Điểm qua các dự án đang phát triển trong khu vực nội đô TP.HCM, dễ dàng nhận thấy đó là những tổ hợp thương mại, nhà phố, biệt thự, shophouse và căn hộ có quy mô lên đến hàng chục hecta. Khi các dự án hoàn thiện, cư dân dần dà đổ về sinh sống thì là lúc các điểm yếu về quy hoạch và kiến trúc bắt đầu hiện rõ. Đa phần đây là những tổ hợp nhiều tháp cao tầng với hàng nghìn căn hộ nằm xếp lớp san sát nhau, nhưng khổ đường nội khu lại nhỏ, chỉ từ 8-10 m khiến mặt đường không đảm bảo thông thoáng. Cùng với việc không đầu tư mở rộng các nhánh hướng ra đường chính, khiến cho "đặc sản" ùn tắc giờ cao điểm tại những khu vực này ngày càng trầm trọng hơn.
Bên cạnh đó là trào lưu "chơi kính" thịnh hành trong những năm qua mà cho đến nay vẫn chưa có dấu hiệu thoái trào. Bọc kính toàn khối là hình ảnh chung của các cao ốc hiện nay. Tuy mang lại vẻ ngoài lấp lánh, sang trọng nhưng đây là lối thiết kế tiềm ẩn nhiều hệ luỵ. Việc lạm dụng chất liệu kính sẽ góp phần làm gia tăng nền nhiệt của đô thị, bởi bức xạ mặt trời sẽ phản chiếu qua lại, hun nóng mặt đường và không khí xung quanh. Kính còn gây chói mắt, bắt nhiệt, không thông khí khiến người trong tòa nhà phải bật máy lạnh, kéo rèm, mở đèn thường xuyên, dẫn tới tiêu thụ điện năng tăng cao.
Đây chỉ là hai ví dụ trong số nhiều bất cập mà các dự án nhà ở, cao ốc tại đô thị lớn hay gặp phải. Trong tiến trình đô thị hóa như vũ bão, các dự án thi nhau mọc lên ồ ạt mà thiếu đi sự liên kết hài hòa với quy hoạch tổng thể, cần lắm giờ đây các chủ đầu tư bất động sản lưu tâm đến kiến trúc thông minh, nhằm đóng góp cho sự phát triển bền vững của đô thị.
Kiến trúc thông minh là gì?
Một điển hình nổi bật với lối quy hoạch kiến trúc thông minh, bền vững có thể kể đến là khu đô thị Celadon City (Q. Tân Phú, TP.HCM). Dự án do Gamuda Land - nhà kiến tạo đô thị hàng đầu đến từ Malaysia, nổi danh với các dự án đô thị xanh tiêu biểu trải khắp Đông Nam Á phát triển.
Celadon City có mật độ cây xanh trên đầu người lên đến 12m2/người, gấp 6 lần trung bình TP.HCM
Ấn tượng đầu tiên khi bước đến Celadon City là một cảm giác mát rượi bao quanh bởi mảng xanh bát ngát với hàng nghìn tán cây phủ lấy những con đường rộng thênh thang, uốn lượn. Dự án dành đến 1/5 tổng quỹ đất (hơn 16 hecta) để xây dựng công viên, hồ cảnh quan, nhờ đó, nhiệt độ khu vực này luôn thấp hơn nền nhiệt trung bình thành phố đến 2oC. Đặc biệt, những hạng mục này đều là nhân tạo, được chủ đầu tư quy hoạch để thực hiện chức năng điều hòa nhiệt độ, điều tiết mực nước, tránh cho khu đô thị ngập úng mỗi khi mưa bão, triều cường, đồng thời mang lại một không gian sống trong lành, thoáng đãng cho cư dân.
Kiến trúc nhà ở tại Celadon City cũng là điều rất đang lưu tâm. Những căn hộ nơi đây đều được thiết kế với ban công hoặc lô gia rộng rãi, sử dụng chất liệu thân thiện với môi trường, bố cục với tầm nhìn mở ra nhiều hướng tận dụng tối đa ánh nắng và gió tự nhiên. Vì các phân khu căn hộ đều nằm len lỏi trong công viên Celadon City vốn đã quy hoạch chỉn chu, nên mặc nhiên thừa hưởng tầm nhìn bao quát toàn cảnh với những hàng cây xanh mát rợp bóng cùng các hạng mục thủy cảnh.
Những căn hộ tại Celadon City đều được thiết kế với ban công hoặc lô gia rộng rãi, sử dụng chất liệu thân thiện với môi trường, bố cục với tầm nhìn mở ra nhiều hướng
Đặc biệt nhất chính là ở quy hoạch các khối nhà, thay vì nằm xếp lớp với nhau như thường thấy, các cao ốc căn hộ của Celadon City được thiết kế theo hình vòng cung, xoay quanh những khu vườn, khu vực đa chức năng, nhằm đảm bảo tất cả các căn hộ đều có thể tận hưởng không gian mở ra bầu trời. Những khu vực đa chức năng được bố trí một cách tinh tế xung quanh khuôn viên nội khu. Vườn lớn để cư dân có thể thong thả tản bộ sau một ngày làm việc mệt mỏi, tập luyện thể dục thể thao, tụ họp hoặc chăn dắt thú nuôi. Khu vui chơi là nơi trẻ em có thể vui đùa thỏa thích khi ông bà, cha mẹ vẫn có thể quan sát thường xuyên ở cự ly gần, hoặc vừa trông chừng vừa trò chuyện tại quán cà phê kế cận, v.v…
Celadon City sở hữu lối quy hoạch vòng cung ấn tượng, đảm bảo tầm nhìn mở cho tất cả các căn hộ
Tựu trung lại, kiến trúc thông minh là việc tìm ra phương án tốt nhất kết hợp và dung hòa không gian xanh với các hoạt động dân cư ngoài trời nhằm tao ra nhiều diện tích xanh nhất có thể. Mảng xanh hoặc cảnh quan mềm càng nhiều trong cảnh quan tổng thể, càng hỗ trợ tích cực trong việc làm giảm nền nhiệt, giảm lượng nhiệt tích tụ từ công trình kiến trúc. Đây là cách thức hữu hiệu để tạo ra môi trường trong lành cho đô thị, thiết nghĩ, nên là kiểu mẫu để các nhà phát triển đô thị nghiên cứu áp dụng.