tra sang thị trường này sẽ còn gia tăng, tuy nhiên ở thời điểm này Hàn Quốc vẫn còn nhiều "mơ hồ" với sản phẩm cá tra, basa của Việt Nam.