Theo đó, giá dầu giảm mạnh, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung có chiều hướng dịu đi… đó là những điều kiện thuận lợi để giữ chân lạm phát trong năm 2019.
Tiến sĩ Nguyễn Đức Độ, Viện Kinh tế Tài chính, Học Viện Tài chính, phân tích việc kiềm chế lạm phát trong năm 2019 có nhiều yếu tố hỗ trợ. Đó là giá dầu giảm mạnh trong 2 tháng qua, từ mức trên 70 USD/thùng xuống còn dưới 50 USD/ thùng.
Với việc giá dầu giảm mạnh, lạm phát tháng 12-2018 chỉ còn ở mức 2,98%, giảm mạnh so với mức 3,89% trong năm trước, giảm mạnh so với mức 3,98% trong tháng 10-2018. Đây là điều kiện rất thuận lợi cho việc đảm bảo kiềm chế lạm phát dưới 4% trong năm 2019.
Vẫn theo TS Nguyễn Đức Độ, ngoài yếu tố giá dầu giảm còn nhiều yếu tố khác giúp kiềm chế lạm phát như: giá thịt lợn năm 2019 nhiều khả năng sẽ không tăng; áp lực đối với tỷ giá trong năm 2019 được dự báo sẽ thấp hơn so với năm 2018, bởi kinh tế Mỹ được dự báo sẽ tăng trưởng chậm lại và lộ trình tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cũng đang ở trong giai đoạn cuối, dẫn đến nhu cầu đối với đồng USD sẽ không tăng mạnh như trước.
Một yếu tố tích cực nữa là những căng thẳng Mỹ - Trung đang có chiều hướng dịu bớt. Với 3 yếu tố này, trong năm 2019, kịch bản trung bình là lạm phát sẽ tăng khoảng 0,14% tháng (chưa tính điều chỉnh giá điện, giá dịch vụ y tế và giáo dục), tương đương với mức tăng của lạm phát cơ bản trong năm 2018. Và với mức tăng này, lạm phát cùng kỳ tháng 12-2019 sẽ ở mức khoảng 1,7%, lạm phát trung bình sẽ chỉ ở mức trên 2%.
Bên cạnh những thuận lợi, kịch bản giữ lạm phát năm 2019 cũng sẽ gặp nhiều rào cản. TS. Lê Quốc Phương, Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại, Bộ Công Thương cho rằng, giá hàng hóa thế giới năm 2019 được dự báo có thể tăng và FED dự định sẽ tăng tiếp lãi suất ít nhất 2 lần trong năm 2019, từ đó, đồng USD sẽ tăng giá tạo sức ép lên tỷ giá và gây sức ép lên lạm phát. Về các yếu tố trong nước, mục tiêu tăng trưởng GDP tương đối cao, trong khi mô hình tăng trưởng theo chiều rộng chưa đổi mới căn bản cũng là nguyên nhân tạo sức ép lên lạm phát.
Bên cạnh đó, việc một số địa phương tiếp tục tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục theo lộ trình; giá điện được duy trì ở mức tương đối thấp khá lâu cũng có thể tăng, thuế đánh vào xăng dầu tăng kịch trần là những yếu tố gây tăng lạm phát.
Song Việt Nam cũng có rất nhiều thuận lợi để kiềm chế lạm phát. Theo đó, CPI các năm gần đây đều thấp dưới 4%, lạm phát cơ bản các năm gần đây cũng đạt thấp dưới 2%; cung hàng hóa tương đối dồi dào; kinh tế vĩ mô ổn định,...Do vậy theo ông Phương, nếu triển khai thực hiện tốt các giải pháp thì hoàn toàn có thể đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% năm 2019.