Người Trung Quốc 'cuồng' sầu riêng đến mức này thì nông dân Việt còn 'thắng' dài dài: Ăn quả sầu riêng chưa đủ, còn bán buffet, lẩu gà, thịt nướng... sầu riêng

Người tiêu dùng trung lưu tại Trung Quốc đang thắt chặt hầu bao, nhưng nhu cầu của họ với sầu riêng – loại trái cây chủ yếu được trồng tại Đông Nam Á – vẫn tiếp tục tăng.

Tại các thành phố của Trung Quốc, sầu riêng đã vượt qua địa vị là một loại trái cây thông thường mà trở thành lựa chọn "thời thượng" cho những người tiêu dùng trẻ tuổi. Ngành dịch vụ ăn uống đã phản ứng bằng các chương trình khuyến mại "sầu riêng + mọi thứ có thể" như đồ uống chủ đề sầu riêng , món tráng miệng, lẩu, buffet.

Trên Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc, các chủ đề như "thịt nướng sầu riêng ", "tiệc buffet sầu riêng " đã thu hút hơn 1,24 tỷ lượt xem. Một thương hiệu chuyên về lẩu gà sầu riêng ở tỉnh Quảng Đông đã bán hơn 2,22 triệu suất và bánh mì kẹp sầu riêng của họ đã thu hút sự chú ý rộng rãi trên mạng xã hội.

Một nhà hàng buffet sầu riêng ở Thâm Quyến, Quảng Đông, trở nên nổi tiếng khi cung cấp cho thực khách lựa chọn hơn 200 món ăn có sầu riêng Malaysia – gồm cháo, bánh kếp, bánh ngọt – với giá 199 tệ (hơn 27 USD) một suất.

Thị trường Trung Quốc tiêu thụ hơn 90% nguồn cung sầu riêng của thế giới với lượng nhập khẩu tăng vọt từ 430.000 tấn năm 2018 lên 1,38 triệu tấn chỉ trong 9 tháng đầu năm nay. Cũng trong khoảng thời gian đó, trị giá nhập khẩu từ 1,1 tỷ USD đã tăng lên 6,2 tỷ USD.

Sầu riêng "ngọt và béo ngậy, dễ ăn và khó có thể ăn hết 199 tệ nhưng tôi và bạn bè rất muốn thử", Yuru, một nhân viên văn phòng ở Thâm Quyến cho biết. "Tôi thường mua sầu riêng để ăn cùng gia đình vào cuối tuần, giá khoảng 150 tệ và sầu riêng cũng là món thường xuyên có trong các buổi trà chiều và tiệc thường niên của các công ty địa phương dành cho nhân viên".

Mặc dù lượng nhập khẩu tăng đột biến nhưng vẫn có chưa đến 1% người Trung Quốc đã nếm thử sầu riêng . Tiềm năng thị trường to lớn đang thúc đẩy nhiều quốc gia Đông Nam Á tham gia cạnh tranh, theo báo cáo của công ty tư vấn Guanyan Tianxia tại Bắc Kinh.

Hầu hết sầu riêng tươi được nhập khẩu từ Thái Lan và Việt Nam. Trung Quốc cũng đã bật đèn xanh cho việc nhập khẩu từ Malaysia và Philippines, mặc dù lượng nhập hiện tương đối nhỏ trong khi những người trồng sầu riêng tại Lào và Indonesia cũng bắt đầu để ý đến thị trường Trung Quốc béo bở.

Nhập khẩu từ Thái Lan, bắt đầu từ năm 2003, đã thống trị thị trường trong nhiều năm nhưng sầu riêng Việt Nam vào Trung Quốc lần đầu từ tháng 9/2022 đã bắt đầu thay đổi điều đó.

Thị phần của sầu riêng Thái Lan đã giảm từ 95% năm 2022 xuống còn 60% trong 9 tháng đầu năm nay trong khi thị phần của Việt Nam tăng từ 32% vào năm ngoái lên 39%. Việt Nam đã vượt Thái Lan đở trở thành nơi cung cấp sầu riêng hàng đầu của Trung Quốc trong quý III năm nay và duy trì vị trí dẫn đầu vào tháng 11, theo dữ liệu hải quan.

Trong quý III, Việt Nam đã xuất khẩu 1,342 tỷ USD sầu riêng sang Trung Quốc, vượt qua mức 878,95 triệu USD cảu Thái Lan. Vào tháng 10, Việt Nam xuất khẩu 332,78 triệu USD sang Trung Quốc, so với 132,37 triệu USD của Thái Lan. Tháng 11, Việt Nam xuất khẩu 82,85 triệu USD sang Trung Quốc so với 65,21 triệu USD của Thái Lan.

Hiệp hội Rau quả Việt Nam – Vinafruit – dự báo giá trị xuất khẩu sầu riêng trong nước sẽ đạt 4 tỷ USD vào năm sau, trong đó 90% được xuất sang Trung Quốc.

Một số tập đoàn thương mại nông nghiệp của Trung Quốc đã đầu tư vào sản xuất sầu riêng của Việt Nam, theo Ding Wei, chủ tịch chi nhánh Hiệp hội doanh nghiệp Trung Quốc tại TP.HCM. Ông cho biết, các công ty này chuyên về hậu cần và đóng gói – cung cấp dịch vụ lưu trữ và kiểm tra chuỗi lạnh để tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển sầu riêng đến Trung Quốc.

Việt Nam sản xuất gần 1,2 triệu tấn sầu riêng mỗi năm từ 154.000 ha đất canh tác trên cả nước nhưng sản lượng này dự kiến tăng 15% mỗi năm.

Philippines và Malaysia đang đẩy nhanh nỗ lực khai thác thị trường Trung Quốc. Vào tháng 4/2023, 18 tấn sầu riêng Philippines đã đến khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây qua đường hàng không. Xuất khẩu sầu riêng Philippines sang Trung Quốc đã tăng từ 3.763 tấn trong cả năm ngoái lên 6.260 tấn trong 3 quý đầu năm nay. Malaysia bắt đầu xuất khẩu sầu riêng tươi sang Trung Quốc vào tháng 6 và đã xuất khẩu 215 tấn, trị giá 3,65 triệu USD vào tháng 9.

Nguồn: SCMP