Năm 2021 là giai đoạn thăng hoa của thị trường chứng khoán Viêt Nam khi chỉ số VN-Index liên tiếp lập đỉnh mới. Theo Báo cáo chiến lược đầu tư của Công ty Chứng khoán Vndirect, chỉ số VN-Index ghi nhận mức tăng ấn tượng 28,1% so với đầu năm, vượt qua tất cả các thị trường chứng khoán Đông Nam Á. Trong đó, dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân cuồn cuộn đổ vào thị trường tìm kiếm cơ hội sinh lời là nguyên nhân chính khiến thị trường bùng nổ.
Trái với sự hứng khởi của nhà đầu tư trong nước, khối ngoại lại tỏ ra không mấy mặn mà khi miệt mài bán ròng trong suốt thời gian qua. Thống kê trong 11 tháng đầu năm, khối ngoại bán ròng 59.813 tỷ đồng, tăng gấp 4 lần so với con số cùng kỳ năm 2020. Với lượng bán ròng này, Việt Nam trở thành thị trường bị bán ròng lớn nhất Đông Nam Á, bằng tổng lượng vốn rút ròng trên 2 thị trường Thái Lan và Malaysia cộng lại, dù quy mô thị trường Việt Nam vẫn còn khiêm tốn.
Theo thống kê của VNDirect đến ngày 6/12, tâm điểm rút ròng của khối ngoại tập trung vào HPG của Tập đoàn Hoà Phát với giá trị 770 triệu USD, tương đương hơn 17.700 tỷ đồng .
Chỉ đứng sau HPG, một đại diện ngân hàng là VPB cũng bị các nhà đầu tư nước ngoài bán ròng với giá trị giao dịch hơn 8.060 tỷ đồng. Khối ngoại đồng thời xả mạnh VIC và VNM với giá trị lần lượt 6.978 tỷ đồng và 6.877 tỷ đồng.
Ngoài ra, hàng loạt "ông lớn" cũng có tên trong danh sách bị khối ngoại bán mạnh trong năm 2021 là CTG (5.800 tỷ đồng), SSI (3.979 tỷ đồng), NLG (2.829 tỷ đồng), MML (2.418 tỷ đồng), PAN (2.000 tỷ đồng) và MSN (1.842 tỷ đồng).
Ở chiều ngược lại, STB là cổ phiếu được khối ngoại mua ròng nhiều nhất trong năm 2021. Khối ngoại cũng mua ròng các mã vốn hóa lớn khác như VHM, MWG, TPB, PLX, PDR và một số mã vốn hóa trung bình như OCB, DHC và DGC.
Bộ phận phân tích của VNDirect nhận định, nguyên nhân khiến nhà đầu tư nước ngoài bán ròng mạnh trong năm 2021 liên quan trực tiếp đến việc họ lo ngại rằng các thị trường cận biên sẽ phản ứng tiêu cực hơn với diễn biến của đại dịch Covid-19 so với các thị trường phát triển như Mỹ và Châu Âu.
Do đó, khi rủi ro gia tăng do đại dịch Covid-19, các nhà đầu tư nước ngoài có xu hướng rút tiền khỏi các thị trường cận biên (rủi ro cao) và đầu tư vào các thị trường phát triển (rủi ro thấp), đặc biệt là Mỹ, trong bối cảnh lãi suất điều hành của FED tiệm cận mức 0%.
Tuy nhiên, VNDirect đưa ra dự báo dòng tiền của nhà đầu tư nước ngoài sẽ quay trở lại Việt Nam nhờ tỷ lệ bao phủ vắc-xin COVID-19 tăng nhanh tạo điều kiện để mở cửa và thúc đẩy phục hồi nền kinh tế cũng như cơ hội thị trường Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi trong 2-3 năm tới.
Chia sẻ trong một toạ đàm mới đây, bà Trần Khánh Hiền - Giám đốc Phân tích VNDirect cho biết, trong những năm gần đây, dòng vốn ngoại ngày càng thắt chặt ở nhóm ASEAN và tập trung đầu tư nhiều vào Ấn Độ và Trung Quốc.
Nhận diện nguyên nhân dẫn đến việc bán ròng, bà Hiền cho biết, những năm gần đây Công nghệ, Y tế, Bán lẻ là những ngành thu hút dòng tiền đầu tư mạnh nhất, đặc biệt là những tập đoàn công nghệ lớn như Tesla, Apple. Trong khi đó, hầu hết doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam thuộc các lĩnh vực tài chính, bất động sản nên khó thu hút dòng tiền vốn nước ngoài.
Tuy nhiên, bà Hiền cũng nhận định, khẩu vị đầu tư của khối ngoại hoàn toàn có thể thay đổi, Việt Nam sẽ có cơ hội thu hút dòng vốn nước ngoài khi "trend" đầu tư quay về những dòng cổ phiếu truyền thống như là năng lượng, F&B,...