Chính phủ đánh giá việc sửa đổi Luật Quản lý thuế ở thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết nhằm hoàn thiện thể chế quản lý thuế, thực hiện cải cách hành chính, tạo ra môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, tạo điều kiện phát triển các thành phần kinh tế. Đồng thời, tạo hành lang pháp lý cho việc ứng dụng công nghệ thông tin cho công tác quản lý thuế, trong đó có việc áp dụng rộng rãi phổ biến quản lý thuế điện tử, giao dịch điện tử công khai, minh bạch…
Một điểm đáng lưu ý trong dự thảo là đã quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan (bao gồm cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; Kho bạc Nhà nước; ngân hàng thương mại; cơ quan quản lý nhà, đất…) trong việc cung cấp thông tin về người nộp thuế.
Đặc biệt, ngân hàng thương mại có trách nhiệm "cung cấp nội dung giao dịch qua tài khoản, số dư tài khoản của người nộp thuế trong thời hạn mười ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu cung cấp thông tin của cơ quan quản lý thuế".
Quy định này đã từng vấp phải sự phản đối của giới chuyên gia, luật sư, hiệp hội doanh nghiệp… trong những lần lấy ý kiến trước đây. Các ý kiến cho rằng quy định này trong dự thảo luật chưa bảo đảm tính minh bạch do không nêu rõ trong các trường hợp nào thì cơ quan quản lý thuế có quyền yêu cầu ngân hàng thương mại cung cấp thông tin. Đồng thời, chưa thuyết minh rõ được yêu cầu này căn cứ vào nhu cầu quản lý nhà nước cụ thể là gì?
Nhiều người có phát sinh thu nhập từ nước ngoài nhưng không tiến hành khai báo và nộp thuế theo quy định. Ảnh minh họa
Các chuyên gia chỉ rõ quan hệ giữa ngân hàng và người nộp thuế là quan hệ dân sự. Khi ký kết hợp đồng, ngân hàng phải cho khách hàng của mình biết các trường hợp thông tin của họ sẽ được cung cấp cho bên thứ ba. Các trường hợp này cần phải hợp lý và rõ ràng để bảo đảm quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức và bảo đảm ngân hàng không phải chịu gánh nặng tuân thủ yêu cầu của cơ quan quản lý thuế…
Trước đó, Cục Thuế TP HCM thông qua rà soát các tài khoản trên dữ liệu của 5 ngân hàng thương mại đã phát hiện nhiều người có thu nhập từ Facebook, Goole... với tổng số tiền lên đến hàng ngàn tỉ đồng nhưng không khai báo và nộp thuế theo quy định.
Cụ thể, theo dữ liệu của 5 ngân hàng, từ năm 2014 đến hết tháng 11/2017 có đến 18.903 tổ chức nhận thu nhập từ Google, Facebook với số tiền 1.092 tỉ đồng. Ngoài ra cũng có nhiều tài khoản được thanh toán bằng ngoại tệ với số tiền lên đến 17,8 triệu USD .
Trong đó, việc rà soát qua hệ thống ngân hàng tính riêng TP HCM, cơ quan thuế đã truy thu được tổng cộng 14 tỉ đồng từ 89 tổ chức, cá nhân có thu nhập từ Google, Facebook. Đồng thời, Cục Thuế TP HCM cũng chuyển thông tin của 5.800 cá nhân có nhận thu nhập từ Facebook, Google với tổng số tiền 7,1 triệu USD và 97 tỉ đồng tới cục thuế các tỉnh.
Dự thảo luật yêu cầu trong hồ sơ kê khai thuế, phải có báo cáo lợi nhuận liên quốc gia trong trường hợp người nộp thuế là công ty mẹ tối cao có phát sinh giao dịch liên kết xuyên biên giới và có mức doanh thu hợp nhất toàn cầu vượt mức ngưỡng quy định. Quy định này được cho là nhằm ngăn chặn các hoạt động chuyển giá, chuyển lãi về công ty mẹ…