Khu liên hợp thể thao hàng nghìn tỷ đồng ở Hà Nam có giá xây dựng cao hơn định mức quy định
Dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam và dự án tuyến đường ĐT 495B là 2 dự án trọng điểm với mức đầu tư lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam được đầu tư xây dựng nhằm phục vụ các hoạt động thể dục, thể thao và văn hóa. Dự án ĐT 495B đoạn chạy qua khu công nghiệp Thái Hà được xem như “cầu nối” giúp khơi thông thị trường bất động sản và phát triển khu vực tiềm năng tại tỉnh Hà Nam.
Cả 2 dự án trên đều được tỉnh Hà Nam giao cho Công ty Xuân Thành làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, quá trình thực hiện 2 dự án có hàng loạt những vi phạm trong quá trình phê duyệt, đầu tư xây dựng.
Cụ thể, chủ trương đầu tư dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam và dự án ĐT 495B được phê duyệt nhưng không thông qua HĐND tỉnh Hà Nam, vi phạm Luật Đất đai. Dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam nâng quy mô từ 4.000 lên 5.000 chỗ ngồi nhưng không lấy ý kiến của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định.
Dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam chưa phù hợp với quy hoạch chung xây dựng TP. Phủ Lý năm 2012 nhưng được cập nhật, phê duyệt vào Quy hoạch chung điều chỉnh quy hoạch thành phố Phủ Lý năm 2016. Dự án ĐT 495B có quy mô, cấp công trình chưa phù hợp với quy hoạch Giao thông vận tải được UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt năm 2008, 2011.
Khi phê duyệt dự án, phê duyệt điều chỉnh dự án có nguồn vốn không được thẩm định, không xác định rõ ràng theo quy định. Dự án thành phần số 2, 3 thuộc Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam không có ý kiến thẩm định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về nguồn vốn.
Dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam, dự án ĐT 495B, Công ty Xuân Thành có cam kết ứng vốn trước để thực hiện giải phóng mặt bằng, thi công hoàn thành công trình (không tính lãi) xã hội hóa 2.050 tỷ đồng (dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam là 1.200 tỷ đồng, dự án ĐT 495B là 850 tỷ đồng); UBND tỉnh Hà Nam cam kết bố trí 2.565 ha tại 2 bên đường ĐT 495, khu đô thị ở Bắc Châu Giang… giao cho Công ty Xuân Thành thực hiện dự án đô thị để tạo nguồn vốn thanh toán cho các dự án. Tuy nhiên, chủ trương giao đất cho nhà đầu tư xây dựng các khu đô thị trên cơ sở định giá đất để tạo nguồn vốn thanh toán cho dự án là không đúng quy định tại Mục 3 Luật Đất đai năm 2003.
Ngoài ra, dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam khi phê duyệt không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường không đúng với Nghị định 29 và 18 của Chính phủ. Dự án ĐT 495B được UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt điều chỉnh nhưng chưa làm rõ các yếu tố được điều chỉnh, không đúng với quy định.
Dự án Nhà thi đấu đa năng thuộc Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam, UBND tỉnh phê duyệt dự án nhưng không tổ chức thi tuyển hoặc tuyển chọn thiết kế kiến trúc công trình vi phạm quy định tại Nghị định 83 (2009) của Chính phủ.
UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt tổng mức đầu tư dự toán dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam đơn giá vật tư, vật liệu cao hơn thông báo giá vật liệu của tỉnh, suất đầu tư cao hơn mức công bố của Bộ Xây dựng (riêng Nhà thi đấu đa năng có suất đầu tư cao hơn 1,67 lần công bố của Bộ Xây dựng). Việc phê duyệt đơn giá cao làm tăng tổng mức đầu tư, dự toán của công trình.
Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam có 11 gói thầu lựa chọn nhà thầu theo hình thức chỉ định thầu trong khi giá trị gói thầu lớn hơn hạn mức được chỉ định thầu, vi phạm Luật Đấu thầu.
Theo Thanh tra Chính phủ dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam một số khoản chi phí nghiệm thu, quyết toán chưa đúng quy định phải giảm trừ là hơn 465,7 tỷ đồng.
Dự án đường ĐT 495B được “vuốt” vào 3 nhà máy xi măng không có trong thiết kế
Dự án ĐT 495B UBND tỉnh Hà Nam, UBND huyện Thanh Liêm vay tiền để giải phóng mặt bằng dự án là thực hiện không đúng về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, không được quản lý tại Kho bạc Nhà nước, vi phạm Luật Ngân sách.
Dự án ĐT 495B thiết kế cơ sở xác định quy mô đầu tư, giải pháp thiết kế chưa tuân theo Tiêu chuẩn thiết kế đường ô tô TCVN (năm 2005); không khảo sát, thu thập số liệu, tính toán các phương án thiết kế mặt đường để lựa chọn phương án tối ưu…
Việc điều chỉnh tại dự án ĐT 495B, bổ sung các đường vuốt nối vào 3 nhà máy xi măng Xuân Thành, Hoàng Long và Thành Thắng không có trong thiết kế cơ sở. Bên cạnh đó, dự án ĐT 495B cũng không lấy ý kiến thẩm định của bộ quản lý chuyên ngành theo quy định đối với những dự án nhóm A.
Dự án ĐT 495B, tỉnh Hà Nam phê duyệt định mức, đơn giá khai thác, bốc xúc, vận chuyển đất đá hỗn hợp… cao hơn đơn giá so với thông báo giá vật liệu của tỉnh và cao hơn một số địa phương (ví dụ, giá ca máy SP 500 được tỉnh Hà Nam phê duyệt cao gấp 2,4 lần đơn giá của TP Hà Nội).
Như vậy, số tiền chi phí xây dựng trong dự toán phê duyệt không đúng của dự án ĐT 495B phải giảm trừ là hơn 333,7 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ kết luận, trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc UBND tỉnh Hà Nam, các sở, ngành liên quan và chủ đầu tư dự án. Ngoài trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan còn có trách nhiệm của Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh Hà Nam.