Nikkei Asian Review: Việt Nam vượt mặt Singapore và Malaysia trong cuộc đua "không tiền mặt"

Các chính phủ trên khắp Đông Nam Á đang nỗ lực hiện thực hóa nền kinh tế không tiền mặt. Việt Nam và Thái Lan đang có những cú nhảy vọt để vượt qua Singapore và Malaysia trong lĩnh vực thanh toán điện tử.

Việt Nam và Thái Lan đang chứng kiến sự bùng nổ trong thanh toán di động. Ngày càng có nhiều người sử dụng ví điện tử để thanh toán hàng hóa và dịch vụ. Việt Nam bắt đầu triển khai thanh toán điện tử từ năm 2008. Cho dù chỉ có khoảng 40% trong số 95 triệu người Việt Nam có tài khoản ngân hàng, chủ yếu ở khu vực thành thị, thì đã có khoảng 120 triệu thuê bao điện thoại di động và mạng lưới viễn thông phủ sóng khắp cả nước.

Các công ty công nghệ thông tin và viễn thông trong nước, bao gồm VNPT, Viettel và FPT, đã cho ra mắt ví điện tử và khuyến khích mọi người từ bỏ thói quen thanh toán tiền mặt của họ. Nhưng phải đến gần đây, việc thanh toán trực tuyến mới thực sự được đẩy mạnh.

Theo một báo cáo gần đây của PwC, số lượng người thực hiện thanh toán bằng mobile money tại các cửa hàng ở Việt Nam đang tăng nhanh hơn so với trung bình khu vực ASEAN. Tỷ lệ người tiêu dùng tại Việt Nam sử dụng thanh toán di động tăng từ 37% năm 2018 lên 61% vào năm 2019. 

Ứng dụng thanh toán Momo, một trong những ứng dụng ví điện tử phổ biến nhất tại Việt Nam đã đạt được khách hàng thứ 10 triệu vào tháng 11, tăng gấp 10 lần so với hai năm trước. 

Dịch vụ này cho phép người dùng thanh toán hóa đơn, gửi tiền hoặc mua hàng tại hơn 100.000 điểm thanh toán trên cả nước, bao gồm các cửa hàng Circle K và Ministop. Momo tiếp tục thu hút tài trợ cho việc mở rộng quy mô của họ. Vào tháng 1/2019, họ đã tổ chức một vòng tài trợ Series C trị giá khoảng 100 triệu USD, dẫn đầu bởi Warburg Pincus. 

Một ứng dụng thanh toán di động khác - ZaloPay đã phát triển nhanh chóng kể từ khi ra mắt vào năm 2017. Ứng dụng này dựa vào mạng lưới 100 triệu người dùng đã đăng ký với công ty mẹ VNG, một nền tảng giải trí và truyền thông xã hội trực tuyến. VNG được coi là kỳ lân công nghệ đầu tiên của Việt Nam. 

Theo một báo cáo được công bố đầu tháng này bởi trang web tin tức trực tuyến DealStreetAsia, ngay cả quỹ  GIC của Singapore cũng đang đổ vốn vào thị trường thanh toán di động của Việt Nam. Đây là nhà đầu tư chính trong một vòng tài trợ cho VNPay.

Chính phủ đã yêu cầu ngân hàng trung ương thực hiện những biện pháp mới để khuyến khích sử dụng ví điện tử, như cho phép mọi người thêm tiền vào ví mà không cần thông qua tài khoản ngân hàng, bên cạnh việc phê duyệt một dự án thí điểm cho phép chuyển tiền và mua hàng thông qua tài khoản điện thoại di động cho các giao dịch nhỏ.

Thái Lan hiện đang dẫn đầu trong khu vực với tỷ lệ người dân thanh toán di động đạt 67%. Mobile banking đang phát triển mạnh ở người Thái, nhiều người Thái còn không có thẻ tín dụng hoặc sổ séc. Tháng 3 năm ngoái, bốn ngân hàng lớn nhất Thái Lan: Ngân hàng Bangkok, Kasikornbank, Ngân hàng thương mại Siam và Ngân hàng Krung Thai - đã giảm phí cho chủ tài khoản thực hiện giao dịch qua Internet và giao dịch di động tại bất kỳ ngân hàng Thái Lan nào.

Những xu hướng này phù hợp với kế hoạch của chính phủ Thái Lan để hướng tới một quốc gia không tiền mặt. Các quốc gia phát triển hơn trong khu vực, chẳng hạn như Singapore và Malaysia đang có sự giảm trong thanh toán trực tuyến bất chấp những nỗ lực khiến người dân tự loại bỏ thói quen tiêu tiền mặt. Tiền mặt và séc vẫn chiếm 40% tthanh toán của Singapore, đơn giản vì họ có mạng lưới ATM rộng khắp. Theo Ngân hàng Thế giới, trong năm 2017, cứ 100.000 người lớn ở Singapore thì có trên 65 máy ATM.