Nghịch lý cay đắng của siêu cường khí đốt: Xuất khẩu năng lượng hàng đầu thế giới nhưng để người dân ‘đốt rác sưởi ấm’, hít khói độc sống qua ngày

05/01/2022 12:09
Trong khi Moscow tập trung xuất khẩu khí đốt sinh lời, các thành phố như Chita ở Siberia chỉ khao khát được hít thở bầu không khí trong lành hơn.

Vấn đề nan giải của siêu cường khí đốt

Đứng từ trên cao nhìn xuống thành phố Chita của Siberia, người công nhân ngành năng lượng Vitaliy Gobrik, 46 tuổi, đã quan sát các vùng ngoại ô mở rộng nhanh chóng của thành phố. Cảnh quan bên dưới lởm chởm với hàng nghìn ống khói cao thấp được phủ bởi một làn khói xám đục.

Gobrik nói khi làn khói chìm xuống đường chân trời: "Thoát nghèo, người ta đốt than, củi… Nhưng họ cũng đốt cao su, rác, dầu thải, tà vẹt đường sắt bằng gỗ. Họ quẳng vào lò bất cứ thứ gì họ tìm được".

Chita là một trong nhiều thành phố lớn chưa được kết nối với mạng lưới khí đốt nội địa của Nga. Thay vào đó, các nhà máy nhiệt điện than đang nung nóng trung tâm thành phố, còn người dân ngoại ô chống chọi với nhiệt độ đóng băng bằng cách đốt lò sưởi. Hành động bất đắc dĩ này gây ra tình trạng ô nhiễm không khí tồi tệ nhất tại Nga.

Nga là nước xuất khẩu khí đốt lớn nhất thế giới và đang phát huy sức mạnh của mình như một siêu cường năng lượng trên trường quốc tế. Nhưng tại quê nhà, nước này đang phải vật lộn để kết nối một vùng đất rộng lớn với mạng lưới khí đốt trong nước. Toàn bộ khu vực rộng lớn dường như đã bị bỏ lại phía sau.

Chỉ 11 trong số 85 khu vực hành chính của Nga được kết nối hoàn toàn với mạng lưới đường ống dẫn khí đốt, còn lại 1/3 các khu định cư không được kết nối. Trong vùng liên bang Siberia rộng lớn với 17 triệu cư dân, chỉ 17% khu vực được sử dụng khí đốt.

Tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga, đơn vị chịu trách nhiệm mở rộng cơ sở hạ tầng trong nước từ thập niên 2000, cho biết họ có kế hoạch xây dựng các đường ống dẫn "khả thi về mặt kỹ thuật" vào năm 2030.

Igor Yushkov, một nhà phân tích của Quỹ An ninh Năng lượng Quốc gia, cho biết sẽ phù hợp hơn nếu dùng thuật ngữ "hợp lý về mặt kinh tế". Nhiều khu vực quá xa xôi và thưa thớt dân cư khiến các dự án tốn kém không thể thực hiện được.

Yushkov nói: "Trong mọi trường hợp, Gazprom có lý khi đưa ra lập luận này". Song, ông nói thêm rằng nhiều khu vực vẫn nên được kết nối. Ông cho rằng khí đốt không chỉ là một loại hàng hoá mà còn là một yếu tố của công bằng xã hội.

"Chúng tôi là quốc gia có trữ lượng khí đốt lớn nhất thế giới. Trong khi đó, nhiều người dân lại không có khí đốt ngay cả khi sống dọc những đường ống xuất khẩu lớn. Thành thực mà nói, người dân rất bức xúc", ông nói.

Nghịch lý cay đắng của siêu cường khí đốt: Xuất khẩu năng lượng hàng đầu thế giới nhưng để người dân ‘đốt rác sưởi ấm’, hít khói độc sống qua ngày - Ảnh 1.

Các lỗ hổng trong mạng lưới khí đốt của Nga.

Mơ ước mãi chỉ là ước mơ?

Chita, thành phố cách thủ đô Moscow 5.000 km, giáp với Trung Quốc và Mông Cổ, hoàn toàn không nằm trong đề xuất ngắn hạn của Gazprom, theo kế hoạch mở rộng đường ống đến năm 2025 của công ty.

Konstantin Ilkovsky, thống đốc khu vực cho đến năm 2016, đã nhận ra rằng khí đốt là ưu tiên hàng đầu khi ông mới chuyển đến Chita. Ông đã tự hỏi tại sao quần áo của mình lại có màu xám đen vào cuối ngày. Ông nói: "Mọi người đều có khí đốt, trong khi chúng tôi bị tụt lại phía sau như những kẻ bị ruồng bỏ. Cá nhân tôi cảm thấy rất bất bình".

Ilkovsky đã vận động hành lang Moscow để thành phố có một đường ống dẫn khí đốt và mở rộng các cơ sở lưu trữ khí đốt tự nhiên hoá lỏng (LNG), loại nhiên liệu có thể vận chuyển bằng tàu chở dầu.

Nghịch lý cay đắng của siêu cường khí đốt: Xuất khẩu năng lượng hàng đầu thế giới nhưng để người dân ‘đốt rác sưởi ấm’, hít khói độc sống qua ngày - Ảnh 2.

Các nhà máy nhiệt điện than đốt nóng trung tâm thành phố, trong khi cư dân vùng ngoại ô chống chọi với nhiệt độ đóng băng bằng cách đốt lò sưởi bằng mọi thứ, gây ra tình trạng ô nhiễm không khí tồi tệ nhất ở Nga.

Nhưng trong cuộc họp với Gazprom và các cơ quan chức năng, Ilkovsky được thông báo rằng thành phố của ông có số dân chỉ hơn 1 triệu người. Con số này quá thấp để đáp ứng tiêu chuẩn xây dựng một đường ống dẫn khí khả thi về mặt kinh tế.

Chita nằm tại lưu vực của hai con sông, nơi những ngọn núi xung quanh cũng đầy không khí ô nhiễm. Mùa hè, khói từ các đám cháy rừng gần đó tích tụ lại trong thành phố, Elvira Cheremnykh một người về hưu sống tại Chita cho biết.

Cheremnykh nói: "Ngay cả mặt nạ phòng độc cũng không cứu được bạn". Hàng xóm của bà đốt bất cứ thứ gì họ tìm thấy để sưởi ấm. Bầu không khí sặc mùi lưu huỳnh, xăng và muội than.

Ravil Geniatulin, thống đốc của Chita và vùng Zabaikalsky Krai rộng lớn trong 17 năm, cho biết rằng trong những năm 1990, các doanh nghiệp liên kết với công ty dầu Yukos đã phát triển kế hoạch xây dựng một đường ống cạnh một đoạn của tuyến đường sắt xuyên Siberia. Kế hoạch này nhằm đưa khí đốt đến các thành phố trong khu vực nhưng đã tan rã vào giữa thập niên 2000.

Thông báo về vệc xây dựng đường ống Power of Siberia khổng lồ của Gazprom, đưa khí đốt xuất khẩu sang Trung Quốc từ một mỏ nằm cách Chita chỉ 500 km, một lần nữa thắp lên hy vọng cho thành phố. Nhưng một con đường khác đã được chọn thay thế.

Nghịch lý cay đắng của siêu cường khí đốt: Xuất khẩu năng lượng hàng đầu thế giới nhưng để người dân ‘đốt rác sưởi ấm’, hít khói độc sống qua ngày - Ảnh 3.

Chita, một thành phố có 1,1 triệu cư dân, không được kết nối với mạng lưới đường ống dẫn khí đốt trong nước của Gazprom.

Vladimir Kurbatov, một nhân viên bảo vệ ở Chita, cho biết nhiều người đã từ bỏ ý tưởng về đường ống dẫn khí đốt, nhưng họ vẫn khao khát không khí sạch. Ông muốn các nhà chức trách xây dựng các nhà máy xử lý và các cơ sở hạ tầng lưu trữ cần thiết để Chita có thể sử dụng LNG. Song người dân vẫn hoài nghi về tính khả thi của các chương trình không khí sạch do chính phủ lãnh đạo.

Kurbatov ao ước: "Tôi từng thấy những người ở miền tây nước Nga sống như thế nào. Ở đó, tất cả đều sạch sẽ và họ đều sử dụng khí đốt. Trong khi ở đây, chúng tôi hít thở toàn bộ các nguyên tố trong bảng tuần hoàn hoá học".

Theo Financial Times


Tin mới

"Gà đẻ trứng vàng" của VinFast đến tay khách Indonesia, hãng xe Việt chạy nước rút bàn giao 80.000 chiếc
6 giờ trước
Mở rộng và thu hút tại nhiều thị trường cùng với kỷ lục về doanh số trong các tháng cho thấy VinFast đang bứt tốc cho mục tiêu 80.000 xe bàn giao cho khách hàng đến cuối năm nay.
Phụ phẩm tôm lâu nay toàn bỏ đi hóa ra giá trị cả tỷ USD
4 giờ trước
Với sản lượng hàng trăm nghìn tấn mỗi năm, phụ phẩm tôm đem chế biến sâu sẽ cho ra những sản phẩm có giá trị cao gấp nhiều lần, mang về cả tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, thực tế hiện giá trị phụ phẩm tôm mang lại còn quá khiêm tốn, hiện 70% chỉ dành cho chăn nuôi.
Chủ xe Defender lái 7.000km xuyên Việt Nam - Thái Lan: ‘Chạy địa hình sướng, có đoạn vượt 4.000 khúc cua, vẫn còn điểm bất tiện’
4 giờ trước
Anh Nguyễn Hoàng Anh - Chủ nhân chiếc Porsche 911 Dakar đầu tiên Việt Nam, vừa hoàn thành chuyến đi từ Việt Nam qua Lào rồi Thái Lan bằng chiếc Defender.
Hiện tượng lạ thường về xuất khẩu cà phê Việt Nam
3 giờ trước
Hiện tượng khác thường là giá cà phê tăng cao nhưng sản lượng xuất khẩu giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái, nguyên nhân vì sao?
Đại biểu Quốc hội đề xuất lùi thời gian đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với bia
2 giờ trước
Theo Đại biểu Quốc hội, doanh nghiệp phải có thời gian nhất định để cơ cấu lại sản phẩm, nếu áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với bia ngay từ 2026 thì không hợp lý.

Tin cùng chuyên mục

Bán 60.000 iPhone thu 2.000 tỷ đồng trong hơn 1 tháng, điều gì giúp TopZone 'on top' thị trường?
9 phút trước
TopZone tiếp tục khẳng định vị thế nhà bán lẻ ủy quyền cao cấp nhất của Apple với doanh thu chuỗi chương trình mở bán iPhone 16 nhanh chóng đạt 2.000 tỷ đồng, phản ánh hiệu quả của chiến lược chú trọng vào trải nghiệm khách hàng của thương hiệu.
Doanh số tại Việt Nam tăng mạnh, Yamaha kiếm được bao nhiêu tiền?
3 giờ trước
Trong Quý III/2024, Việt Nam là thị trường có tăng trưởng doanh số cao thứ 2 trên toàn thế giới của Yamaha.
Trung Quốc vừa 'mở khóa' kho báu siêu khủng chứa hơn 1.000 tấn vàng, nguy cơ làm rung chuyển thị trường vàng thế giới
17 giờ trước
Mỏ vàng vừa phát hiện tại Trung Quốc ước tính chứa hơn 1.000 tấn vàng, trị giá 83 tỉ USD.
Hàng trăm nghìn tấn báu vật từ Canada đổ bộ Việt Nam với giá rẻ bất ngờ: Chi hàng tỷ USD nhập khẩu, nước ta tiêu thụ 10,4 triệu tấn mỗi năm
2 ngày trước
Nhập khẩu mặt hàng này từ Canada đã tăng mạnh 128% trong 9 tháng đầu năm.