Mắc kẹt giữa lệnh trừng phạt của phương Tây và Nga, các hãng cho thuê máy bay có nguy cơ mất hơn chục tỷ đô, chứng kiến tài sản "một đi không trở lại"

Theo Dean Gerber, tổng cố vấn của Valkyrie BTO Aviation, các hãng cho thuê máy bay nước ngoài hiện chỉ có thể thu hồi khoảng 20 trong số 500 máy bay mà các hãng hàng không Nga đi thuê. Hãng phân tích ngành hàng không Ishka ước tính, những chiếc máy bay đang ở trong tình trạng không thể hoạt động và không được thu hồi có giá trị khoảng 10,3 tỷ USD.

Về mặt kỹ thuật, các bên cho thuê có thời hạn đến 28/3 để lấy lại các máy bay theo lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, Aeroflot PJSC và các hãng hàng không khác của Nga đã đưa phần lớn máy bay về nước mình và các chủ sở hữu không thể tiếp cận để lấy lại máy bay. Chính phủ đã hỗ trợ các hãng cho thuê bằng cách yêu cầu các công ty vận tải ngừng bay quốc tế và đưa các máy bay phản lực trở lại Nga vào thứ Ba.

Steve Giordano - giám đốc điều hành của Dover, tập đoàn hàng không có trụ sở tại Delaware, cho biết: "Nỗi sợ của một số hãng cho thuê hiện nay là những chiếc máy bay đó vĩnh viễn không thể lấy lại."

Cuộc tìm kiếm không có hy vọng

Tại Hội nghị ISTAT Americas diễn ra hàng năm ở San Diego, sự thay đổi nhanh chóng này đã tạo cú sốc cho khoảng 2.000 tham dự. Ở đó, không khí vui mừng về việc đại dịch bớt căng thẳng đang dần "tắt lịm" vì giá dầu tăng vọt và kịch bản về "ngày tận thế" đối với các máy bay không thể được lấy lại.

George Dimitroff - trưởng bộ phận định giá của hãng tư vẫn Ascend by Cirium, cho hay: "Trao đổi càng nhiều với các công ty bảo hiểm và những người khác trong sự kiện, chúng tôi càng nhận thấy khả năng cao những chiếc máy bay này sẽ không quay trở lại."

Phản ứng của chính phủ Nga đối với những lệnh trừng phạt về kinh tế từ phương Tây đã khiến ngành cho thuê máy bay choáng váng khi vi phạm những hiệp ước quốc tế có từ hàng thập kỷ - giúp thúc đẩy bùng nổ của hoạt động du lịch toàn cầu. Những quy ước này đảm bảo bên cho thuê có quyền di chuyển qua biên giới để đòi lại máy bay từ những khách hàng không trả được nợ. Việc này đã giúp họ thu hút một khoản tiền lớn khi nhà đầu tư khác coi máy bay là một khoản đầu tư an toàn.

Trong các cuộc điện đàm vào cuối tuần qua, giới chức Nga đã kêu gọi các hãng hàng không trong nước hạn chế bay đến các tuyến nội địa và gần Belarus, theo Emily Wicker - chủ tịch hãng luật Clifford Chance. Chính phủ Nga cũng khuyến nghị các nhà khai thác đăng ký lại các máy bay thuộc sở hữu của nước ngoài tại Nga, thay vì địa điểm cũ là Bermuda. Động thái này cũng có thể cản trở nỗ lực thu hồi máy bay của các bên cho thuê và quá trình theo dõi bảo trì, bảo dưỡng.

Những chiếc máy bay "một đi không trở lại"

Hiện tại, các bên cho thuê máy bay đang cân nhắc về những bước tiếp theo. Dù xung đột có thể kết thúc nhanh chóng, hoặc các hãng hàng không Nga hợp tác tích cực với nỗ lực trả lại máy bay, nhưng họ đã thuê luật sư để phân tích hợp đồng bảo hiểm và tái bảo hiểm khi trải qua mâu thuẫn kéo dài, tốn kém và cố gắng bù lỗ. Ngoài ra, họ cũng đang cân nhắc về những cách thức tài trợ phức tạp để tránh vi phạm các lệnh trừng phạt thương mại.

Những hãng cho thuê có khả năng phản ứng nhanh đã lấy lại được một số ít máy bay có chứng nhận bảo hiểm và đủ điều kiện. Aircastle - công ty cho thuê máy bay có trụ sở tại Stamford (Connecticut), đã tận dụng sự thiếu rõ ràng về tình trạng bảo hiểm của một trong những máy bay của mình để lấy lại khi máy bay này đang đáp ở Mexico City. Christopher Beers - CLO của Aircastle, chia sẻ: "Đây thực sự là những thành quả nhỏ, khi những cánh cửa đang đóng lại."

Trong một trường hợp khác được The Air Current đưa tin, một chiếc Airbus A321neo đang trên đường đến Cairo đã bị giới chức ở Bermuda thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện bay sau khi mất bảo hiểm. Chủ sở hữu chiếc máy bay này là bên cho thuê SMBC Aviation Capital đã nỗ lực thu hồi sau khi nó hạ cánh, nhưng chiếc máy bay này có thể đã quay trở lại Moscow.

AerCap Holdings NV là bên cho các hãng hàng không Nga thuê với số lượng nhiều nhất với 152 chiếc, giá trị thị trường là 2,5 tỷ USD, theo công ty tư vấn hàng không IBA. Cổ phiếu Aercap đã mất khoảng 1/4 giá trị kể từ khi EU cấm các công ty cung cấp máy bay, phụ tùng hay dịch vụ cho Nga theo lệnh trừng phạt.

Cuộc khủng hoảng này đã hướng sự chú ý của ngành đến đội ngũ nhỏ điều hành Cơ quan Hàng không Dân dụng Bermuda. Hòn đảo nhỏ bé này giám sát gần 800 máy bay, khoảng 777 chiếc trong số đó là của Nga, theo báo cáo thường niên năm 2020 của cơ quan này.

Tham khảo Bloomberg