Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, theo thống kê, xuất khẩu cá tra 1/2018 sang thị trường Trung Quốc đạt 41 triệu USD tăng 132% so với cùng kỳ năm 2017 trong đó xuất khẩu bằng đường biển chiếm 56 % và đường bộ chiếm 44 %. Việc xuất khẩu bằng đường tiểu ngạch giữa hai nước có chung đường biên giới là điều tất yếu nhưng đối với sản phẩm cá tra xuất khẩu đang xuất hiện một số các vấn đề đáng lo ngại .
Giá xuất khẩu giữa sản phẩm chính ngạch chênh lệch hơn 1USD so với sản phẩm tiểu ngạch. Đang có sự tham gia của các cá nhân trong hoạt động xuất khẩu bằng đường bộ khác hoàn toàn với hoạt động xuất khẩu chính ngạch xuất phát từ các công ty có đăng ký kinh doanh rõ ràng.
Theo số liệu thì có 9 cá nhân đại diện xuất hàng qua biên giới nhưng đã chiếm đến 47% khối lượng đồng thời kim ngạch chỉ đạt 23% so với 73% từ các nhà máy chế biến.
Để việc xuất khẩu cá tra ổn định và đạt kim ngạch xuất khẩu dự kiến trên 1,8 tỷ USD đồng thời tạo bàn đạp cho sự phát triển những năm tiếp theo, tránh những hậu quả như phụ thuộc thị trường, cạnh tranh không lành mạnh VASEP kiến nghị Bộ trưởng Bộ NN&PTNT xem xét và chỉ đạo thực hiện quản lý chất lượng theo chuẩn thông qua việc cấp và kiểm tra Chứng thư chất lượng trước khi xuất khẩu hàng đi Trung Quốc bằng phương thức xuất khẩu đường bộ trong thời gian 3 tháng cho đến khi nguyên liệu dồi dào trở lại.
Ngoài ra, VASEP kiến nghị Bộ NN&PTNT có chương trình kiểm tra các cơ sở gia công, sơ chế cá tra hiện nay để bảo đảm chất lượng cá tra xuất khẩu. Đồng thời, Bộ NN&PTNT nghiên cứu chiến lược phát triển dài hạn thị trường Trung Quốc và có các chương trình tiếp thị, truyền thông quảng bá sản phẩm cá tra vào thị trường rộng lớn này.
Trước đó, VASEP cho biết, xuất khẩu thủy sản trong tháng 3 ước tăng 16% đạt 279 triệu USD tổng xuất khẩu 3 tháng đạt trên 719 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ. Xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 42% và thị trường này đã vượt Mỹ trở thành nhà nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam.
Vasep cũng khuyến cáo, để tránh những rủi ro cũng như việc Mỹ áp thuế chống bán phá giá cao với cá tra, cá ba sa của Việt Nam, các doanh nghiệp có thể đẩy mạnh xuất khẩu nếu tận dụng tốt cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do với EU (dự kiến hiệu lực từ tháng 6/2018) và với Hàn Quốc, đồng thời mở rộng và chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng khác.