Hôm nay (24/5), TAND Cấp cao tại TP.HCM mở phiên xét xử phúc thẩm vụ ông Nguyễn Hồng Khanh, nguyên Bí thư Thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương bị cáo buộc giúp sức cho 2 cán bộ ngân hàng là ông Nguyễn Huy Hùng, Giám đốc Chi nhánh BIDV Chi nhánh Tây Sài Gòn và ông Nguyễn Quang Lộc, Phó Trưởng phòng quan hệ khách hàng doanh nghiệp Chi nhánh Tây Sài Gòn về tội Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Phiên tòa được mở do cả 3 bị cáo đều kháng cáo kêu oan với bản án sơ thẩm của TAND Tỉnh Bình Dương, đề nghị tòa phúc thẩm tuyên không phạm tội.
Theo hồ sơ vụ án, từ 2005 đến năm 2008, bà Hồ Thị Hiệp, Giám đốc Công ty An Tây thực hiện vay hơn 76 tỷ tại BIDV CN Tây Sài Gòn, thế chấp bởi hơn 23ha đất tại xã An Tây là tài sản của bà Hiệp và con gái. Đến 2008, do không có tiền trả gốc và lãi, khoản nợ của bà Hiệp trở thành nợ xấu .
Năm 2012, bà Hiệp xin ngân hàng cho bán tài sản thế chấp để trả nợ và được đồng ý. Thông qua môi giới, ông Khanh hỏi mua đất của bà Hiệp. Biết đất đang thế chấp, ông Khanh yêu cầu ngân hàng phải đồng ý bán, bà Hiệp phải thực hiện việc xóa thế chấp lấy sổ ra thì mới mua.
Bà Hiệp làm việc với ngân hàng và thông báo hai yêu cầu trên được ngân hàng chấp nhận. Để xác minh thông tin, ông Khanh gặp bà Hiệp và ông Nguyễn Quang Lộc, phụ trách xử lý hồ sơ của bà Hiệp.
Ông Khanh thỏa thuận giá mua với bà Hiệp là 650 – 700 triệu đồng/ha, tùy thời kỳ mua. Bà Hiệp yêu cầu ông Khanh trả tiền vào tài khoản ngân hàng của bà mở tại BIDV và một phần trả bằng tiền mặt.
Từ năm 2012 đến 2015, ông Khanh mua đất của bà Hiệp với diện tích hơn 12,5ha. Bà Hiệp xóa thế chấp, sau đó mang giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đến Văn phòng công chứng để mua bán. Ông Khanh trả tiền theo thỏa thuận với bà Hiệp, trong đó có trả tiền mặt.
Tòa sơ thẩm cáo buộc ông Khanh đồng phạm giúp sức khi trả một phần tiền mặt cho bà Hiệp. Lập luận của cấp sơ thẩm đưa ra, ông Khanh là cán bộ lâu năm, phải biết rõ quy định của ngân hàng. Tòa cho rằng, toàn bộ tiền bán tài sản thế chấp phải nộp vào tài khoản của người thế chấp mở tại ngân hàng để ngân hàng thu hồi nhưng ông Khanh lại trả tiền mặt cho bà Hiệp dẫn đến thất thoát, ngân hàng không thu hồi được để trừ nợ. Ngoài trách nhiệm hình sự, ông Khanh còn bị tịch thu 1/2 số tài sản dùng để mua 12,5ha đất, các hợp đồng mua bán bị vô hiệu.
Tòa nêu, các bị cáo và các luật sư bào chữa đưa ra những luận điểm, luận cứ cho rằng các bị cáo bị oan, đề nghị tòa tuyên vô tội và trả tự do tại tòa là không có căn cứ. Hành vi phạm tội của nhóm bị cáo thể hiện qua 3 lần xử lý tài sản đảm bảo, gây thất thoát hơn 26 tỷ đồng.
Theo đó, tòa tuyên phạt bị cáo Khang 10 năm tù, bị cáo Khanh Hùng 12 năm tù, Nguyễn Quang Lộc 11 năm tù.
Theo đơn kháng cáo, bị cáo Khanh cho rằng, trong các văn bản đồng ý cho bà Hồ Thị Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH An Tây bán đất, ngân hàng không đưa ra yêu cầu người mua phải mua với giá tối thiểu là bao nhiêu, phương thức thanh toán là chuyển toàn bộ tiền vào tài khoản của bà Hiệp mở tại ngân hàng. Theo đó, ông Khanh thực hiện theo thỏa thuận với bà Hiệp về số tiền mua, phương thức thanh toán.
Ông Khanh cũng cho rằng mình thanh toán tiền cho bà Hiệp theo đúng trách nhiệm của người mua. Việc bà Hiệp không trả tiền cho ngân hàng hoặc ngân hàng không có chế tài để thu hồi nợ thì bà Hiệp, ngân hàng phải chịu trách nhiệm. Ông Khanh cũng khẳng định không quen biết, không bàn bạc, không thỏa thuận, không nhận hoặc đưa ra bất cứ lợi ích nào cho ông Hùng, ông Lộc thì không thể là đồng phạm giúp sức cho ông Hùng, ông Lộc.
Đề cập trong đơn kháng cáo, ông Lộc và ông Hùng cũng kêu oan, khẳng định không phạm tội. Theo ông Lộc, thời điểm cho bà Hiệp bán đất, thị trường nhà đất đóng băng, khi có thông tin người mua trả giá 650 – 700 triệu/ha, ông đã đi khảo sát giá xung quanh và thấy hợp lý nên mới đồng ý cho bà Hiệp bán.
Ông Lộc thừa nhận mình có sai sót trong quá trình xử lý nợ của bà Hiệp nhưng chỉ sai phạm nguyên tắc trong hoạt động của ngân hàng chứ không tới mức phải xử lý hình sự. Ông Lộc cho rằng, việc bà Hiệp bán tài sản cho ông Khanh là giao dịch ngay tình, không có sự ép buộc, giá mua bán phù hợp với giá trị thực tế trên thị trường.
Ông Hùng cho rằng trong vụ án này bị cáo không có động cơ vụ lợi, bị cáo đồng ý cho bà Hiệp bán tài sản đảm bảo nhằm mục đích thu hồi nợ cho ngân hàng.
Tiếp tục yêu cầu tòa tuyên bị cáo vô tội
Trước thềm xử phúc thẩm, luật sư Trần Minh Hải, bào chữa cho bị cáo Hùng cho biết, vụ án liên quan đến giao dịch bán tài sản bảo đảm thu hồi nợ xấu cho BIDV. Hai cán bộ ngân hàng mới về công tác tại chi nhánh ngân hàng, vốn không phải là những người cho vay, không gây ra nợ xấu. Họ chỉ là người làm công ăn lương nhưng đã bị TAND tỉnh Bình Dương xử tù khung phạt cao nhất về tội danh vốn chỉ dành cho quan chức Nhà nước – Tội Vi phạm quy định quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
“Tại luận cứ trình bày từ 2 phiên tòa sơ thẩm, tại 5 kiến nghị gửi Cơ quan cảnh sát điều tra, VKS, TAND tỉnh Bình Dương, TAND cấp cao tại TP.HCM và tại phiên tòa phúc thẩm, tôi vẫn đấu tranh cho nhận định đây là vụ án oan, không thể kết tội các cán bộ ngân hàng về tội danh Vi phạm quy định quản lý tài sản Nhà nước!”, luật sư Hải cho biết.
Trước đó, trong phần nêu quan điểm bào chữa cho bị cáo, luật sư Hải cho rằng vụ án này có 10 vấn đề sau đây cần phải xem xét kỹ lưỡng: cáo trạng cho rằng bán tài sản thế chấp phải qua đấu giá là không đúng với nghiệp vụ ngân hàng; con số thiệt hại trong vụ án bị thổi phồng vô lý bởi việc định giá tài sản cao bất thường, không khách quan; việc xác định thiệt hại mà không khấu trừ giá trị tài sản đang kê biên dẫn đến con số thiệt hại trong vụ án không chính xác; đã có việc tính nhầm thiệt hại trên cả tài sản mà chính ngân hàng cũng không có quyền xử lý; cáo trạng đang gán nhầm cho bị cáo thiệt hại do công chức Nhà nước trong quản lý đất đai gây ra.
Luật sư cũng cho rằng có sự vi phạm nghiêm trọng về thủ tục định giá tài sản dẫn tới không thể chấp nhận được con số thiệt hại của vụ án; không có bất cứ tài sản Nhà nước nào bị tác động trong vụ án này; không có bị cáo nào trong vụ án này là người được giao quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước; không có chế độ quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước nào bị vi phạm trong vụ án; nợ xấu kinh doanh cần phải giải quyết bằng cơ chế kinh doanh, sai phạm văn bản nội bộ ngân hàng cần xử lý nội bộ, chứ không phải bằng bỏ tù cán bộ ngân hàng.