Những chuyện "dở khóc dở cười" khi hàng nghìn nhân viên văn phòng được làm việc tại nhà vì dịch bệnh

Trong khi các nhà máy, cửa hàng, khách sạn, nhà hàng đang cảnh báo về việc lượng khách sẽ sụt giảm khiến các trung tâm thành phố ở Trung Quốc đều trở thành những khu phố "ma", thì đằng sau những căn hộ và ngôi nhà ở vùng ngoại ô đóng kín cửa là hàng ngàn doanh nghiệp đang nỗ lực làm việc qua mạng.

Alvin Foo - giám đốc điều hành của Reprise Digital - một công ty quảng có trụ sở ở Thượng Hải, cho biết: "Đây là một cơ hội tốt để chúng tôi thử nghiệm quá trình làm việc tại nhà của các nhân viên. Rõ ràng, điều này không hề dễ dàng đối với một công ty hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo, khi mọi ý tưởng phải đến từ con người. Do đó, chúng tôi phải thực hiện rất nhiều cuộc gọi."

Hiện tại, số lượng người phải làm việc tại nhà ở Trung Quốc ngày càng đông, hầu hết vẫn đang ở trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, khi các công ty hoạt động trở lại, thì có thể đây sẽ là "cuộc thử nghiệm" làm việc tại nhà lớn nhất thế giới. Điều này có nghĩa là sẽ có rất nhiều người tổ chức các cuộc họp, thảo luận nhóm, gặp mặt khách hàng qua các ứng dụng video chat hoặc các nền tảng chuyên sử dụng cho công việc như WeChat Work hoặc Lark của Bytedance.

Nhóm người "tiên phong" đối với mô hình làm việc từ xa như thế này đến từ các trung tâm tài chính của Trung Quốc là Hồng Kông và Thượng Hải. Các thành phố này có những quận kinh doanh trung tâm vốn phụ thuộc vào hàng trăm nghìn nhân viên trong lĩnh vực tài chính, logistics, bảo hiểm, luật và rất nhiều công việc văn phòng khác.

Tận dụng quá trình làm việc từ xa

Một nhân viên cấp cao ngành ngân hàng ở Hồng Kông cho biết ông sẽ kéo dài kỳ nghỉ ở nước ngoài của mình, vì có thể làm việc ở bất kỳ nơi nào với chiếc laptop và điện thoại. Một số khác thì chia sẻ họ đang tận dụng khoảng thời gian vốn được sử dụng để gặp gỡ, ăn uống với khách hàng để xoá bỏ chi phí đi lại. Một người khác thì cho hay, ông đã tập trung sang các thương vụ ở Đông Nam Á.

Jeffery Broer - một nhà tư vấn về đầu tư mạo hiểm tại Hồng Kông, nói: "Không ai tham gia các cuộc họp, nên lịch trình của tôi khá rảnh. Một người đã gửi email cho tôi và đề nghị gặp mặt vào tháng 2."

Tiko Mamuchashvil - một nhà tổ chức sự kiện cấp cao tại khách sạn Hyatt ở Bắc Kinh, dự kiến sẽ làm việc trở lại vào thứ Sáu tuần này. Trước đó, cô cho biết kỳ nghỉ của mình sẽ kéo dài đến ngày 3/2 nhưng lại nhận được thông báo làm việc tại nhà thêm 2 ngày nữa. Vài ngày sau đó, lịch làm việc tại nhà kéo dài tới ngày 10/2. Theo đó, mỗi sáng, cô phải thông báo cho bộ phận của mình về tình hình nơi ở và có đang bị sốt hay không.

Mamuchashvi chia sẻ: "Thông thường, việc trở lại làm việc sau kỳ nghỉ khiến tôi có cảm giác khá gượng gạo, nhưng làm việc tại nhà ở thời điểm này sau những dòng thông báo ngắn như vậy còn kỳ lạ hơn." Vì phải huỷ bỏ toàn bộ sự kiện diễn ra tại khách sạn, nên về cơ bản, những gì cô phải làm chỉ là trả lời email.

Một số nhà quản lý lo ngại rằng việc người lao động làm việc tại nhà như vậy sẽ làm giảm năng suất. Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại cho thấy điều ngược lại. Một nghiên cứu thực hiện năm 2015 của Đại học Stanford cho thấy năng suất của các nhân viên bộ phận "call-center" (trung tâm cuộc gọi) tại công ty du lịch Trung Quốc Ctrip tăng 13% khi họ làm việc ở nhà, vì họ ít nghỉ làm và môi trường làm việc thoải mái hơn.

Không phải ngành nào cũng có thể làm việc từ xa

Trong bối cảnh dịch bệnh do virus mới gây ra có thể khiến mô hình làm việc này lan ra quy mô rộng hơn, thì nó cũng gây ra rủi ro đối với mô hình kinh doanh mới khác, đó là các không gian làm việc chung. Những địa điểm này "mọc lên như nấm" ở các thành phố lớn tại đại lục trong những năm gần đây, trong bối cảnh giá nhà cho thuê tăng vọt và start-up công nghệ bùng nổ.

Dave Tai, phó giám đốc của Beelpus - một start-up lĩnh vực không gian làm việc chung và tiệm bánh với 300 nhân viên, cho hay: "Đây sẽ là khoảng thời gian rất khó khăn." Dịch bệnh đã khiến quá trình mở thêm địa điểm mới ở Bắc Kinh của Beeplus gặp trắc trở. Tai chia sẻ rằng làm việc tại nhà đối với anh và những người trong ngành này lại không hề dễ dàng, khi không có khách hàng sẵn sàng việc tại những khu vực gần nhau thì ngành kinh doanh này sẽ "chết".

Ở nhiều công ty, thì việc cho phép nhân viên làm việc tại nhà chỉ có thể giải quyết một phần vấn đề. Nhiều nơi làm việc chủ yếu dựa vào các nhà máy, công ty logistics và các cửa hàng bán lẻ - vốn đang phải chứng kiến sự gián đoạn. 

Đối với nhà sản xuất vỏ điện thoại Castify, thì 2020 dự kiến sẽ là năm có thành quả tốt nhất. Số lượng người cần tuyển của công ty đã vượt mức 150 vào cuối tháng 12 và đang hướng tới mục tiêu nâng gấp đôi doanh số trong năm nay. Tuy nhiên, do sự lây lan của dịch viêm phổi Vũ Hán, nhà máy ở Trung Quốc của họ đã phải ngừng hoạt động và các nhân viên được yêu cầu làm việc tại nhà. Cửa hàng mới mở ở sân bay Hồng Kông thì trống trơn, trong khi doanh số bán hàng tại thành phố sụt giảm mạnh.

Ngồi bên cạnh con trai 9 tháng tuổi và chiếc laptop, Wes Ng - CEO của Casetify, cho hay: "Bằng cách nào đó, thì mọi việc phải được tiếp tục." Casetify hiện có đủ hàng tồn kho cho 30 ngày, nhưng Ng nói rằng họ không có kế hoạch B nếu các nhà máy không sớm mở cửa trở lại. Đây cũng là nỗi lo của hàng nghìn doanh nghiệp khác ở Trung Quốc.

Dù nhiều người có thể làm việc qua máy tính, điện thoại, nhưng rất nhiều lĩnh vực khác lại bị ảnh hưởng nặng nề. Các nhân viên cấp cao của ngân hàng cho biết nhiều đợt IPO và các thương vụ đều đang bị trì hoãn. Theo Bloomberg, giá trị giao dịch trong 30 ngày đầu tiên của năm 2020 chỉ bằng 1 nửa so với năm trước.

Tham khảo Bloomberg