Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc mới đây đã yêu cầu các bộ liên quan và địa phương chủ động nghiên cứu chính sách “kinh tế ban đêm” của Trung Quốc.
Nhiều doanh nghiệp, chuyên gia ủng hộ chủ trương nên mở cửa cho kinh tế về đêm phát triển. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả kinh tế ban đêm, Việt Nam (VN) còn rất nhiều việc phải làm.
Ông NGUYỄN QUỐC KỲ, Chủ tịch HĐQT Công ty Du lịch Vietravel, Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa ẩm thực VN:
Thay đổi tư duy, tạo cơ chế đột phá
Ông NGUYỄN QUỐC KỲ
Tôi cho rằng không có sản phẩm ban đêm thì không cách gì giữ chân được khách du lịch khi họ đến VN, không tạo thêm nguồn thu cho người dân địa phương cũng như đóng góp ngân sách cho Nhà nước.
Thực tế cho thấy chúng ta đang tập trung phát triển các sản phẩm du lịch trong khoảng thời gian từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều nhưng những sản phẩm này chỉ mang lại khoảng 30% doanh thu dịch vụ. Trong khi đó, các sản phẩm dịch vụ thu được nhiều tiền nhất là từ 6 giờ tối đến 2 giờ sáng, mang lại doanh thu khoảng 70% thì chúng ta lại không phát triển.
Mặc dù thời gian qua, nhiều địa phương đã quan tâm đến xây dựng, phát triển các phố đi bộ ban đêm, một phần của kinh tế ban đêm. Tuy nhiên, do chưa có quy hoạch hợp lý nên hoạt động của các mô hình này chưa hiệu quả. Tại nhiều địa phương, những chương trình giải trí, văn hóa vào ban đêm cũng rất ít nên không hấp dẫn du khách.
Các nước mạnh về du lịch đều tập trung đầu tư thúc đẩy du lịch, kinh tế ban đêm phát triển. Do đó, chúng ta cần phải thay đổi nhận thức, quan điểm về việc phát triển các sản phẩm du lịch ban đêm sao cho hiệu quả. Nếu VN có chính sách đột phá, tạo cơ chế tốt để người dân mạnh dạn đầu tư thì kinh tế ban đêm sẽ phát triển. Riêng Vietravel, nhằm tạo ra thêm nhiều dịch vụ về đêm cho du khách, chúng tôi đang triển khai dự án “Sáng và sống” tại Huế. Trong đó đã đưa vào hoạt động hệ thống chiếu sáng kỳ đài, phố đi bộ tại Huế và được du khách đánh giá cao.
Ông PHAN ĐÌNH HUÊ, Giám đốc Công ty Du lịch Vòng Tròn Việt:
Bắt khách du lịch đi ngủ sớm là lãng phí
Ông PHAN ĐÌNH HUÊ
Du khách nước ngoài thường xem thời gian ban đêm tại VN là khoảng thời gian thú vị nhất khi ít xe cộ ồn ào, có thể ngắm cuộc sống đêm tĩnh lặng. Mặt khác, rất nhiều khách du lịch đến VN không quen múi giờ (có lúc lệch đến 12 giờ) mà bắt họ phải đi ngủ sớm thì thật lãng phí.
Tour du lịch Thái Lan năm ngày bốn đêm giá chỉ khoảng 6 triệu đồng và được bán cho các công ty du lịch dưới giá thành. Nếu tính chi phí ăn nghỉ, tham quan thì không thể thu hồi vốn. Vậy nước họ thu lãi từ đâu? Đó là từ các dịch vụ mua sắm, các hoạt động giải trí ban đêm…
Ngược lại, tại VN, các đơn vị hành chính đều áp dụng quy định sau 11 giờ đêm các hoạt động vui chơi giải trí phải dừng lại. Cơ quan quản lý nhà nước cũng có tâm lý lo ngại vấn đề an ninh trật tự đối với hoạt động sau 12 giờ đêm. Tại sao các doanh nghiệp có thể kinh doanh xuyên đêm phục vụ du khách mà cơ quan quản lý không làm được? Vấn đề này cần xem xét lại nếu muốn phát triển ngành kinh tế ban đêm. Hiện nay các hoạt động về đêm phục vụ du khách đều thiếu.
Việc tăng cường du lịch vào ban đêm sẽ khuyến khích du khách ở lại VN lâu hơn, từ đó sẽ thúc đẩy tiêu dùng vào ban đêm. Trong ảnh: Người dân và du khách vui chơi, ăn uống trên phố đi bộ Bùi Viện mỗi tối. Ảnh: HOÀNG GIANG
GS-TS PHẠM TRUNG LƯƠNG, Phó Chủ tịch Hiệp hội Đào tạo du lịch VN:
Cần tháo gỡ chính sách đối với các dịch vụ về đêm
GS-TS PHẠM TRUNG LƯƠNG
Cá nhân tôi cho rằng việc khai thác kinh tế ban đêm đối với ngành du lịch rất cần thiết. Làm sao khai thác được kinh tế về đêm là mong muốn của ngành du lịch từ lâu rồi. Cá nhân tôi đã từng đề xuất khai thác dịch vụ du lịch về đêm nhưng do nhiều nguyên nhân nên ngành du lịch vẫn khó có thể triển khai áp dụng. Chẳng hạn nhiều nơi hiện không cho phép kinh doanh quá 12 giờ đêm thì làm sao ngành du lịch có các sản phẩm vui chơi giải trí để khai thác được.
Chính phủ đã đề nghị các bộ, ngành địa phương học tập Trung Quốc trong việc phát triển kinh tế ban đêm nhưng điều quan trọng vẫn phải là chính sách của chúng ta về vấn đề này cần thay đổi. Theo tôi, ngành du lịch và các địa phương trọng điểm du lịch cần có đề án chuyên đề về vấn đề này. Bên cạnh đó, trung ương cũng cần tháo gỡ những chính sách bất cập làm hạn chế phát triển du lịch về đêm như quy định về giờ giấc.
Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương phải có đề án tổ chức, quy hoạch lại điểm đến, cụ thể hóa chính sách phát triển kinh tế về đêm thì mong muốn mới đi vào thực tế được.
Hỗ trợ kinh tế ban đêm Khái niệm “kinh tế ban đêm” hay “kinh tế 24 giờ” là chỉ các chủ thể hoạt động trong nền kinh tế ban đêm bao gồm phố đêm, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi, câu lạc bộ, hộp đêm, các buổi biểu diễn nhạc sống, các hình thức giải trí… về đêm. Các nước đã đưa ra nhiều chính sách để thúc đẩy kinh tế ban đêm (các hoạt động dịch vụ, kinh doanh từ 18 giờ tới 6 giờ sáng hôm sau phát triển). Ví dụ, chính phủ Trung Quốc đã ban hành nhiều chính sách thúc đẩy kinh tế ban đêm nhằm thúc đẩy các hoạt động dịch vụ, kinh doanh diễn ra vào ban đêm. Theo đó, 10 con phố với các hàng ăn ban đêm, 16 chợ đêm và các cửa hàng tiện lợi mở cửa 24/7 tại Bắc Kinh nhận được trợ cấp để thúc đẩy hoạt động kinh doanh ban đêm. Các khu phố hoạt động ít nhất 12 tiếng về đêm sẽ nhận được trợ cấp hơn 700.000 USD dành cho việc phát triển kinh doanh, các hộ kinh doanh riêng lẻ sẽ có thể được hỗ trợ tới hơn 70.000 USD. Ngoài ra, các dịch vụ giao thông công cộng như tàu điện cũng được tăng tuyến, tăng thời gian phục vụ trong đêm. Để đảm bảo cho nền kinh tế ban đêm, tại các trung tâm thương mại, ngoài camera lực lượng bảo vệ an ninh cũng được tăng cường…
Đừng sợ không kiểm soát được rồi cấmÔng NGUYỄN CÔNG HOAN, Tổng giám đốc HanoiRedtours:
Ban ngày người dân đi làm việc, buổi tối là thời gian mọi người có nhu cầu tiêu dùng rất cao, không chỉ có du khách mà cả những người dân bình thường, đặc biệt trong các đô thị. Cho nên khi thúc đẩy các hoạt động vui chơi giải trí, mua sắm và sử dụng các dịch vụ khác vào ban đêm rõ ràng sẽ kích thích được nhu cầu tiêu dùng.
Thứ hai, việc kích thích tiêu dùng ban đêm sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư vào cơ sở vui chơi giải trí, mua sắm… Từ đó tăng nguồn lực cho du lịch, các công ty du lịch sẽ có nhiều phương án kéo dài thời gian lưu trú cho du khách, các tour dài ngày hơn. Du khách ở lại dài hơn sẽ chi tiêu tốt hơn.
Tuy nhiên, cũng cần phải tạo hành lang pháp lý rất chuẩn về kinh tế ban đêm. Theo đó, khi phát triển hoạt động dịch vụ gì, thời gian, khu vực, người tham gia các lĩnh vực đó… phải đáp ứng tiêu chuẩn về tiếng ồn, ánh sáng, xa khu dân cư, bệnh viện, trường học, đồng thời tăng công tác quản lý nhà nước để tránh những biến tấu, tệ nạn phát sinh. Trên thế giới cũng có những biến tấu nhưng họ cũng kiểm soát. Chúng ta đừng sợ không kiểm soát được rồi cấm hoặc không làm gì.
Đem lại nhiều lợi ích cho du khách, người dân
Ông Đặng Đông Hà
Ông Đặng Đông Hà, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Quảng Bình, cho hay hiện tỉnh đang xây dựng hai sản phẩm du lịch ban đêm. Mô hình thứ nhất là khám phá TP Đồng Hới ban đêm bằng xe điện. Dịch vụ này do bốn hợp tác xã đảm nhiệm. Sản phẩm thứ hai UBND tỉnh giao cho TP Đồng Hới triển khai là phố chợ đêm.
Ông Hà đánh giá các hoạt động dịch vụ, kinh tế ban đêm đem lại nhiều lợi ích cho cả du khách và người dân địa phương. Cụ thể, cùng với các hoạt động dịch vụ ban ngày, du khách có không gian để vui chơi, giao lưu văn hóa, thưởng thức ẩm thực, mua sắm quà lưu niệm, tham gia các trò chơi dân gian.
Bỏ quy định khống chế thời gian
Ông Nguyễn Trùng Khánh, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch VN, cho rằng kinh tế ban đêm là một nội dung cần có nghiên cứu sâu. Tuy nhiên, việc tạo điều kiện cho khách du lịch có cơ hội trải nghiệm dịch vụ ban đêm, chi trả nhiều hơn ngoài giá tour là việc rất đáng khuyến khích. Để triển khai việc này cần phải tháo dỡ nhiều rào cản, ví dụ như "bắt" các nhà hàng, quán ăn phải đóng cửa sau 11 giờ đêm…
"Vừa qua nội dung này được đề cập tại một hội thảo về du lịch, trong đó ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng giám đốc Vietravel, có đề xuất kiến nghị về nội dung này. Tôi thấy đây là nội dung hay và phù hợp, bởi nếu khách du lịch đến chỉ ăn tối, xem múa… rồi về ngủ thì VN sẽ không thu thêm được dịch vụ khác" - ông Khánh nói.