Giữ gìn hương vị truyền thống
Theo người dân địa phương, chính lòng yêu nghề và ý thức gìn giữ thương hiệu của người dân nơi đây đã làm nên con tôm khô Hà Tiên với vị hương vị đặc trưng ít nơi nào sánh được.
Cơ sở sản xuất tôm khô của bà Nguyễn Thị Ánh (61 tuổi, ngụ khu phố 2, phường Tô Châu) đã được gầy dựng 42 năm, là một trong những cơ sở sản xuất tôm khô lớn ở thị xã Hà Tiên. Tất cả quy trình làm tôm khô được gia đình bà Ánh làm thủ công, không dùng chất bảo quản nên chất lượng tôm khô luôn được đảm bảo.
Tôm khô Hà Tiên nức tiếng gần xa (Ảnh: N.Q).
“Để giữ được độ ngọt tự nhiên và mùi vị đặc trưng, chúng tôi chọn nguyên liệu là những con tôm đất còn tươi sống vừa được ngư dân đánh bắt tại đầm Đông Hồ. Bà con bắt được mẻ nào là mua ngay mẻ đó, đem về cơ sở luộc và sấy, tuyệt đối không dùng tôm chết sẽ không ngon” - bà Ánh cho biết.
Có lẽ chính từ bí quyết này mà 42 năm nay qua đặc sản tôm khô của bà Ánh luôn được khách hàng trong và ngoài tỉnh tín nhiệm. Để việc phơi sấy không phụ thuộc vào thời tiết, 3 năm trước, bà Ánh đầu tư hơn 1 tỷ đồng để xây dựng lò sấy, máy tách vỏ tôm. Khoảnh sân phơi trước nhà cũng được bà tráng xi măng cao ráo để thuận tiện cho việc phơi tôm vào mùa nắng.
Nhân công đang sấy tôm khô (Ảnh: N.Q).
Theo bà Ánh: “Làm tôm khô cực lắm, từ mờ sáng đã ra bãi để đón mua tôm tươi, mua đến đâu cho người đem về luộc đến đó. Đến khi tôi về đến nhà, tôm luộc xong có nắng thì phơi, tách vỏ, loại bỏ vỏ, sàng và phân loại sản phẩm, đóng gói.
Thu nhập cao từ chất lượng
Với nghề làm tôm khô, bà Ánh lãi gần 1 triệu đồng/ngày, giúp gia đình bà có cuộc sống sung túc, lo được cho 3 đứa con học xong đại học và có việc làm ổn định.
Không chỉ có bà Ánh mà còn nhiều hộ sản xuất tôm khô khác ở thị xã Hà Tiên cũng rất chú trọng đến việc giữ gìn an toàn vệ sinh thực phẩm trong chế biến tôm khô, bởi theo họ giữ được thương hiệu chính là giữ được chén cơm gia đình. Giá tôm khô do người dân thị xã Hà Tiên sản xuất hiện dao động từ 300 ngàn đồng/kg đến 1-2 triệu đồng/kg tùy loại, nhưng vẫn luôn đắt hàng vì ăn rất ngọt, thơm, giàu dinh dưỡng.
Phơi tôm khô khi trời nắng (Ảnh: N.Q).
Thông thường cứ 8-10kg tôm tươi cho 1kg tôm khô. Nguyên liệu làm tôm khô nổi tiếng ở thị xã Hà Tiên đòi hỏi là tôm đất sống được ngư dân đánh bắt, với giá 90.000-100.000 đồng/kg tôm tươi. Những gia đình có ghe đánh bắt thì tiến hành luộc ngay trên tàu ngoài biển để giữ vị ngon của tôm, sau đó mới chuyển vào đất liền phơi sấy.
Theo bà Nguyễn Thị Chắn, hội viên Chi hội tôm khô sạch khu phố 5, phường Bình San, một hộ sản xuất tôm khô gần 12 năm nay, muốn tôm khô ngon, quan trọng ở khâu luộc tôm và ướp muối sao cho vừa ăn. Chi hội sản xuất tôm khô sạch khu phố 5 có 30 hộ hội viên, đa số đều có tàu đánh bắt để khai thác nguyên liệu tôm tự nhiên phục vụ cho việc chế biến tôm khô của gia đình.
Nguồn nguyên liệu được lựa chọn kỹ càng để làm tôm khô (Ảnh: N.Q).
Như gia đình bà Chắn có 2 chiếc ghe cào công suất 275CV. Sau khi tôm luộc xong, đội tàu đánh bắt của bà và nhiều hộ khác sẽ luân phiên có một tàu vận chuyển tôm đã luộc của 30 tàu đánh bắt đưa vào đất liền để tiến hành phơi tôm cho thật khô, đập vỏ tôm và phân loại tôm theo từng kích cỡ. “Phơi tôm khô chỉ trong 2-3 ngày là có thể đem bán. Để tôm khô ngon cần phải lật đều con tôm trong lúc phơi, giúp tôm có độ giòn và giữ vị ngọt” - bà Chắn cho biết.
Nhờ chất lượng hảo hạng, tôm khô Hà Tiên được khách hàng khắp nơi tin tưởng, nhất là biếu tặng trong dịp Tết (Ảnh: N.Q).
Ông Lý Thái Hưng - Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Hà Tiên, cho biết: “Thị xã có khoảng 200 hộ theo nghề sản xuất tôm khô, hiện đang là lúc các cơ sở sản xuất tôm khô đang chuẩn bị hàng tết để phục vụ thị trường. Về việc xây dựng thương hiệu tôm khô Hà Tiên, chúng tôi đang chuẩn bị các bước để đăng ký với Cục Sở hữu trí tuệ vào năm 2018”.