16h chiều 9/6, ông Nguyễn Ngọc Cường (40 tuổi) đang loay hoay sắp xếp lại một số xe máy cho ngay ngắn trên vỉa hè đường Phan Chu Trinh, bên hông chợ Bến Thành, quận 1.
Ông Cường là một trong hàng trăm hộ đang thuê một phần vỉa hè tại khu vực trung tâm TPHCM để kinh doanh, vừa được triển khai một tháng qua.
Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Cường cho biết vừa chính thức thuê vỉa hè có đóng phí một tháng nay với giá 100.000 đồng/m2. Ông thuê tổng cộng 27m2 với phí 2,7 triệu đồng/tháng để giữ xe cho khách tham quan và đi chợ Bến Thành.
Từ khi được thuê vỉa hè, việc kinh doanh của ông thuận lợi hơn rất nhiều, không còn cảnh vội vã dắt xe máy tránh né lực lượng đô thị như thời gian trước. Không gian đô thị qua khu vực cũng ngăn nắp, trật tự.
Theo ông Cường, trước đây mọi người để xe ở khu vực rất lộn xộn. Nhiều người tranh giành vỉa hè để kinh doanh, bán hàng rong. Khi thành phố ra quy định cho thuê vỉa hè, mọi người được cấp một vị trí riêng để thuê và không ai lấn chiếm mặt bằng của ai.
Mỗi ngày, khi khách gửi xe, ông cố gắng sắp xếp các xe một cách trật tự theo vị trí được thuê và chừa khoảng không gian cho người đi bộ. Giữ xe ở khu vực đã 25 năm, với ông Cường đây là thời điểm kinh doanh thoải mái nhất vì những người như ông được hợp thức hóa sử dụng vỉa hè đúng quy định của pháp luật.
"Thật sự tôi mừng lắm vì một phần doanh thu được đóng góp vào ngân sách để phát triển thành phố. Đồng thời, tôi cũng thoải mái kinh doanh. Vừa rồi tôi đóng phí sử dụng vỉa hè một năm hơn 25 triệu đồng. Đóng trực tiếp vào tài khoản ngân sách của thành phố chứ không qua một đơn vị nào, rất minh bạch", ông Cường chia sẻ.
Cách đó không xa là sạp bán trái cây của bà Lan (55 tuổi, ngụ quận 1). Trước đây, bà Lan bán trái cây trên vỉa hè đường Phan Chu Trinh, khu vực sát với lòng đường. Sau khi được thành phố tạo điều kiện cho thuê 2m2 vỉa hè với giá 200.000 đồng/tháng, bà Lan phải dời gánh hàng rong vào sát bên trong phía nhà dân.
Bà Lan vui mừng nói rất biết ơn khi thành phố tạo điều kiện cho những người bán hàng rong như bà có một chỗ ổn định làm ăn nuôi gia đình. Trước đây, mỗi lần thấy lực lượng đô thị đi tuần tra, bà phải cuống cuồng ôm hàng bỏ chạy như muốn đau tim, tức ngực.
Khoảng một tháng nay, được đóng phí thuê vỉa hè để kinh doanh, bà Lan rất mãn nguyện. Tuy nhiên, từ khi dọn quầy trái cây vào sát vỉa hè, việc buôn bán chậm hơn trước 50%.
"Trước đây tôi ngồi sát lề đường, khách du lịch dễ nhìn thấy và mua hàng nhiều hơn. Bây giờ tôi dọn hàng vào bên trong, phần vỉa hè bên ngoài dùng để giữ xe nên bị khuất tầm nhìn. Tuy nhiên, có chỗ bán hợp pháp là tôi mừng rồi, hy vọng việc làm ăn sẽ tươi sáng hơn trong thời gian tới", bà Lan nói.
Theo ghi nhận của phóng viên Dân Việt, ngoài đường Phan Chu Trinh, 10 tuyến đường khác trên địa bàn quận 1 được thành phố thí điểm cho thuê vỉa hè cũng đi vào ổn định, trật tự. Trên đường Lê Thánh Tôn, Hàm Nghi, Trần Hưng Đạo, Võ Văn Kiệt… người dân chấp hành để xe và bán ghế kinh doanh rất trật tự, không lấn ra khỏi vạch kẻ màu vàng lộn xộn như trước đây.
Mọi người đều khá hài lòng khi đóng mức phí thuê 50.000-100.000 đồng/m2. Nhờ vậy, mặt bằng của họ được mở rộng, thông thoáng để đón khách đến ăn uống, để xe...
Anh Vũ Văn Nam (31 tuổi) chủ một quán cà phê ở số 301F Trần Hưng Đạo (quận 1) cho biết, hay tin thành phố áp dụng cho thuê một phần vỉa hè, anh rất vui mừng. Khi phường phát giấy đăng ký thuê, anh đồng ý liền mà không phải đắn đo, suy nghĩ.
Anh thuê 4m2 phần vỉa hè trên đường Trần Hưng Đạo với giá chưa đến 500.000 đồng. Từ diện tích này, anh kê được thêm 3 bộ bàn ghế cho khách ngồi, phần còn lại để xe. Anh không còn lo lắng bị lực lượng đô thị đi ngang, thu giữ bàn ghế lấn chiếm vỉa hè như trước đây.
"Người dân chúng tôi mong chính sách cho thuê vỉa hè này lâu lắm rồi. Nay được thực hiện, ai cũng vui mừng. Mở rộng mặt bằng thêm vài mét vuông để đón khách với giá tiền phải chăng, chúng tôi ủng hộ", anh Nam nói.
Theo tìm hiểu của phóng viên Dân Việt, TP.HCM đã chính thức áp dụng thu phí tạm thời một phần vỉa hè để cho thuê được một tháng nay. Mức phí cho thuê 50.000 – 350.000 đồng/m2.
Theo HĐND TP.HCM, công thức tính tiền thuê theo cách: Mức phí của tuyến đường x diện tích sử dụng x thời gian sử dụng. Nếu số ngày sử dụng lòng đường, hè phố dưới 15 ngày trong 1 tháng thì tính nửa tháng. Nếu số ngày sử dụng lòng đường, hè phố từ 15 ngày trở lên trong 1 tháng thì tính 1 tháng.
Hiện 11 tuyến đường trên có giá thuê là 100.000 đồng/m2/tháng (trừ đường Võ Văn Kiệt, phường Cô Giang có mức thuê là 50.000 đồng/m2/tháng) phục vụ kinh doanh mua bán.
Theo Sở Giao thông vận tải TP.HCM, vỉa hè được áp dụng cho thuê phải đáp ứng một số điều kiện, thứ nhất: Hè phố phải có chiều rộng từ 3m trở lên. Thứ hai, cá nhân, tổ chức thuê vỉa hè phải thực hiện đúng quy định của UBND cấp quận/huyện ban hành giải pháp.
Thứ ba, hè phố dành cho người đi bộ phải đạt tối đa 1,5m thông suốt toàn đoạn, không bị gián đoạn. Thứ tư, hạn chế tối đa thực hiện việc cho thuê gần nơi có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động cơ quan, công sở, trụ sở ngoại giao, cơ sở tôn giáo, y tế, trường học…
Các vị trí có thể cho thuê gồm ba vị trí, sát mép nhà dân, sát mép hè phố, bố trí hai khu vực vừa sát mét nhà dân và hè phố có thể kết hợp điểm trông, giữ xe không thu tiền. Riêng đối với thuê nhằm trông giữ xe có thêm bố trí phần trên hè phố và một phần trong ranh giới kiến trúc hiện hữu.