Năm 2018 là thời điểm mà nhiều người chờ đợi để được mua ô tô nhập khẩu với giá rẻ. Theo cam kết Hiệp định Thương mại tự do ASEAN (ATIGA), thuế nhập khẩu ô tô từ khu vực các nước ASEAN vào Việt Nam về 0% từ ngày 1-1-2018.
Tuy nhiên, Nghị định 116/CP/2017 cũng có hiệu lực từ ngày 1-1-2018, quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô lại siết chặt ô tô nhập khẩu. Theo đó, các doanh nghiệp (DN) phải thay đổi nhiều về chiến lược kinh doanh, giấy tờ, chứng từ để đưa xe nhập ngoại vào Việt Nam.
Cụ thể, các DN muốn nhập khẩu và sản xuất ô tô phải có giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại đối với ô tô chưa qua sử dụng, các tài liệu về kết quả đánh giá điều kiện bảo đảm chất lượng của DN sản xuất ô tô nước ngoài, đăng kiểm từng lô xe nhập khẩu... Một trong những quy định đáng chú ý là nhà nhập khẩu phải có văn bản xác nhận được quyền thay mặt hãng sản xuất, lắp ráp ô tô nước ngoài thực hiện lệnh triệu hồi ô tô nhập khẩu tại Việt Nam.
Khi Nghị định 116/CP được ban hành khiến nhiều hãng xe như Ford, Honda… đã gửi thông báo tới khách hàng cáo lỗi và cắt đơn hàng trong 1-2 tháng đầu năm với nhu cầu khách đặt xe nhập khẩu vì lo ngại không có nguồn hàng về do vướng quy định tại nghị định này.
Thông tin từ hãng Toyota Việt Nam cho biết nguồn xe nhập khẩu của hãng đang vướng Nghị định 116/CP nên hiện không có xe để bán. "Trong quý I và quý II/2018 này cũng chưa chắc có xe về để bán. Không chỉ riêng Toyota mà các hãng xe khác cũng đang ngóng chờ thông tư hướng dẫn của nghị định này" - đại diện hãng xe Nhật cho biết.
Đại diện hãng Ford Việt Nam cũng than phiền: "Mọi thứ hiện nay vẫn bế tắc vì Nghị định 116/CP, ai cũng phải chờ thông tư hướng dẫn có được giải tỏa gì không. Các dòng xe bán tải nhập khẩu như Ford Ranger, Ranger Wildtrak vẫn còn xe để bán trong tháng 1 này với mức giá không thay đổi. Tuy nhiên, nếu tình hình không có gì thay đổi thì sang tháng 2 sẽ không còn xe để bán. Riêng dòng xe Everest 7 chỗ nhập khẩu đã hết từ tháng 12-2017". Cũng theo vị này, để đáp ứng nhu cầu của thị trường, hãng đang tập trung lắp ráp xe trong nước cho 4 dòng EcoSport, Forcus, Fiesta và Transit. Giá bán hiện nay cho các dòng xe Ford không thay đổi và vẫn áp dụng theo bảng giá công bố từ tháng 11-2017.
Trong khi đó, ông Đoàn Hiếu Trung, Giám đốc điều hành Công ty CP Ô tô Regal, cho biết đối với các dòng xe sang cho đến thời điểm này vẫn nhập khẩu về kinh doanh bình thường, không bị ảnh hưởng từ Nghị định 116/CP. Tuy nhiên, do chính sách thuế trong nước có thay đổi nên việc tính thuế có tăng. Do đó, những dòng xe nhập khẩu này đã được điều chỉnh giá bán tăng theo chính sách thuế hiện hành.
Tuy nhiên, một chuyên gia trong ngành ô tô có nhiều năm làm ở một hãng xe lớn tại Việt Nam cho rằng việc khan hiếm những dòng xe nhập khẩu hiện nay thực chất là một "nghệ thuật làm giá" của các hãng, họ không muốn nhập nhiều để duy trì mức giá tăng. Thực tế, giá ô tô đã được định hình từ tháng 10, 11-2017. Hiện tại có thể cao hơn một chút chứ không thể nào giảm hơn nữa. "Câu hỏi đơn giản là "ai là người nhập xe?", bởi chỉ những hãng có sản xuất trong nước muốn bảo vệ giá xe nên không nhập nhiều những dòng có thể sản xuất trong nước. Đặc biệt, giá xe nhập khẩu bao nhiêu là do các hãng ấn định chứ không phải nhà nước nên nhà nước không thể can thiệp được. Vì vậy, không ai có thể giữ giá xe tốt bằng chính các hãng. Họ làm cho người tiêu dùng quen với giá thực tại, không để kỳ vọng giá giảm thêm nên hàng hiếm, giá vẫn không giảm dù có chính sách thuế giảm…" - vị này chia sẻ.
Xe nội lấp chỗ trống
Trong lúc xe nhập khẩu đang khan hiếm, các hãng và đại lý ô tô lắp ráp trong nước tận dụng khoảng trống thị trường để giảm giá, tặng quà hút khách trong dịp cuối năm và Tết nguyên đán. Tuy nhiên, mức giảm không đáng kể so với bảng giá công bố vài tháng trước.
Ghi nhận tại một đại lý City Ford ở quận Thủ Đức, TP HCM sáng 2-1, giá xe lắp ráp trong nước đang giảm vài chục triệu đồng/chiếc. Ngoài việc giảm giá, khách hàng còn được tặng nhiều gói quà như phim cách nhiệt, thảm để chân, trùm xe, bao tay lái dành cho các dòng xe Ford Fiesta, hiện có giá bán 500 triệu đồng; đối với dòng Ford Focus, hiện có giá 745 triệu đồng, được tặng thêm phim cách nhiệt. Dòng Focus Trand còn 600 triệu đồng, được tặng thêm camera lùi, bọc lại bằng ghế da, DVD, phim cách nhiệt.
Các đại lý Toyota cũng giảm giá nhiều dòng xe lắp ráp trong nước vài chục triệu đồng, chẳng hạn dòng Vios E số sàn giảm 20 triệu đồng, còn 493 triệu đồng (đã bao gồm thuế GTGT), có giấy tờ 560 triệu đồng. Dòng Camry 2018 loại 2.0 giảm 20 triệu đồng, còn 997 triệu đồng (bao giấy tờ 1,09 tỉ đồng).