Sự thống trị được phát triển từ thời Liên Xô
Sự thống trị của Ukraine trong lĩnh vực hóa dược còn ít được biết đến ngoài các nhà phát triển thuốc. Họ là những người đã tinh chỉnh thiết kế phân tử của một loại thuốc để tạo cho nó cơ hội tốt nhất để đánh trúng mục tiêu sinh học mong muốn trong cơ thể. Enamine Ltd. có trụ sở tại Kyiv đã trở thành nhà cung cấp tốt nhất cho các nhà khoa học khám phá thuốc tại các phòng thí nghiệm hàn lâm và các công ty dược phẩm lớn nhất.
Enamine và Life Chemicals là các doanh nghiệp cung cấp các phân tử cho các nhà phát triển thuốc. Họ làm việc để tiếp tục các chuyến hàng kể cả khi nhân viên lánh nạn khỏi vùng chiến sự.
Nhà hóa dược học Ed Griffen tại Vương quốc Anh đang làm việc với Enamine về loại thuốc kháng vi-rút Covid-19 giá rẻ cho biết: "Nơi đây hơi giống Amazon về hóa học."
Giờ đây, chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga đã khiến khoảng 700 nhà khoa học của Enamine tản ra khắp Ukraine và các quốc gia lân cận khi họ đang tìm cách tiếp tục công việc của mình.
Ivan Kondratov là một nhà khoa học cấp cao tại Enamine cho biết anh đã rời khỏi Kyiv vào ngày 24/2 để đưa vợ và hai đứa con 10 tuổi và 6 tuổi đến nơi an toàn. Gia đình anh hiện ở Münster, Đức. Anh Kondratov 39 tuổi, hiện đang ở gần Lviv ở miền tây Ukraine. Anh bị cấm rời khỏi đất nước như bao người đàn ông khác vì chiến sự.
Ivan Kondratov ở giữa với áo len sẫm màu cùng một số đồng nghiệp ở Enamine. PHOTO: ANDRIY YAKYMENKO/ENAMINE
Anh cho biết một số đồng nghiệp của mình vẫn ở Kyiv. Trong khi đó, một số người thì chuyển đến miền tây Ukraine và những người khác ra nước ngoài. Enamine nhanh chóng tải dữ liệu được lưu trữ ở Ukraine lên các máy chủ ở nơi khác. Các phòng thí nghiệm và nhà kho chính của công ty này đã đóng cửa và cho đến nay vẫn còn nguyên vẹn. Mặc dù vậy, việc giao hàng từ hai kho nhỏ hơn ở Riga, Latvia và New Jersey vẫn đang tiếp tục.
Sự thống trị của Ukraine trong lĩnh vực hóa dược xuất phát từ lịch sử từ thời Liên Xô. Trong Chiến tranh Lạnh, các nhà hóa học Liên Xô và phương Tây đã làm việc trong các lĩnh vực không trùng lặp với nhau. Bức màn sắt sụp đổ đã tiết lộ những kỹ thuật và phân tử chưa từng thấy ở phương Tây. Một số nhà khoa học Liên Xô cũ đã nắm bắt cơ hội thành lập các công ty để bán bộ các phân tử mới của họ cho các học giả phương Tây và các nhà phát triển thuốc. Công ty Enamine được thành lập vào năm 1991.
Kế hoạch bảo vệ thành quả và các nhà khoa học
David Lewis, giáo sư danh dự về hóa học và sinh hóa tại Đại học Wisconsin-Eau Claire cho biết: "Đối với tất cả các quốc gia thuộc Khối phía Đông đã rời khỏi Liên bang Xô viết, những nhà khoa học đã được giữ lại ở nhà đều là những người hàng đầu".
Các nhà khoa học cho biết Enamine cung cấp cho họ quyền truy cập sẵn sàng vào các hợp chất sẽ tốn kém thời gian và chi phí để họ xây dựng trong nhà. Điều chế thuốc là một quá trình lặp đi lặp lại việc thử nghiệm các tập hợp lớn các phân tử để chống lại mục tiêu sinh học, với mục đích đạt được một phân tử phù hợp với mục tiêu, giống như một ổ khóa và chìa khóa khớp nhau. Enamine cung cấp các khối phân tử căn bản cần thiết để thực hiện các chỉnh sửa của nhà phát triển thuốc hoặc có thể tạo ra các phân tử đã được sửa đổi sẵn sàng cho một vòng thử nghiệm mới.
Là một người sử dụng tập hợp các hợp chất Enamine để nghiên cứu các mục tiêu thuốc mới, giáo sư sinh học hóa học Ed Tate tại Đại học Imperial College London và Viện Francis Crick cho biết: "Họ đã đạt đến cấp độ trở thành đối tác đáng tin cậy của hầu hết chúng tôi ở Anh".
Ngay cả các công ty dược phẩm lớn, những công ty có nhiều thư viện phân tử để phát triển thuốc ban đầu, cũng thường sử dụng Enamine để bổ sung vào tập hợp phân tử của riêng họ. Các nhà nghiên cứu cho biết nếu không có các công ty như Enamine, vũ trụ các phân tử có sẵn để thử nghiệm chống lại các mục tiêu bệnh mới sẽ thu hẹp hơn rất nhiều và có thể dẫn đến việc bỏ lỡ các cơ hội phát hiện thuốc.
Derek Lowe là một nhà nghiên cứu khám phá thuốc làm việc cho Novartis AG, nói với tư cách cá nhân rằng: "Chúng tôi sẽ có những dự án không tiến triển tốt ở giai đoạn đầu hoặc hoàn toàn không tiến triển bởi vì chúng tôi đã đánh mất một loạt những thứ tiềm năng mà chúng tôi đã có thể thử."
Life Chemicals Inc. là một công ty nhỏ hơn có trụ sở tại Kyiv. Họ cũng hoạt động dịch vụ tương tự như dịch vụ do Enamine cung cấp, đang cố gắng tập hợp lại sau chiến dịch quân sự của Nga. Theo người điều hành hoạt động bán hàng tại Bắc Mỹ của công ty từ Canada là Vasily Pinchuk, các nhà khoa học ở lại Kyiv đã chuyển các dung môi dễ cháy vào kho chứa đặc biệt.
Enamine và Life Chemicals cho biết họ hy vọng sẽ sớm có thể tiếp tục vận chuyển hàng hóa từ thủ đô của Ukraine cho các đơn hàng đã đặt và được chuẩn bị trước chiến sự. Anh Kondratov cho biết Enamine đang chạy thử nghiệm giao hàng từ kho Kyiv của mình để kiểm tra thời gian đưa các gói hàng ra khỏi Ukraine.
Ông Pinchuk của Life Chemicals cho biết một công ty chuyển phát nhanh của Ukraine là Nova Poshta sẽ có thể đưa các bưu kiện đến biên giới. Ông nói rằng: "Miễn là cơ sở và vùng lân cận không bị đánh bom, chúng tôi sẽ cố gắng làm việc và thực hiện các đơn đặt hàng từ kho mà chúng tôi có." Life Chemicals cũng có các kho hàng nhỏ hơn ở Munich và Connecticut. Đây là những nơi vẫn tiếp tục gửi đơn đặt hàng nhưng khá hạn chế về loại sản phẩm.
Enamine và Life Chemicals đang lên kế hoạch dự phòng để di dời nhân viên và một số kho hàng. Một phòng thí nghiệm ở Riga đã cung cấp không gian nghỉ ngơi cho 20 nhà khoa học Enamine. Alexey Poyarkov dẫn đầu một nhóm bảy nhà khoa học tại Life Chemicals cho biết anh đang cố gắng di dời các thành viên trong nhóm của mình đến Tây Âu cho đến khi chiến sự kết thúc. Anh cho biết mình đã nhận được lời mời về phòng thí nghiệm từ các nhà khoa học ở Áo, Ý và Hy Lạp.
Cả hai công ty đều nói rằng các cơ sở ở Kyiv của họ vẫn còn nguyên vẹn và họ hy vọng các nhà khoa học sau cùng sẽ có thể quay trở lại.
"Nếu chúng tôi mất tất cả mọi thứ ở Kyiv, tất cả các thiết bị, tất cả các phòng thí nghiệm, tất cả các hợp chất, thì đó sẽ là một thảm họa", Kondratov nói. "Kể cả khi chúng tôi biết tất cả các hóa chất thì sẽ mất nhiều năm để đi lên từ con số không."