Nội dung tháo gỡ khó khăn xoay quanh 8 nhóm vấn đề. Trong đó trọng tâm là cách hiểu và vận dụng quy định quyền sử dụng đất ở hợp pháp khi thực hiện thủ tục công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở.
Theo Sở Xây dựng, từ tháng 12/2015 đến nay, UBND TPHCM đã chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư 63 dự án nhà ở thương mại có nguồn gốc đất do đền bù đất nông nghiệp hoặc đất chuyên dùng. Tất cả dự án này đều được xác định là đất ở trong đồ án quy hoạch được duyệt.
Từ những khó khăn và vướng mắc về mặt thủ tục pháp lý đầu tư kéo dài, Sở Xây dựng dự định kiến nghị Thủ tướng phương án: "Diện tích đất có nguồn gốc do đền bù đất nông nghiệp hoặc đất chuyên dùng, nếu đã được xác định là đất ở trong đồ án quy hoạch được duyệt hoặc đã có văn bản của cơ quan thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để triển khai dự án nhà ở hoặc đã được ghi trong quyết định thu hồi đất khi giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án nhà ở thì diện tích đất đó được coi là đất ở".
Nếu phương án này được chấp thuận, với 45 dự án có văn bản công nhận chủ đầu tư đã hết hiệu lực, 7 dự án còn hiệu lực, kiến nghị cho TPHCM được thực hiện lại thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư theo quy định của Luật Nhà ở và Nghị định 99/2015 của Chính phủ. 18 dự án còn lại, TPHCM hướng dẫn doanh nghiệp tiếp tục thực hiện các thủ tục đầu tư dự án.
Ngược lại, UBND TPHCM đưa ra kiến nghị, đối với 58 dự án (45 dự án có văn bản công nhận chủ đầu tư đã hết hiệu lực, 7 dự án còn hiệu lực chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng chưa công nhận chủ đầu tư và 6 dự án đã chấp thuận đầu tư nhưng chưa ban hành quyết định thu hồi, giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất) nhà đầu tư sẽ thực hiện lại thủ tục quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư.
Đối với 5 dự án khác, trường hợp yêu cầu chủ đầu tư thực hiện lại thủ tục quyết định chủ trương đầu tư theo Luật Đầu tư và công nhận chủ đầu tư theo Luật Nhà ở, phải hủy bỏ các quyết định thu hồi, giao đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất hoặc nhà nước phải hoàn trả lại nghĩa vụ tài chính mà chủ đầu tư đã thực hiện.
Theo Sở Xây dựng, việc này sẽ phát sinh yêu cầu về bồi thường nhà nước hoặc khiếu nại của chủ đầu tư. Do đó, UBND TPHCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chủ đầu tư tiếp tục thực hiện hoàn tất các thủ tục đầu tư tiếp theo và triển khai thực hiện dự án theo quy định.
Còn những dự án có phần đất do nhà nước trực tiếp quản lý xen cài trong dự án nhà ở, sở kiến nghị tháo gỡ theo hướng giảm bớt thủ tục hành chính. Cụ thể, đối với quỹ đất có diện tích dưới 1.000 m2 nên giao cho chủ đầu tư dự án. Đối với quỹ đất có diện tích từ 1.000 m2 trở lên, kiến nghị cho thực hiện hoán đổi với chủ đầu tư để có quỹ đất với diện tích tương đương, tập trung ngay tại dự án để chủ đầu tư bàn giao lại cho nhà nước quản lý, sử dụng.
Sở Xây dựng TPHCM cho biết thêm dự thảo này đã được lấy ý kiến từ nhiều sở - ngành của TPHCM và đặc biệt dựa vào các góp ý trong buổi đối thoại giữa lãnh đạo chính quyền TPHCM và doanh nghiệp BĐS hồi tháng 2 vừa qua.
Trước đó, Văn phòng UBND TPHCM đã có công văn khẩn gửi các đơn vị, truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan về triển khai các nội dung trong lĩnh vực đô thị, trong đó có gỡ khó cho các doanh nghiệp bất động sản.
Theo đó, đối với các nội dung kiến nghị vướng mắc có liên quan đến sự bất cập, xung đột giữa Quy định, Điều, Khoản của các Luật về Đất đai, Quy hoạch đô thị, Đầu tư, Xây dựng, Nhà ở... trong quy trình thủ tục thực hiện đầu tư xây dựng các dự án nhà ở trên địa bàn TPHCM, Phó Chủ tịch UBND TPHCM giao Sở Xây dựng phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, Sở Tư pháp, Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) và các sở, ngành liên quan khẩn trương tổng hợp các nội dung và dự thảo công văn cho UBND TPHCM báo cáo, xin ý kiến của các bộ, ngành Trung ương hoặc Thủ tướng Chính phủ nhằm sớm tháo gỡ vướng mắc khó khăn cho doanh nghiệp.
Đối với nội dung kiến nghị vướng mắc khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản về những hồ sơ đang tồn động, chưa xem xét giải quyết tại các sở, ngành có liên quan, TP giao Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch – Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường chủ động tiếp xúc, làm việc với HoREA và các doanh nghiệp bất động sản để tổng hợp phân loại từng nhóm vướng mắc, báo cáo trình UBND TPHCM bố trí lịch họp xem xét giải quyết từng nhóm vướng mắc, từng trường hợp cụ thể.
Về những nội dung kiến nghị vướng mắc có liên quan đến kiểm tra, kiểm toán, thanh tra, UBND TPHCM giao Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương rà soát, kiểm tra, để có tham mưu đề xuất hướng giải quyết, báo cáo trình UBND TPHCM.
Hiện trên địa bàn TPHCM có 415.000 doanh nghiệp, với gần 9.000 doanh nghiệp lớn, trong đó 30% là doanh nghiệp bất động sản. Tuy chỉ chiếm 2% số doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp lớn chiếm 70% tổng vốn đăng ký và đóng góp hơn 80% đối với khu vực kinh tế tư nhân.
Trong năm 2019, TPHCM chỉ có 4 dự án nhà ở thương mại được công nhận chủ đầu tư, giảm 24 dự án; 16 dự án nhà ở thương mại được chấp thuận đầu tư giảm 64 dự án; trong đó chỉ có 7 dự án được chấp thuận đầu tư mới. Ngoài ra, chỉ có 47 dự án được xác nhận đủ điều kiện để huy động vốn, giảm 30 dự án...