Hi sinh 50.000ha hồ tiêu để "tháo ngòi nổ" khủng hoảng giá?

26/03/2018 18:58
Dù đã “tụt dốc không phanh” trong hai năm 2016 và 2017 nhưng giá hồ tiêu xuất khẩu của nước ta trong hai tháng đầu năm nay vẫn liên tiếp chạm đáy mới. Các nhà quản lý đầu ngành nông nghiệp đã đúng khi mở hội nghị toàn quốc bàn giải pháp phát triển bền vững cây trồng này. Thế nhưng áp dụng giải pháp nào thì cần phải tính toán thật kỹ.

Tại hội nghị nói trên, có thể nói, căn cứ chủ yếu để các nhà quản lý ấn định mục tiêu giảm mạnh diện tích hồ tiêu là do chúng ta là tác nhân chủ yếu dẫn tới tình trạng thừa cung trên thị trường thế giới.

Bức tranh hồ tiêu thế giới mà các nhà quản lý phác họa (sau đây gọi tắt là báo cáo) là: mức tăng sản lượng “khủng” năm 2017 của Việt Nam đã đẩy thị trường hồ tiêu thế giới rơi vào “thảm họa”. Bởi lẽ, với sản lượng 243.600 tấn ở thời điểm này, Việt Nam chiếm tới 47,8% tổng sản lượng 510.000 tấn của thế giới, tức là Việt Nam tăng đến gần 67.000 tấn so với năm 2015, còn phần còn lại của thế giới giảm 35.600 tấn, trong khi nhu cầu tiêu dùng của thế giới, theo báo cáo, chỉ khoảng 446.000 tấn.

hi sinh 50.000ha ho tieu de "thao ngoi no" khung hoang gia? hinh anh 1

Mức tăng sản lượng “khủng” năm 2017 của Việt Nam đã đẩy thị trường hồ tiêu thế giới rơi vào “thảm họa”. Ảnh: T.L

Trong điều kiện như vậy, xét trên lý thuyết, giải pháp giảm mạnh diện tích hồ tiêu của Việt Nam từ gần 153.000 héc ta hiện nay xuống 120.000 và 100.000 héc ta trong giai đoạn 2020-2030 là thuận theo lẽ tự nhiên, vì không những bảo vệ lợi ích của chính mình, mà còn giúp “tháo ngòi nổ” cho cả cộng đồng sản xuất hồ tiêu thế giới.

Thế nhưng, đó chỉ là lý thuyết!

Các kết quả tính toán từ cơ sở dữ liệu của Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên hiệp quốc (FAO) cho thấy, nếu Việt Nam khống chế được sản lượng như nói trên và phần còn lại của thế giới vẫn đạt nhịp độ tăng bình quân 2,91%/năm như trong bốn năm gần đây, tổng sản lượng hồ tiêu thế giới sẽ lần lượt là 626.000, rồi 671.000 và rồi 736.000 tấn vào các thời điểm 2020, 2025 và 2030.

Trong khi đó, nếu thị trường hồ tiêu thế giới năm 2016 ở thế cân bằng và nhu cầu sẽ tăng bình quân ở mức khiêm tốn 2%/năm thì chỉ có giai đoạn từ nay đến năm 2020 là cung lớn hơn chút ít so với cầu. Trong điều kiện cán cân cung - cầu như vậy, không có lý do gì để giá hồ tiêu thế giới tiếp tục tụt dốc trong trung hạn và sẽ tăng trở lại trong dài hạn.

Hơn thế, nếu coi hai năm 1996 và 2010 có giá chỉ bằng một nửa mức giá sốt nóng sau đó mấy năm là hai thời điểm thị trường hồ tiêu thế giới có cán cân cung - cầu thăng bằng thì nhịp tăng bình quân lên tới 4%/năm. Nếu vậy, sản lượng hồ tiêu thế giới nói trên ở giữa và cuối thập kỷ tới đương nhiên sẽ đẩy giá cả thị trường sốt nóng.

Trong điều kiện tương lai còn bất định như vậy, trên bình diện toàn cầu, giải pháp của các nhà quản lý không phù hợp với quy luật kinh tế, còn ở trong nước thì cũng khó khả thi.

hi sinh 50.000ha ho tieu de "thao ngoi no" khung hoang gia? hinh anh 2

Nông dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bên vườn tiêu chuẩn bị cho thu hoạch. Ảnh: T.L

Trước hết, trong nhóm bảy quốc gia sản xuất hồ tiêu lớn hiện vẫn chiếm hơn 90% sản lượng của thế giới, Việt Nam và Malaysia có năng suất cao gấp 2,6-2,7 lần năng suất bình quân của thế giới; ngược lại, Ấn Độ và Indonesia là hai “điểm đen” ở chỉ số này. Điều đó cho thấy tồn tại hai thái cực khác nhau trong năng lực cạnh tranh quốc gia giữa hai nhóm nước trong tốp đầu sản xuất hồ tiêu.

Do vậy, việc “hy sinh” 50.000 héc ta hồ tiêu của Việt Nam, vốn có năng suất cao hơn Ấn Độ và Indonesia rõ ràng là phi quy luật kinh tế. Trong điều kiện giá giảm, đáng ra diện tích sẽ phải giảm trước hết là ở Ấn Độ, Indonesia, cũng như ở nhóm các quốc gia có năng suất quá thấp nói chung.

Còn trên bình diện quốc gia, mục tiêu giảm mạnh diện tích hồ tiêu của các nhà quản lý có lẽ cũng khó nhận được sự đồng thuận của nông dân. Sở dĩ vậy là vì ở thời điểm giá hồ tiêu xuất khẩu tiếp tục “tụt dốc không phanh” chỉ còn 3.661 đô la Mỹ/tấn như tháng 2 vừa qua, chi phí trồng hồ tiêu đang cao gấp 1,9 lần so với cà phê, gấp 10,7 lần so với cao su và hơn 70 lần so với điều. Đây chính là lực cản khiến nông dân không dễ gì triệt hạ vườn hồ tiêu của mình.

Trong khi đó, nhìn vào sơ đồ tuổi của hồ tiêu, có thể suy đoán diện tích tái canh năm nay chỉ là 3.000 héc ta, năm 2019 tăng lên 4.800 héc ta và năm 2020 tăng rất mạnh lên hơn 10.000 héc ta. Đây lại là diện tích của những nông dân có thâm niên trồng hồ tiêu ít nhất đã hai thập kỷ, đã thu lợi nhuận “khủng” trong nhiều năm, cho nên cũng không dễ gì để họ không khôi phục vườn cây đã là một phần rất quan trọng trong cuộc đời họ.

Không những vậy, nếu dự báo giá xuất khẩu 4.370 đô la Mỹ/tấn trong trung và dài hạn của các nhà quản lý là đúng, tỷ suất lợi nhuận của hồ tiêu sẽ tăng lên 63,7%, tức là nông dân trồng hồ tiêu vẫn “sống khỏe” thì các nhà quản lý đã tự mâu thuẫn với chính mình khi ấn định mục tiêu giảm mạnh diện tích hồ tiêu của nước ta.

Nói tóm lại, trong bối cảnh bức tranh hiện tại và đặc biệt là triển vọng của thị trường hồ tiêu thế giới còn rất nhiều điều đáng bàn như vậy, thay vì ban hành bản quy hoạch duy ý chí, giải pháp tối ưu có thể giúp phát triển bền vững cây hồ tiêu trong những năm tới mà các nhà quản lý cần làm là tận dụng bộ máy nhà nước để thu thập đầy đủ hệ thống dữ liệu về hồ tiêu thế giới và từ đó dự báo triển vọng phát triển với Việt Nam là trung tâm.

Điều đó cũng có nghĩa là, Nhà nước sẽ chỉ giữ vai trò định hướng căn cứ vào sự phát triển của thị trường thế giới, còn trồng hay chặt cây gì vẫn là việc của nông dân như trước đây, trên cơ sở định hướng của Nhà nước.

Tin mới

"Gà đẻ trứng vàng" của VinFast đến tay khách Indonesia, hãng xe Việt chạy nước rút bàn giao 80.000 chiếc
5 giờ trước
Mở rộng và thu hút tại nhiều thị trường cùng với kỷ lục về doanh số trong các tháng cho thấy VinFast đang bứt tốc cho mục tiêu 80.000 xe bàn giao cho khách hàng đến cuối năm nay.
Phụ phẩm tôm lâu nay toàn bỏ đi hóa ra giá trị cả tỷ USD
3 giờ trước
Với sản lượng hàng trăm nghìn tấn mỗi năm, phụ phẩm tôm đem chế biến sâu sẽ cho ra những sản phẩm có giá trị cao gấp nhiều lần, mang về cả tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, thực tế hiện giá trị phụ phẩm tôm mang lại còn quá khiêm tốn, hiện 70% chỉ dành cho chăn nuôi.
Chủ xe Defender lái 7.000km xuyên Việt Nam - Thái Lan: ‘Chạy địa hình sướng, có đoạn vượt 4.000 khúc cua, vẫn còn điểm bất tiện’
2 giờ trước
Anh Nguyễn Hoàng Anh - Chủ nhân chiếc Porsche 911 Dakar đầu tiên Việt Nam, vừa hoàn thành chuyến đi từ Việt Nam qua Lào rồi Thái Lan bằng chiếc Defender.
Hiện tượng lạ thường về xuất khẩu cà phê Việt Nam
2 giờ trước
Hiện tượng khác thường là giá cà phê tăng cao nhưng sản lượng xuất khẩu giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái, nguyên nhân vì sao?
Đại biểu Quốc hội đề xuất lùi thời gian đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với bia
15 phút trước
Theo Đại biểu Quốc hội, doanh nghiệp phải có thời gian nhất định để cơ cấu lại sản phẩm, nếu áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với bia ngay từ 2026 thì không hợp lý.

Bảng giá cập nhật trực tuyến

Cao su

RUBBER

41.207.572 VNĐ / tấn

188.30 JPY / kg

0.84 %

- 1.60

Đường

SUGAR

11.980.496 VNĐ / tấn

21.38 UScents / lb

0.00 %

- 0.00

Cacao

COCOA

227.334.120 VNĐ / tấn

8,944.00 USD / mt

3.58 %

+ 309.00

Cà phê Arabica

COFFEE ARABICA

169.559.319 VNĐ / tấn

302.59 UScents / lb

2.58 %

+ 7.62

Gạo

RICE

17.475 VNĐ / tấn

15.11 USD / CWT

0.40 %

- 0.06

Đậu nành

SOYBEANS

9.196.905 VNĐ / tấn

984.75 UScents / bu

0.72 %

+ 7.00

Bột đậu nành

SOYBEAN MEAL

8.189.661 VNĐ / tấn

292.30 USD / ust

1.00 %

+ 2.90

» Xem tất cả giá Nông sản

Tin cùng chuyên mục

[Trên Ghế 43] Ông chủ Phê Phượt bày cách phượt bằng ô tô: Đi gì, ăn gì, ở đâu, mấy ngày và làm gì?
21 giờ trước
Xuyên Việt hàng chục lần, anh Đoàn Kiều Dũng có thừa kinh nghiệm để chia sẻ cho những ai đang có ý định phượt bằng ô tô.
Cãi vợ nuôi đặc sản "dân nhậu thích mê", anh nông dân kiếm hàng tỷ đồng mỗi năm
21 giờ trước
Từng cãi vợ, bỏ nghề tài xế để chuyển sang mô hình nuôi loài động vật quen thuộc dân nhậu thích mê, nông dân Bùi Công Mạnh mỗi năm thu về hàng tỷ đồng.
Bộ trưởng Công Thương: Không để găm hàng, tăng giá dịp Tết
23 giờ trước
Trước biến động giá cả có thể xảy ra, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu Sở Công Thương các tỉnh, đơn vị trực thuộc bộ và các doanh nghiệp, tập đoàn có biện pháp ổn định thị trường, không để xảy ra tình trạng găm hàng, thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng gây tăng giá đột biến trong dịp cuối năm và Tết Nguyên đán 2025.
Giá cà phê tăng vọt
1 ngày trước
Trong phiên giao dịch hôm 20/11, giá hai mặt hàng cà phê Arabica leo đỉnh cao nhất kể từ năm 2011 và Robusta trở lại mức cao nhất trong hơn một tháng.