Bài viết thể hiện quan điểm của Seth Fiegerman, phóng viên CNN.
Một số người tìm cách giết thời gian chờ đợi ở sân bay bằng cách lướt qua các cửa hàng miễn thuế nhưng tôi lại chọn cách mua Bitcoin. Đầu tiên, có điều các bạn nên biết về tôi. Tôi là người có xu hướng sợ mất tiền và cũng sợ đi máy bay. Nhưng ở một mức độ nào đó, tôi nghĩ rằng một nỗi sợ có thể lấn át được những nỗi sợ khác. Chính vì thế, hôm thứ năm tuần trước (30/11), tôi đã mua Bitcoin trong lúc chờ đợi máy bay ở Nashville, Tennessee, Mỹ.
Với một ứng dụng phổ thông có tên Coinbase, tôi có thể mua và bán Bitcoin một cách dễ dàng. Đồng tiền số này mới chỉ có giá 10.000 USD vào ngày trước đó, ngay trước khi nó sụt đôi chút. Tin tức về giá của Bitcoin lan đi nhanh chóng, khiến bạn có thể bắt gặp ở mọi nơi, ngay cả trên trang CNN của tôi.
Trong 15 phút tại sân bay, tôi liên tục cập nhật giá Bitcoin và nhận thấy nó tăng hoặc giảm hàng trăm USD chỉ trong vài phút. Tôi gọi cho vợ và nói về những biến động giá Bitcoin. Cô ấy khuyên tôi đừng đầu tư để không trở thành thằng ngốc.
Giám đốc điều hành JPMorgan Chase Jamie Dimon gần đây gọi Bitcoin là trò lừa đảo và ám chỉ những người mua nó là “ngu ngốc”. Năm 2014, nhà đầu tư lừng danh Warren Buffett gọi Bitcoin là “ảo giác” đồng thời cảnh báo các nhà đầu tư nên “tránh xa” nó.
Kể từ đó đến nay, Bitcoin đã tăng giá hơn chục lần. Đầu tháng, một người bạn học cùng đại học kể tôi nghe về cách anh ấy kiếm hàng chục nghìn USD từ tiền số. Cậu ấy còn kỳ vọng sẽ có đủ tiền để mua một ngôi nhà sau đó.
Khi nhìn thấy giá Bitcoin giảm xuống 9.500 USD, tôi đã không thể kiềm lòng và mua, bất chấp lời khuyên của hai nhà tài phiệt lừng danh trong giới tài chính và cả vợ mình. Lúc đó, tôi mua 100 USD để đổi lấy 0,0101 bitcoin trước khi đổ thêm 150 USD khác vào tiền số vài ngày sau đó. Ngay đến khi về tới khách sạn, tài sản của tôi đã tăng lên 10%, Một tuần sau, nó tăng lên gấp đôi, dù chỉ trong chốc lát. Sự phản đối của vợ tôi cũng giảm xuống theo tỷ lệ nghịch với độ tăng giá của Bitcoin.
Bitcoin thực sự là cơn sốt.
Đồng tiền số này vượt 1.000 USD/bitcoin trong ngày đầu tiên của năm 2017. Trong tuần này, nó phá vỡ mốc 12.000 USD trước khi tăng liên tục và chạm 18.000 USD/bitcoin. Những đồng tiền số khác cũng có sự tăng giá đột biến dù giá trị của chúng vẫn thua xa so với Bitcoin.
Người ta đưa ra một danh sách dài để giải thích sự tăng giá này. Bitcoin được thừa nhận ở một số thị trường trong khi hàng chục quỹ phòng hộ mới ra mắt để đầu tư vào tiền số. Nasdaq và Chicago Mercantile Exchange dự kiến sẽ cho phép các nhà đầu tư giao dịch Hợp đồng Bitcoin tương lai, yếu tố giúp thu hút nhiều nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Tuy nhiên, yếu tố chính khiến giá Bitcoin phi mã là bởi nó tăng liên tiếp. Các nhà đầu tư nhỏ rất sợ bỏ lỡ cơ hội làm giàu nhanh. Và khi Bitcoin tăng giá gấp đôi chỉ trong một tuần, như những gì đã xảy ra với tôi, nó dễ dàng khiến người ta nghĩ mình là thiên tài. Bạn cũng sẽ chìm trong giả định giá của Bitcoin sẽ tiếp tục tăng.
Một số nhà đầu tư đã so sánh Bitcoin với bong bóng dot-com. Những người khác, trong đó có Dimon, mô tả rằng bong bóng Bitcoin còn tồi tệ hơn so với Hội chứng hoa Tuy Líp ở Hà Lan trong những năm 1600, sự kiện được mô tả là bong bóng kinh tế nổi tiếng nhất trong lịch sử tài chính thế giới.
Giống như những gì Buffet đã nói năm 2014: “Trong mắt tôi, ý tưởng cho rằng Bitcoin sẽ có giá trị nội tại lớn chỉ là trò đùa”. Bitcoin không được hỗ trợ bởi doanh thu của một công ty, sự chống lưng của chính phủ hay được luật pháp bảo vệ. Nó cũng không có lãi suất hay cổ tức.
Bitcoin có thể trở thành loại tiền tệ mới trong kỷ nguyên số. Nó hoạt động vượt biên giới và không cần sự hỗ trợ từ các ngân hàng hoặc chính phủ. Sự bùng nổ và biến động mạnh về giá Bitcoin có thể mang đến lợi ích cho các nhà đầu từ sớm nhưng nó lại làm suy yếu giá trị của Bitcoin như một đồng tiền.
Ngay bây giờ, tôi có thể sử dụng Bitcoin để thanh toán việc mua hàng trên mạng hay đặt khách sạn. Tuy nhiên, nếu dùng Bitcoin để mua một đôi tất giá 25 USD, tuần sau tôi có thể sẽ cảm thấy hối tiếc vì nghĩ rằng đôi tất của mình có giá 100 USD nếu Bitcoin tăng giá. Thay vì là tiền tệ, Bitcoin đang được dùng giống như một tài sản mà người ta hy vọng sẽ thu được lợi nhuận trong tương lai.
Vậy giá trị thực sự của Bitcoin là gì?
Đó là công nghệ đằng sau nó. Bitcoin được xây dựng bằng công nghệ blockchain, một sổ cái công cộng chứa tất cả dữ liệu giao dịch của bất cứ ai sử dụng Bitcoin. Ngay cả các nhà phê bình khó tính nhất với Bitcoin cũng phải thừa nhận tính ưu việt của blockchain đồng thời công khai ủng hộ sử dụng nó để theo dõi các thanh toán.
Trong khi đó, việc mua bán Bitcoin có một lịch sử không mấy êm ả. Năm 2014, Mt. Gox, sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất, bị đóng cửa sau khi mất hàng trăm triệu USD sau một vụ tin tặc. Ngày nay, các dịch vụ với Bitcoin ở Mỹ được Coinbase, một công ty khởi nghiệp từng kêu gọi được 200 triệu USD tiền đầu tư, chịu trách nhiệm.
Người ta cũng có thể sử dụng các máy ATM bitcoin, được đặt sẵn ở các cửa hàng tiện lợi khắp nước Mỹ, để đổi Bitcoin thành tiền mặt hoặc ngược lại. Mã QR từ ứng dụng ví điện tử trên điện thoại giúp sẽ giúp quá trình thanh toán diễn ra.
Để sử dụng Coinbase, người dùng cần cho phép ứng dụng kết nối với tài khoản ngân hàng. Giống như khi giao dịch chứng khoán, bạn phải trả một khoản phí nhỏ cho các giao dịch, cả mua và bán. Tuy nhiên, giao dịch Bitcoin sẽ mất nhiều thời gian hơn đáng kể so với mua bán cổ phiếu.
Khoản đầu tư 100 USD vào Bitcoin ban đầu của tôi sẽ không được hoàn thành trên Coinbase tới ngày 8/12, tức là hơn 1 tuần sau giao dịch. Nếu giá tăng, tôi sẽ có lãi nhưng nếu nó giảm, tôi có thể sẽ chẳng còn tiền để mua tất.