Theo quan niệm trong dân gian, sau đêm giao thừa, mọi điều không may đã qua đi và tất cả đều trở thành thành những khởi đầu mới mẻ. Đón chờ một năm mới hanh thông và tốt đẹp. Vì lý do này, những người đến nhà chúc tết đầu tiên – tục xông đất đầu năm rất được gia chủ xem trọng.
Xông đất là tục lệ ảnh hưởng sâu sắc đến vận mệnh gia chủ trong cả năm. Nhiều người cũng cho rằng nếu được người xông đất tốt thì chuyện làm ăn sẽ phất lên như “diều gặp gió”. Còn nếu gặp người xông nhà xấu thì chuyện làm ăn sẽ khó khăn. Vậy nên đối với những gia đình cẩn thận, họ sẽ tìm đến những người tốt duyên, tốt vía để mang đến lộc tài may mắn đến cho mình.
Trong dân gian cũng có khá nhiều cách để giúp gia chủ tìm được người xông nhà đầu năm thích hợp. Thông thường sẽ ứng với 2 trường hợp.
Thứ nhất, đối với những người làm quan hay chức lớn, họ sẽ chọn những người học cao, hiểu rộng, có tuổi hợp với chủ nhà, là người trụ cột của gia đình.
Thứ hai, đối với người dân lao động thì đơn giản hơn. Họ chỉ cần người đến nhà là những người khỏe mạnh, tốt tính, gia đình thuận hòa an vui.
So với quan niệm trước đây, ngày nay bất kì ai, không phân biệt nam – nữ, chỉ cần hợp tuổi và mang tính cách hiền lành, tử tế, đều có thể được chọn là người xông nhà đầu năm.
Theo các chuyên gia phong thuỷ, năm 2023, những tuổi xông đất xấu với gia chủ, bao gồm: Mậu Tuất 1958, Giáp Ngọ 1954, Quý Tỵ 1953, Nhâm Dần 1962, Canh Tý 1960, Tân Hợi 1971, Giáp Dần 1974, Nhâm Tý 1972, Ất Mão 1975, Đinh Tỵ 1977 . Đặc biệt cần phải tránh những tuổi Lục Xung như: Tý -Ngọ, Dần - Thân, Thìn - Tuất, Sửu - Mùi, Mão - Dậu, Tỵ - Hợi.
Năm 2023 là năm Quý Mão hay còn gọi là năm con mèo. Theo Âm lịch, năm 2023 sẽ bắt đầu vào ngày 22/01/2023 và kết thúc ngày 09/02/2024 dương lịch.
Về Thiên Can, Quý sẽ tương hình với Đinh, Kỷ, tương hợp với Mậu. Còn về Địa Chi, Mão tứ hành xung là Tý – Ngọ – Mão – Dậu và tam hợp là Hợi – Mão – Mùi. Những người tuổi Mão thường rất mưu trí, nhanh nhẹn, nhìn xa trông rộng. Họ có tính cách nhiệt thành, luôn sẵn sàng giúp đỡ những người khó khăn hơn mình. Đặc biệt, họ có khả năng thích nghi với hoàn cảnh rất tốt, kĩ năng chịu được áp lực công việc và cuộc sống. Mọi vấn đề, gian nan trong cuộc sống sẽ được giải quyết êm xuôi.
Theo các chuyên gia phong thuỷ, các yếu tố phong thủy như màu sắc phong thuỷ, bản mệnh được quan tâm khi đến nhà xông đất đầu năm.
Người xông nhà phải hợp tuổi gia chủ với tuổi con vật đại diện cho năm, tránh tuổi “tứ hành xung” (bốn con giáp xung khắc với nhau về nhiều mặt trong cuộc sống) là những tuổi xung khắc với nhau.