Hàng Made in Russia tràn ngập Trung Quốc
Mặt tiền cửa hàng được trang hoàng bằng màu trắng, xanh và đỏ, với cờ Trung Quốc và Nga treo cạnh nhau trên trần nhà. Những con búp bê Nga cao đến ngang eo người trưởng thành chào đón khách hàng ở lối vào. Bên trong, các kệ hàng chất đầy hàng hóa của Nga – từ socola, bánh quy đến mật ong và rượu vodka.
Theo CNN ngày 15/3, ở Trung Quốc, các cửa hàng chuyên bán các sản phẩm do Nga sản xuất đã trở nên ngày càng phổ biến. Sự gia tăng của chúng khiến nhiều người Trung Quốc đặt câu hỏi tại sao những cửa hàng này dường như mọc lên như nấm chỉ sau một đêm.
Hàng ngàn cửa hàng như vậy đã mở trên khắp Trung Quốc trong những năm gần đây, đặc biệt sau xung đột Ukraine bắt đầu vào năm 2022.
Theo hồ sơ kinh doanh của Trung Quốc, hơn 2.500 công ty mới tham gia vào hoạt động buôn bán hàng hóa của Nga đã được đăng ký kể từ năm 2022, với gần một nửa được đăng ký chỉ trong năm ngoái. Khoảng 80% các công ty mới nhanh chóng kiếm tiền từ cơn sốt này vẫn tiếp tục hoạt động cho đến tháng này.
Hầu hết các công ty này đều có trụ sở tại Hắc Long Giang, tỉnh đông bắc giáp với Nga, mặc dù trong hai năm qua, họ đã mở rộng sang các tỉnh khác.
Ngoài các sản phẩm thủy sản và nông nghiệp chiếm phần lớn lượng thực phẩm nhập khẩu từ Nga của Trung Quốc, thì socola, bánh quy và sữa bột mang nhãn hiệu Nga mới là những mặt hàng thu hút sự chú ý của người tiêu dùng Trung Quốc.
Một cửa hàng bán sản phẩm Nga ở Trùng Khánh, ngày 4/1. Ảnh: Getty
Người Trung Quốc ưa chuộng hàng hóa Nga
Vào tháng 2, tại một cửa hàng bán hàng Nga ở trung tâm Bắc Kinh, một nhân viên bán hàng đang sắp xếp những hàng kẹo, bánh quy và sữa bột được đóng gói cẩn thận - thuộc nhóm mặt hàng phổ biến nhất của cửa hàng.
"Sản phẩm bán chạy nhất là mật ong Nga – nó rất được ưa chuộng. Và loại socola này nguyên chất. Tất cả đều rất ngon", cô nói, chỉ tay về phía nhiều loại socola.
Ở phía sau, một chiếc loa phát một thông điệp lặp đi lặp lại, chào đón khách hàng đến với "Gian hàng hàng hóa Nga" và ca ngợi các sản phẩm của Nga vì "lành mạnh, thành phần tự nhiên và chất lượng cao".
"Đây không chỉ là nơi bán các sản phẩm của Nga mà còn là nơi trưng bày văn hóa và nét quyến rũ của Nga", báo cáo tuyên bố.
Liang Jinghao, một du khách đến từ tỉnh Sơn Tây, cho biết anh đã thấy nhiều cửa hàng bán hàng hóa Nga tương tự ở quê nhà. "Nga là một đất nước tươi đẹp, có diện tích đất rộng lớn và nguồn tài nguyên phong phú, và người dân cũng rất thân thiện", anh nói.
Su, 20 tuổi, đã mở ba cửa hàng bán hàng Nga tại Bình Lương , một thành phố nhỏ ở tỉnh Cam Túc, phía tây bắc, kể từ tháng 9 năm ngoái.
"Trung Quốc và Nga đã duy trì mối quan hệ khá tốt trong những năm gần đây và cá nhân tôi có cái nhìn khá tích cực về Nga", cô nói.
Các cửa hàng của Su cũng bán các sản phẩm từ Sri Lanka và Úc, nhưng chúng ít được ưa chuộng hơn nhiều. Cô nhấn mạnh: "Tôi nghĩ các sản phẩm của Nga phù hợp hơn với khẩu vị địa phương".
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, cơn sốt sản xuất tại Nga có thể bắt nguồn từ đầu năm 2022.
Khách hàng Trung Quốc tìm mua bánh quy ngọt của Nga tại một cửa hàng ở Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, vào ngày 9/1. Ảnh: Gett
Chỉ vài ngày sau khi xe tăng Nga tiến vào Ukraine, hình ảnh về "Russian State Pavilion” – một gian hàng thương mại điện tử Nga được Đại sứ quán Nga tại Trung Quốc hậu thuẫn – đã lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc. Khách hàng Trung Quốc đổ xô mua mọi thứ từ kẹo đến túi trà, chi gần 6 triệu NDT (826.000 USD) cho hàng hóa Nga trong vòng ba ngày.
Theo hãng thông tấn nhà nước Nga Sputnik, trích dẫn số liệu từ Trung tâm Xuất khẩu Moscow, tính đến tháng 4/2023, hơn 300 công ty có trụ sở tại Moscow đã tham gia các nền tảng thương mại điện tử của Trung Quốc, bao gồm Taobao và JD.
Năm sau đó, "Lễ hội và Hội chợ Made in Russia" đầu tiên đã ra mắt tại Thẩm Dương và Đại Liên, hai thành phố lớn nhất ở tỉnh Liêu Ninh , đông bắc Trung Quốc. Sự kiện này được tổ chức bởi Trung tâm Xuất khẩu Nga với sự hỗ trợ của Moscow và chính quyền các tỉnh Trung Quốc..
Hơn 150 công ty Nga đã tham gia sự kiện kéo dài một tuần này, bán 2,3 triệu USD hàng hóa Nga cho người tiêu dùng Trung Quốc bằng cả hình thức trực tuyến và ngoại tuyến. Ba hội chợ tương tự đã được tổ chức kể từ đó, bao gồm cả ở Thành Đô (Tứ Xuyên).
Trung tâm Xuất khẩu Nga đã cấp phép cho tám cửa hàng bán lẻ chính thức tại Trung Quốc dưới thương hiệu “Russian State Pavilion”. Tuy nhiên, các cửa hàng này bị hàng nghìn cửa hàng không chính thức lợi dụng nhu cầu tăng cao đối với các sản phẩm của Nga lấn át.
Hàng hóa Nga bị làm nhái ở Trung Quốc
Khi mức độ phổ biến ngày càng tăng, các cửa hàng không chính thức cũng bị người tiêu dùng và phương tiện truyền thông Trung Quốc giám sát chặt chẽ hơn, đặc biệt là về chất lượng và tính xác thực của hàng hóa được bán ở đó.
Cuối năm ngoái, người mua sắm Trung Quốc đã lên mạng xã hội phàn nàn rằng một số sản phẩm dán nhãn là hàng Nga được bày bán tại các cửa hàng thực chất lại được sản xuất tại Trung Quốc và các quốc gia khác, bao gồm cả Malaysia.
Một báo cáo của Jiemian News (Trung Quốc) phát hiện ra rằng một lượng lớn các sản phẩm thực phẩm được bán tại các cửa hàng hàng hóa của Nga - như bánh mì, xúc xích và sữa bột - được sản xuất tại các nhà máy ở đông bắc Trung Quốc.
Trên Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc, những người Nga có sức ảnh hưởng tại Trung Quốc đã nhanh chóng vạch trần những gì được gọi là "hàng nhái".
“Tôi chưa bao giờ nhìn thấy những viên kẹo này ở Nga. Bao bì đều là hàng nhái”, một người Nga cho biết .
Người dân đi qua "Cửa hàng hàng nhập khẩu Nga" trên một phố mua sắm nhộn nhịp ở trung tâm thành phố Thiên Tân, Trung Quốc, vào ngày 30/12. Ảnh: CNN
"Ở Nga chẳng có gì giống thế này cả", một khách hàng Nga vừa nói vừa cầm một chiếc xúc xích tại một cửa hàng ở Thượng Hải , trong khi người bán hàng ở phía sau yêu cầu cô ngừng quay phim.
Đại sứ quán Nga tại Trung Quốc cũng vào cuộc, cảnh báo khách hàng Trung Quốc về "hàng nhái" trá hình thành hàng hóa Nga. "Những sản phẩm này thường không đáp ứng được yêu cầu về chất lượng và khác với các sản phẩm tương tự được sản xuất tại Nga, nhưng các từ tiếng Nga được sử dụng trên bao bì được dùng để bắt chước nguồn gốc Nga", Đại sứ quán Nga cho biết trong một tuyên bố.
Ngay sau đó, các cơ quan quản lý thị trường tại Thượng Hải đã tiến hành hai đợt thanh tra đối với 47 cửa hàng bán hàng hóa Nga tại thành phố này. Bảy trong số đó bị cáo buộc quảng cáo sai sự thật.
Một số cửa hàng đã được lệnh đóng cửa, trong khi những cửa hàng khác bị phạt và được yêu cầu dán nhãn hàng hóa sản xuất trong nước rõ ràng hơn. Các thành phố khác cũng sớm làm theo với các cuộc kiểm tra tương tự.
Hiện nay, sự phổ biến của hàng hóa Nga đang thúc đẩy nhiều cửa hàng mở tại Trung Quốc, bao gồm cả các cửa hàng chính hãng.
Trung tâm Xuất khẩu Nga cho biết vào tháng 2 rằng, họ có kế hoạch thành lập tới 300 cửa hàng bán hàng hóa Nga với các đối tác Trung Quốc trên khắp cả nước trước cuối năm nay.
Tại "Lễ hội và Hội chợ Made in Russia” năm nay ở Thẩm Dương, Tổng Giám đốc Trung tâm Xuất khẩu Nga Veronika Nikishina đã đưa ra mẹo phân biệt hàng Nga chính hãng với hàng nhái.
Bà giải thích rằng hàng hóa chính hãng có nhãn Made in Russian đi kèm biểu tượng chim bồ câu trên bao bì, trong đó Nga được đánh dấu rõ ràng là quốc gia xuất xứ .