Thị trường chứng khoán những ngày gần đây sôi động đến bất ngờ. Giữa bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn đang khiến hàng loạt quốc gia phương Tây mệt nhoài thì ở thị trường chứng khoán Việt Nam, nhà đầu tư nội đã rót mạnh tiền đẩy chỉ số hồi phục gần 15% chỉ trong thời gian ngắn.
Lòng tin của nhà đầu tư vào những quyết sách của Chính phủ lớn hơn bao giờ hết. Bất chấp khối ngoại ròng rã rút vốn, nhà đầu tư nội đổ tiền vào ồ ạt. Trong tháng 3, hàng loạt tài khoản chứng khoán được mở mới. Mở mới-tức-trong số đó sẽ có những người chơi mới-dòng tiền mới.
Bên mua đã tỏ rõ sức mạnh và nhờ thế, VnIndex đã có con sóng cực lớn. Lúc này đây, những người chưa kịp tham gia vào thị trường ở mức giá thấp bắt đầu hoài nghi liệu có nên mua không.
Bài viết này, chúng tôi xin phân tích 4 kiểu nhà đầu tư hiện tại trên thị trường và những hành động tương ứng có thể xảy ra để nhà đầu tư có thêm góc nhìn về thị trường chứng khoán, quyết định đầu tư phù hợp.
-Nhóm thứ nhất là nhóm bắt đáy và trung bình giá: Việc thị trường rơi xuống thấp tuần trước cùng và khối lượng giao dịch giảm mạnh khiến nhóm nhà đầu tư này cho rằng đáy thị trường chứng khoán đã hình thành. Họ cho rằng dấu hiệu thị trường chứng khoán hồi phục ngay sau khi tạo đáy là điều xảy ra và hành động của họ là gom mua thêm cổ phiếu ở vùng đáy của thị trường vào tuần trước. Đa phần nhóm này nếu chưa bị kẹt ở giá cao thì cũng sẽ mua dần để thăm dò đáy còn nếu đã bị kẹt ở giá cao thì cũng chỉ có thể mua thêm một chút với kỳ vọng trung bình dần giá xuống. Hay nói cách khác, đặc điểm của nhóm đầu tư này là: mua chậm rãi dò thị trường. Và, diễn biến thị trường chứng khoán tuần qua cho thấy, hầu hết các cổ phiếu đều bứt phá mạnh trong phiên tăng điểm lịch sử. Tức, hoạt động dò đáy đã không quá thành công như trong các chuỗi giảm trong lịch sử khi thời gian tạo đáy quá ít và thị trường bật ngược quá bất ngờ.
Với nhóm đầu tư bắt đáy mới, họ đã đạt lợi nhuận đáng kể khi thị trường chung tăng 15% chỉ sau 7 phiên. Mức lợi nhuận vượt xa lãi suất tiền gửi ngân hàng chỉ trong thời gian ngắn tất nhiên là đủ hấp dẫn bất kỳ ai và việc họ sớm chốt lãi cũng là điều dễ hiểu.
Còn nhóm bắt đáy để trung bình giá thì có lẽ đa phần đang lỗ hoặc lãi không đáng kể tùy thuộc vào mức giá trước bắt đáy như thế nào.Hành động tiếp theo của họ tùy thuộc nhiều vào nhìn nhận của họ vào tương lai của thị trường. Khi đang lỗ 20-30% mà việc trung bình giá khiến chỉ còn lỗ nhẹ thì có thể, nhóm nhà đầu tư này có thể có xu hướng bán bớt một phần tài khoản để tránh rủi ro hoặc nếu là nhà đầu tư dài hạn thì có lẽ họ sẽ chấp nhận giữ cổ phiếu lâu hơn.
-Nhóm thứ 2 là nhóm nhà đầu tư bị kẹt cổ phiếu giá cao nhưng không chịu nhiều áp lực tài chính. Nhóm này cương quyết giữ cổ phiếu nhưng cũng không bỏ lỡ cơ hội lướt sóng theo quan điểm bán rẻ để mua lại rẻ hơn hoặc mua thêm cổ phiếu giá rẻ để bán ra với giá cao hơn.Thông thường, nhóm nhà đầu tư này sẽ khiến thị trường gặp khó nhất vì họ luôn sẵn tiền, sẵn cổ phiếu. Cứ giảm là mua thêm, cứ tăng là bán.
-Nhóm thứ 3 là nhóm chuyên lướt sóng, và đây là nhóm thường tạo áp lực đáng kể mỗi khi thị trường giảm điểm. Phần lớn người trong nhóm này khá rành rọt về phân tích và nhanh nhạy với sự tăng giảm của thị trường.Việc họ phản ứng nhanh-mua nhanh và bán cũng nhanh nếu có lãi thấp hoặc diễn biến thị trường nằm ngoài dự đoán của họ. Đa phần nhóm này hành động nhanh, dứt khoát. Nếu đoán đúng xu hướng thị trường, họ sẽ lãi đậm-chốt lãi chắc chứ không dò đỉnh. Nếu đoán sai, họ sẽ dứt khoát cắt lỗ chứ không "ôm cây đợi thỏ".
-Nhóm cuối cùng là nhóm bán và chưa hẹn ngày quay lại thị trường chứng khoán. Khi viết về nhóm này, chúng tôi cân nhắc rất nhiều. Thông thường, khi thị trường có quá nhiều biến số thì những nhà đầu tư tổ chức, quỹ đầu tư có xu hướng bán ra để tránh rủi ro. Nhóm nhà đầu tư này thường không tham lam "dò đáy" mà họ sẽ bán ra ròng rã khi cảm thấy rủi ro quá lớn rình rập. Ngày quay lại thị trường họ sẽ không hẹn trước nhưng thông thường, khi cảm thấy rủi ro lớn qua đi thì họ quay lại, có thể sẽ phải mua với giá cao hơn nhưng là vùng an toàn hơn.
Ở thị trường chứng khoán Việt Nam hiện tại, đối tượng nhà đầu tư đang bán ròng rã bất chấp thị trường tăng hay giảm là khối ngoại. Dịch bệnh Covid-19 lan ra toàn cầu khiến nỗi lo mang tính chất toàn cầu đang lớn và vì thế, dù ở Việt Nam đang kiểm soát tốt dịch bệnh thế nào đi chăng nữa thì khối ngoại vẫn lo ngại rủi ro. Khối ngoại có thể trở lại khi họ thấy dấu hiệu kiểm soát được sự lây lan của dịch bệnh nhưng, điều này tùy thuộc vào yếu tố thời gian.
Thị trường chứng khoán giai đoạn hiện tại chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố hơn bao giờ hết. Chưa thể nói về một xu hướng tăng hay giảm rõ ràng khi có quá nhiều biến số chỉ có thời gian mới trả lời được. Chúng tôi hy vọng rằng nhà đầu tư nhận diện kỹ 3 kiểu nhà đầu tư hiện tại để có thể cẩn trọng hơn trong việc đầu tư.