Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố Báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 6, trong đó nhấn mạnh nền kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì đà phục hồi mạnh mẽ bất chấp tình trạng bất định toàn cầu gia tăng.
Báo cáo chỉ ra nhiều điểm sáng của kinh tế Việt Nam. Theo đó, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 5 tại Việt Nam tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng này tương đương tốc độ trước đại dịch. Chỉ số PMI ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng vọt từ 51,7% trong tháng Tư lên 54,7% trong tháng 5 - mức cao nhất trong 12 tháng qua, cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn của ngành này.
Một điểm sáng khác được báo cáo chỉ ra, doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tháng 5 tăng với tốc độ kỷ lục 22,6% (so cùng kỳ năm trước), cao hơn nhiều so với tốc độ tăng 12,7% trong tháng 4. Sự tăng tốc này một phần xuất phát từ hiệu ứng cơ sở thấp do doanh thu bán lẻ tháng 5/2021 đã giảm 2,1% sau khi COVID-19 bùng phát vào cuối tháng 4/2021 buộc Chính phủ phải áp đặt các biện pháp hạn chế đi lại.
Tuy nhiên, một phần lớn hơn, tốc độ tăng trưởng này phản ánh sự củng cố của tiêu dùng trong nước và sự quay trở lại của du khách quốc tế sau khi Chính phủ mở cửa biên giới vào cuối tháng 3/2022. Khoảng 173.000 lượt khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng Năm, cao hơn khoảng 70% so với tháng 4 và là con số cao nhất kể từ tháng 4/2020, tuy vẫn chưa bằng 16% con số ghi nhận trước đại dịch.
Báo cáo của WB cũng chỉ ra, tín dụng tăng trưởng mạnh mẽ với tốc độ 16,9% (so cùng kỳ năm trước) trong khi lãi suất liên ngân hàng qua đêm giảm mạnh từ 1,73% tại thời điểm cuối tháng 4 xuống chỉ còn 0,33% vào cuối tháng 5.
Nhờ tổng cầu trong nước hồi phục mạnh mẽ nên tổng thu ngân sách Nhà nước tháng 5 tăng khoảng 29,4% so cùng kỳ năm 2021, giúp ngân sách Nhà nước duy trì bội thu tháng thứ 5 liên tiếp. Chính phủ không vay nợ nhiều trên thị trường trong nước, với khối lượng trái phiếu Chính phủ và trái phiếu Chính phủ bảo lãnh phát hành trong 5 tháng đầu năm 2022 chỉ đạt 14,1% kế hoạch, chưa bằng một nửa tỉ lệ ghi nhận cùng kỳ năm 2021.
Lạm phát nhích lên nhưng không đáng ngại
Báo cáo của WB cũng cho biết lạm phát tại Việt Nam có nhích lên nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với mục tiêu 4%. Đặc biệt, lạm phát giá sản xuất có dấu hiệu hạ nhiệt với chi phí đầu vào và giá bán sản phẩm đầu ra tăng với mức tăng thấp nhất trong 3 tháng qua.
Mặc dù vậy, các chuyên gia của WB vẫn cảnh báo Chính phủ và các cơ quan thẩm quyền cần thận trọng với rủi ro lạm phát liên quan đến xu hướng giá nhiên liệu và hàng hóa nhập khẩu tiếp tục tăng, có thể cản trở quá trình phục hồi tổng cầu trong nước đang diễn ra.
Các biện pháp hỗ trợ tạm thời, bao gồm hỗ trợ trực tiếp có mục tiêu nên được cân nhắc để giúp các hộ nghèo chống chọi với giá cả tăng. Do cú sốc giá hàng hóa thế giới có vẻ như ảnh hưởng chủ yếu đến xăng dầu, với tác động lan truyền làm tăng chi phí vận tải nên trợ giá có mục tiêu tạm thời cho các đối tượng sử dụng xăng dầu chính (như lái xe tải) cũng có thể là biện pháp nên được cân nhắc để giảm khó khăn và hạn chế áp lực lạm phát, WB khuyến nghị.
Ngoài ra, Chính phủ cần khuyến khích đầu tư để giúp tăng tổng cung. Đầu tư sản xuất năng lượng thay thế có thể sẽ là cách để giảm sự phụ thuộc của nền kinh tế vào nhiên liệu nhập khẩu trong trung hạn và thúc đẩy tăng trưởng xanh hơn.