Lý do ngân hàng đồng loạt rao bán tài sản khủng

Những ngày qua nóng lên chuyện Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) và các ngân hàng (NH) thương mại đồng loạt rao bán nợ xấu, chủ yếu là bất động sản (BĐS) với giá trị tài sản lên đến hàng chục ngàn tỉ đồng.

Việc tăng tốc bán nợ xấu nhờ vào tính chất pháp lý bán tài sản đảm bảo đã thông thoáng hơn, cùng với đó là bệ đỡ thị trường BĐS đang hồi phục. Tuy vậy, việc bán nợ xấu vẫn không hề suôn sẻ.

Dồn dập bán tài sản khủng

NH Sacombank vừa rao bán hàng loạt khu đất, dự án BĐS trị giá lên tới hơn 20.000 tỉ đồng. Nổi bật nhất là dự án Khu công nghiệp Phong Phú ở huyện Bình Chánh, TP.HCM, có diện tích lên đến 134 ha với giá khởi điểm 7.600 tỉ đồng. Kế đến là dự án khu dân cư Bình Trị Đông được rao bán với giá khởi điểm 6.698 tỉ đồng; dự án khu nhà ở phường Long Bình, quận 9, TP.HCM có giá chào bán 1.815 tỉ đồng; dự án khu dân cư phường Bình Thủy ở TP Cần Thơ giá 4.565 tỉ đồng.

Ngoài ra, NH này cũng rao bán nhiều khu đất có giá trị cao tại trung tâm TP.HCM. Tiêu biểu như lô 61-63A Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 1 với diện tích khoảng 800 m², giá khởi điểm lên tới 811 tỉ đồng, tương đương hơn 1 tỉ đồng/m².

Không đứng ngoài cuộc, trong cuộc đua bán nợ xấu, NH Agribank đã cùng với VAMC đẩy mạnh đấu giá, phát mại các dự án BĐS là tài sản đảm bảo cho các khoản vay tại NH. Ngay trong tháng 9 này, hai đơn vị này sẽ mở hơn 10 cuộc đấu giá với tổng giá trị chào bán khởi điểm lên đến 470 tỉ đồng.

Trong đó có nhiều tài sản có giá trị như quyền sử dụng đất ở phường Phú Hữu, quận 9, TP.HCM với giá khởi điểm 96,23 tỉ đồng; đấu giá tài sản đảm bảo của Công ty Liên doanh Life Pro Việt Nam bao gồm toàn bộ nguyên phụ liệu, máy móc, công trình với giá khởi điểm là 257,4 tỉ đồng.

Theo chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển, các NH đang tận dụng rất tốt thời điểm thị trường BĐS đang hồi phục để đẩy mạnh bán các tài sản đảm bảo bằng BĐS. Qua đó, một mặt tính thanh khoản gia tăng, mặt khác sẽ được giá cao hơn.

“Ngoài ra, việc giải phóng được các khoản nợ xấu giúp NH hoàn nhập các khoản dự phòng, giúp lợi nhuận gia tăng. Từ đó giúp các NH ghi điểm trước đại hội cổ đông thường niên sắp đến và dễ được các cổ đông thông qua các kế hoạch kinh doanh trọng yếu” - ông Hiển phân tích.

VAMC rao bán dự án Saigon One Tower (đường Tôn Đức Thắng, quận 1, TP.HCM) với giá hơn 6.000 tỉ đồng . Hiện dự án mới chỉ xong một phần thô và ngưng xây dựng đã lâu nên bị xuống cấp . Ảnh: PM

Làm sống lại nhiều BĐS bỏ hoang

NH Nhà nước cho biết sau một năm triển khai Nghị quyết 42/2017 của Quốc hội về xử lý nợ xấu, ngành NH đã thành công trong việc xử lý và bán đấu giá nhiều tài sản lớn tồn đọng nhiều năm. Có những khoản nhiều năm không xử lý được đồng nào, nay giải quyết được trên 90%.

Đặc biệt là các tài sản đảm bảo là BĐS bao năm bị bỏ hoang, dãi nắng dầm mưa do vướng mắc về cơ chế, gây lãng phí nguồn lực cho xã hội. Tiêu biểu là việc VAMC xử lý thành công các tài sản đảm bảo đắp chiếu chờ cơ chế trong nhiều năm. Riêng năm 2017 và tám tháng đầu năm nay, VAMC đã xử lý được 48.017 tỉ đồng, gần bằng tổng giá trị xử lý nợ của cả bốn năm trước đó.

Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NH Nhà nước Chi nhánh TP.HCM, việc các NH đẩy mạnh bán nợ xấu là do Nghị quyết 42 của Quốc hội đã tạo hành lang pháp lý rất thuận lợi để các NH chủ động xử lý nợ xấu.

“Đặc biệt, các NH thương mại được phép xử lý tài sản đảm bảo đã thế chấp vay vốn NH và nếu tài sản này không có tranh chấp, đang thi hành án thì NH có thể xử lý thu hồi nợ. Điều này giúp các NH dễ dàng xử lý nhanh tài sản đảm bảo để thu hồi nợ, từ đó giảm nợ xấu” - ông Minh nói.

Vẫn còn gặp khó

Mặc dù đạt được các kết quả khả quan trong việc bán nợ xấu, giải phóng cục máu đông cho dòng vốn tín dụng nhưng VAMC và các NH cũng đang rất vất vả giải quyết một lượng lớn khoản nợ xấu đang còn tồn đọng.

Chẳng hạn, VAMC và BIDV Chi nhánh Phú Tài thông qua Công ty Đấu giá Lam Sơn đã rao bán đấu giá tài sản là toàn bộ khoản nợ của Công ty Thuận Thảo Nam Sài Gòn (công ty của bà Võ Thị Thanh, người được mệnh danh là “bông hồng vàng Phú Yên”) và 95 khách hàng cá nhân.

Giá khởi điểm cho phiên đấu giá đầu tiên là 1.208 tỉ đồng, đúng bằng dư nợ gốc của nhóm khách hàng Thuận Thảo. Tuy nhiên, quá thời hạn đăng ký và nộp tiền cọc nhưng không một tổ chức, cá nhân nào tham gia đăng ký. Như vậy, buổi đấu giá đầu tiên xem như ế ẩm, nguyên nhân có thể mức giá đưa ra đấu giá không hấp dẫn.

Tổng Giám đốc VAMC Đoàn Văn Thắng thừa nhận việc thu hồi nợ xấu tiến triển khá tốt. Tuy nhiên, thị trường có muôn hình vạn trạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng khoản nợ, giá cả chào bán. Do đó VAMC có khi chỉ đấu giá một lần là bán được tài sản nhưng cũng có tài sản phải đấu giá 7-8 lần, thậm chí là 10 lần vẫn chưa có người mua.

Ông Nguyễn Văn Du, Phó Chánh Thanh tra giám sát NH Nhà nước, cũng cho biết mặc dù công tác cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu trong thời gian qua đã đạt được kết quả đáng khích lệ nhưng vẫn còn tồn tại những khó khăn, vướng mắc. Một trong những vướng mắc lớn nhất là chưa có thị trường mua bán nợ thật sự chuyên nghiệp, dẫn đến việc mua bán nợ xấu chưa thật sự sôi động, các thương vụ lớn chưa phát sinh nhiều.