Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, tôm chân trắng là sản phẩm chiếm vai trò chủ đạo trong cơ cấu tôm xuất khẩu sang Mỹ, chiếm trên 80% tổng sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ. Trong nhiều năm qua, Mỹ vẫn duy trì được vị trí số 1 về nhập khẩu tôm chân trắng của Việt Nam.
Xét trên tổng thể, Mỹ là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ hai của Việt Nam sau EU, chiếm 18,2%. Kim ngạch xuất khẩu tôm sang Mỹ đạt trung bình khoảng 700 triệu USD mỗi năm, năm 2014 xuất khẩu tôm sang Mỹ tăng trưởng đột biến đạt hơn 1 tỉ USD.
10 tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm chân trắng Việt Nam sang thị trường này vẫn duy trì tỉ trọng 81% trong tổng cơ cấu sản phẩm tôm xuất sang Mỹ với 540,4 triệu USD.
Nguồn: VASEP.
Từ 2012 trở về trước, tôm sú chiếm ưu thế trong tổng cơ cấu sản phẩm tôm xuất khẩu sang Mỹ. Tỷ trọng giá trị xuất khẩu luôn cao hơn tôm chân trắng, gấp từ 1,3-11,6 lần so với tôm chân trắng. Năm 2013, tôm chân trắng đã lần đầu tiên vượt qua tôm sú về giá trị xuất khẩu sang Mỹ nhờ sản lượng tôm chân trắng sản xuất trong nước tăng.
Kinh tế suy thoái thời điểm này đã làm thay đổi xu hướng và thói quen tiêu dùng của người dân Mỹ. Năm 2013, báo cáo thị trường tôm cho thấy người tiêu dùng nước này đã chuyển sang sử dụng tôm chân trắng thay thế tôm sú và tiếp tục duy trì xu thế này trong năm 2013.
Năm 2013, Mỹ trở thành thị trường tiêu thụ tôm chân trắng số 1 của Việt Nam. Nguồn cung tôm chân trắng từ Thái Lan giảm mạnh do ảnh hưởng của EMS, Việt Nam và Ấn Độ đã trở thành nguồn cung thay thế nhờ sản lượng tôm chân trắng của cả 2 nước này đều tăng mạnh.
Kể từ 2013 đến 2017, tỷ trọng tôm chân trắng xuất khẩu sang Mỹ luôn cao hơn tôm sú. Trong giai đoạn này, giá trị xuất khẩu tôm chân trắng luôn gấp gần 3 lần so với tôm sú. Trong 10 năm (2008-2017), xuất khẩu tôm chân trắng đạt mức cao kỷ lục vào năm 2014 với 775,7 triệu USD; chiếm gần 73% tổng giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Mỹ.
VASEP cho biết xuất khẩu tôm chân trắng nói riêng, tôm các loại nói chung của Việt Nam sang thị trường Mỹ chững trong năm 2017 tuy nhiên trong 3 tháng 8, 9 và 10 năm nay đã phục hồi tăng trưởng dương. Trong bối cảnh thuế chống bán phá giá POR 12 khả quan, đối thủ cạnh tranh như Thái Lan giảm xuất khẩu sang Mỹ, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, tôm chân trắng Việt Nam còn nhiều cơ hội trên thị trường Mỹ.
Theo báo cáo từ Sở Nông nghiệp Nước ngoài (FAS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), 9 tháng đầu năm 2018, tổng nhập khẩu tôm vào Mỹ đạt gần 492.000 tấn, trị giá 4,4 tỉ USD, tăng 4% về khối lượng nhưng giảm 4% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong tổng cơ cấu tôm nhập khẩu của Mỹ, tôm chân trắng chiếm 69% tổng sản lượng nhập khẩu, tôm chì biển chiếm 7% và tôm sú 4%. Trong khi đó, trình độ nuôi tôm chân trắng của Việt Nam khá cao, sản lượng mỗi năm lên tới 350.000 tấn nên dư địa để xuất khẩu tôm chân trắng của Việt Nam vào Mỹ còn rất lớn.