Tránh xa con mắt của công chúng, đó là cách mà dòng chảy dầu thô của Nga đang vận hành khi người mua trên toàn thế giới đều nhìn mặt hàng này với con mắt "thèm thuồng" nhưng đầy thận trọng.
Thị trường đang chờ đợi xem những ông lớn dầu mỏ của Nga như Surgutneftegas PJSC có tiến hành đấu thầu hàng tháng cho loại dầu thô ESPO trong tuần này hay không. Các nhà giao dịch dầu mỏ cho biết những lời chào hàng của PJSC gần như không có khả năng thu hút các nhà đấu thầu. Tuy nhiên, các lô hàng với mức chiết khấu cao có thể được bán một cách riêng tư theo dạng một đối một.
Surgut thường bắt đầu chu kỳ giao dịch dầu thô ESPO bằng một đợt chào bán được phát hành vào ngày 14 hoặc 15 hàng tháng. Tuy nhiên trong tháng này, không có cuộc đấu thầu nào được công bố cho đến cuối ngày 15/3 tại Singapore.
Dầu thô của Nga không thuộc diện sản phẩm bị trừng phạt, đồng nghĩa mọi người mua tiềm năng đều có thể mua dầu thô từ Nga. Tuy nhiên, hầu hết các đối tác quen thuộc trên thị trường – gồm các ngân hàng, công ty vận tải biển, nhà máy lọc đầu đều chọn hình thức "tự trừng phạt". Các nhà giao dịch cho biết, điều này đang dẫn đến việc hình thành một thị trường 2 cấp.
Một phần của thị trường sẽ rất dễ nhận thấy, chẳng hạn những đề nghị mua cho dầu Urals hay Sokol được báo cáo đầy đủ bởi S&P Global Commodity Insignts và RIM Intelligence Co.
Tuy nhiên, sẽ có một phần khác nằm ngoài radar của các cơ quan theo dõi thị trường, nơi các giải pháp "ngầm" được thực thi. Các phương pháp đó có thể bao gồm các chương trình tín dụng mở, thanh toán trước và giao dịch bằng đồng nhân dân tệ, rupee hoặc ruble. Một số công ty sẽ lấy dầu của Nga để đổi lấy các khoản đầu tư thượng nguồn, hoặc đưa các lô dầu này trở về quốc gia hoặc hệ thống lọc dầu của riêng họ.
Ấn Độ đang xem xét các giải pháp để tăng mua dầu từ Nga, quan chức chính phủ nước này cho biết. Các nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc cũng đang thảo luận luận để "săn" các lô dầu đại hạ giá từ Nga, đồng thời giảm thiểu rủi ro trong việc vận chuyển bằng tàu với mức giá phải chăng.
Những người mua tiềm năng này chắc chắn không muốn đặt mình vào vị trí giống như Shell Plc – công ty buộc phải "quay đầu" xin lỗi sau khi hành động mua dầu và khí đốt từ Nga của họ bị lên án mạnh mẽ.
Không chỉ tìm cách tránh thiệt hại về danh tiếng hoặc bị trừng phạt, những người sẵn sàng mua dầu của Nga còn phải điều hướng nguồn tài chính khi nhiều ngân hàng ngừng phát hành tín dụng cho các giao dịch liên quan đến Nga. Các thương nhân cho biết, việc thanh toán và vận chuyển cũng gặp nhiều khó khăn, mặc dù người bán sẵn sàng cung cấp tín dụng mở và các điều khoản thanh toán linh hoạt.
Một hoạt động đấu thầu dầu điển hình sẽ bao gồm việc gửi email hoặc fax cho các người mua tiềm năng, xác định khối lượng và ngày bốc hàng. Sau đó, các hồ sơ dự thầu sẽ được gửi đi và người mua sẽ nhận thông báo nếu họ đấu thầu thành công, đồng thời thông tin chi tiết về khoảng cách giữa giá thầu và giá bán cuối cùng cũng có thể được tiết lộ.
Trong khi đó, dầu từ các thị trường chịu các lệnh trừng phạt hoặc hạn chế xuất khẩu có xu hướng tìm đường quay trở lại thị trường thông qua cơ chế riêng. Dầu sẽ được chất sẵn lên một con tàu – mà sau này chính là tàu vận chuyển. Chúng thường được tắt các bộ phát sóng để che giấu nguồn gốc thực sự của các lô hàng dầu thô trên tàu, trước khi vận chuyển đến cho người mua.
Thông tin từ các người mua cho biết, nhiều lô hàng dầu Urals của Nga đang được chào bán với mức chiết khấu 20-24 USD/thùng. Theo dự đoán của công ty phân tích hàng hải Windward, có ít nhất 90 tàu chở dầu của Nga – chứa khoảng 65 triệu thùng dầu đang lang thang trên biển, chưa tìm được điểm đến do nhiều cảng biển từ chối tiếp nhận tàu của Nga. Trong khi đó, nhiều tàu chở dầu khác từ Nga đã dừng vận hành cả tuần nay vì người mua từ chối giao dịch. Thông thường, thời gian nhàn rỗi của mỗi con tàu này chỉ là 1-2 ngày.
Nguồn: Bloomberg