New York Times: Chỉ cần nhớ nguyên tắc này, người không biết nhiều về kinh tế cũng có thể hiểu được nguyên lý của cuộc suy thoái do Covid-19

18/03/2020 12:45
Nền kinh tế vốn là một bánh xe chạy không ngừng nghỉ, và Covid-19 xuất hiện, buộc bánh xe này phải chậm lại.

Để hiểu lý do tại sao nền kinh tế thế giới lâm nguy vì sự lây lan của COVID-19, bạn chỉ cần nhớ một điều cốt lõi: chi tiêu của người này là thu nhập của người khác (hoặc có thể nhớ là tổng cung bằng tổng cầu).

Mối quan hệ giữa chi tiêu và thu nhập

Hay nói cách khác là tiêu dùng và sản xuất, chính là cách nền kinh tế hoạt động. Nó là trục của một vòng xoay không ngừng nghỉ sản xuất và tiêu dùng của mọi người. Ta mua thứ ta muốn và cần, ta đưa tiền cho những người sản xuất những thứ đó, những người này tiếp tục sử dụng số tiền đó để mua những thứ họ muốn và cần. Cứ như vậy, kinh tế liên tục vận động.

New York Times: Chỉ cần nhớ nguyên tắc này, người không biết nhiều về kinh tế cũng có thể hiểu được nguyên lý của cuộc suy thoái do Covid-19 - Ảnh 1.

Điều đáng lo ngại về tác động kinh tế tiềm tàng của Covid-19, là nó đang khiến vòng xoay không ngừng nghỉ nói trên phải giảm tốc đột ngột, có nguy cơ dừng gần như hoàn toàn trong một khoảng thời gian rất khó xác định. Nền kinh tế vốn là một bánh xe chạy không ngừng nghỉ, và Covid-19 xuất hiện, buộc bánh xe này phải chậm lại.

Nhiều nền kinh tế hiện hầu như chưa từng trải qua biến cố tương tự Covid-19. Nhưng nhờ các bảng dữ liệu thống kê của chính phủ, ta có thấy rõ quy mô của các ngành kinh tế đang bị ảnh hưởng ra sao. Mọi người ngừng chi tiêu, người bán sẽ ngưng sản xuất. Phần lớn thế giới đang đứng trước sự thu hẹp rất lớn trong chi tiêu tiêu dùng, điều này sẽ có nghĩa là sản lượng kinh tế ít hơn và thu nhập thấp cho những người cung cấp các dịch vụ đó.

New York Times: Chỉ cần nhớ nguyên tắc này, người không biết nhiều về kinh tế cũng có thể hiểu được nguyên lý của cuộc suy thoái do Covid-19 - Ảnh 2.

Lấy kinh tế Hoa Kỳ làm ví dụ. Bảng phân tích kinh tế về chi tiêu tiêu dùng cá nhân chỉ ra 3 loại chi tiêu có khả năng chứng kiến ​​sự sụt giảm rất mạnh trong những tuần tới. Người Mỹ đã chi 478 tỷ USD cho các dịch vụ vận tải vào năm 2019 (bao gồm những thứ như vé máy bay và giá vé tàu hỏa chứ không phải mua ô tô cá nhân).

Họ đã chi 586 tỷ USD cho các dịch vụ giải trí và 1,02 nghìn tỷ USD cho dịch vụ thực phẩm (bữa ăn tại nhà hàng và khách sạn, không tính thực phẩm mua ở cửa hàng tạp hóa mang về nhà) và lưu trú.

Các chi tiêu đó tổng cộng lên tới 2,1 nghìn tỷ USD mỗi năm, chiếm 14% tổng chi tiêu tiêu dùng. Con số này dường như sẽ giảm liên tục trong ít nhất vài tuần và có thể lâu hơn. Nếu không nghiên cứu, chúng ta không biết số lượng tiêu thụ đó sẽ giảm bao nhiêu và trong bao lâu. Nhưng tất nhiên, chắc chắn là rất nhiều trong bối cảnh bệnh dịch.

New York Times: Chỉ cần nhớ nguyên tắc này, người không biết nhiều về kinh tế cũng có thể hiểu được nguyên lý của cuộc suy thoái do Covid-19 - Ảnh 3.

Vậy, sự sụp đổ trong chi tiêu có ý nghĩa gì đối với thu nhập?

Doanh thu từ các lĩnh vực nói trên sẽ phân bổ đi rất nhiều nơi. Dùng để trả lương cho nhân viên, cho lao động của các công ty. Trả tiền cho các nhà cung cấp. Trả các khoản thuế tài trợ cho các dịch vụ công và công chức: ví dụ như cảnh sát và giáo viên. Trả tiền thuê cho chủ sở hữu tài sản (ví dụ như chủ đất) và lợi nhuận tích lũy cho các nhà đầu tư. 

Nếu không có chi tiêu thì doanh thu giảm, và tất cả các khoản chi trả trên sẽ khó mà thực hiện.

5 lĩnh vực bị ảnh hưởng trực tiếp và ngay lập tức nhất về nhu cầu, những người có nguy cơ đối mặt với việc phá sản vì Covid-19 là: vận tải hàng không; biểu diễn nghệ thuật và thể thao; giải trí; khách sạn và nhà nghỉ khác; và nhà hàng và quán bar.

Tổng cộng, các ngành này chiếm 574 tỷ USD chi phí lao động Hoa Kỳ năm 2018, chiếm khoảng 10% trong tổng số. Và con số này chia cho 13,8 triệu nhân viên toàn thời gian. Đây là những thành phần kinh tế hứng chịu nguy cơ trực tiếp nhất, là những ngành công nghiệp và người lao động đứng trước thiệt hại lớn về doanh thu và thu nhập.

New York Times: Chỉ cần nhớ nguyên tắc này, người không biết nhiều về kinh tế cũng có thể hiểu được nguyên lý của cuộc suy thoái do Covid-19 - Ảnh 4.

Trong nhiều tuần, khi Covid-19 mới lây lan, các nhà kinh tế đều tập trung vào cú sốc cung - hạn chế sự sẵn có của một số hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc. Nhưng khi nó đã trở thành đại dịch, họ đều đồng thuận rằng nền kinh tế đang bắt đầu trải qua cú sốc nhu cầu lớn chưa từng có.

Tất nhiên, sẽ có một số hiệu ứng bù đắp - ví dụ như, nhiều thực phẩm được mua từ các cửa hàng tạp hóa hơn là nhà hàng, và chi tiêu chăm sóc sức khỏe cũng lớn hơn. Nhưng nền kinh tế không thể điều chỉnh nhanh đến vậy. Thực tế là các bác sĩ, y tá và nhân viên cửa hàng tạp hóa có thể sẽ làm việc nhiều giờ hơn, nhưng không thể bù đắp cho hàng triệu bồi bàn, tiếp viên và quản lỹ khách sạn - những người có thu nhập giảm như lao dốc.

New York Times: Chỉ cần nhớ nguyên tắc này, người không biết nhiều về kinh tế cũng có thể hiểu được nguyên lý của cuộc suy thoái do Covid-19 - Ảnh 5.

Điều gì xảy ra nếu các vụ phá sản trên diện rộng gây ra tổn thất trong hệ thống ngân hàng và tạo ra làn sóng thắt chặt tín dụng trên toàn nền kinh tế? Điều gì xảy ra nếu giá dầu lao dốc, dẫn đến mất việc làm và phá sản trên diện rộng ở các khu vực sản xuất năng lượng?

Thật khủng khiếp khi phần lớn nền kinh tế, đặc biệt là những ngành gắn liền với du lịch, dường như suy kiệt chỉ trong vòng vài tháng. Nhìn vào con số thống kê các ngành công nghiệp chính của Hoa Kỳ sau sự kiện 11/9 năm 2001, các cuộc tấn công khủng bố, có lẽ tác động kinh tế còn nhẹ hơn những gì đang xảy ra.

New York Times: Chỉ cần nhớ nguyên tắc này, người không biết nhiều về kinh tế cũng có thể hiểu được nguyên lý của cuộc suy thoái do Covid-19 - Ảnh 7.

Tin mới

iPhone của bạn sắp thành "đồ cổ"? Đây là điều bạn cần biết!
5 giờ trước
Mọi sản phẩm công nghệ đều có giới hạn vòng đời. Apple cam kết hỗ trợ các thiết bị của mình ít nhất 5 năm sau khi ngừng bán, nhưng sau mốc thời gian này, chúng có thể bị phân loại là “hàng cũ”.
"Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hoà là đẩy lùi sinh hoạt 40-50 năm"
4 giờ trước
Nhiều đại biểu Quốc hội đã đề xuất loại điều hoà nhiệt độ khỏi danh mục mặt hàng chịu thuế trong dự án Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Cuộc chạy đua robot của các 'ông lớn' công nghệ ngày càng nóng, tỷ phú Phạm Nhật Vượng cũng vừa nhanh chóng tham gia
4 giờ trước
Thị trường này được dự báo sẽ đạt 38 tỷ USD vào năm 2035, với gần 1,4 triệu lô hàng.
FWD Việt Nam: Điểm sáng trong bảng xếp hạng môi trường làm việc 2024
3 giờ trước
Công ty Bảo hiểm Nhân thọ FWD tiếp tục được vinh danh trong bảng xếp hạng Top 100 Nơi Làm Việc Tốt Nhất Việt Nam 2024, khẳng định vị thế hàng đầu trong thị trường lao động.
Doanh số tại Việt Nam tăng mạnh, Yamaha kiếm được bao nhiêu tiền?
3 giờ trước
Trong Quý III/2024, Việt Nam là thị trường có tăng trưởng doanh số cao thứ 2 trên toàn thế giới của Yamaha.

Bảng giá cập nhật trực tuyến

Thịt bò

BEEF

1.433.774.606 VNĐ / tấn

347.05 BRL / kg

0.76 %

+ 2.60

Thịt gà

CHICKEN

33.752.884 VNĐ / tấn

8.17 BRL / kg

1.24 %

+ 0.10

Thịt heo

LEAN HOGS

4.521.274 VNĐ / tấn

80.70 USD / lbs

0.12 %

- 0.10

» Xem tất cả giá Thực phẩm

Tin cùng chuyên mục

"Con làm cha phá" là đây: Nuôi ngan vịt ở Châu Phi không dám ăn, ông Quý vừa sang đã làm 1 việc Quang Linh Vlogs khóc ròng
13 giờ trước
Nam YouTuber ở Việt Nam nhìn thấy cảnh này mà “khóc thét”.
Nước giải khát có đường sắp trở thành mặt hàng “xa xỉ”?
14 giờ trước
Khi giá bán lẻ của sản phẩm nước giải khát có đường tăng một cách đáng kể, có thể làm giảm lượng tiêu thụ
Nuôi con dân nhậu thích mê, anh nông dân thu lãi nhẹ nhàng gần 2 tỷ đồng/năm
1 ngày trước
Dám nghĩ dám làm, anh nông dân Kiên Giang quyết định đầu tư nuôi con đặc sản dân nhậu thích mê, trừ chi phí, mỗi năm thu nhập nhẹ nhàng gần 2 tỷ đồng.
Ly nước “giảm an tây” gây phẫn nộ, KATINAT ra thông cáo, xử lý nhân viên
1 ngày trước
Thay vì viết ghi chú “giảm đường, giảm đá” trên tem dán trên ly nước, nhân viên của KATINAT đã để thành “giảm đường, giảm an tây” gây ra sự bức xúc lớn.