Theo quy hoạch chung, TP. Hạ Long sẽ được xây dựng phát triển trở thành đô thị du lịch, dịch vụ, văn minh, thân thiện, trung tâm dịch vụ - du lịch quốc gia mang tầm quốc tế với hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại và đồng bộ gắn kết giữa bảo tồn và phát triển bền vững di sản kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long và khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn – Kỳ Thượng.
TP. Hạ Long phát triển theo hướng bền vững phù hợp với yêu cầu tăng trưởng xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu, lấy vịnh Cửa Lục làm trung tâm kết nối, theo hướng đa cực, hài hòa với di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long và các vùng núi phía Bắc thành phố.
Về phát triển đô thị, TP. Hạ Long sẽ có quy mô dân số khoảng 620 - 650 nghìn người vào năm 2030 và có khoảng 800 – 830 nghìn người vào năm 2040.
TP. Hạ Long phát triển theo mô hình gồm 5 vùng. Cụ thể, vùng Hạ Long là vùng bảo tồn và phát huy các giá trị di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long. Vùng phía Đông là vùng đô thị hiện hữu gắn với các chức năng trung tâm hành chính – chính trị, văn hóa cấp tỉnh, trung tâm tổng hợp. Vùng phía Tây là vùng đô thị phát triển mở rộng gắn với chức năng dịch vụ, du lịch và vui chơi giải trí quốc tế, dịch vụ cảng và công nghiệp, công nghệ cao, trung tâm y tế, thể dục thể thao cấp vùng.
Ngoài ra, vùng vịnh Cửa Lục và khu vực phía Bắc vịnh Cửa Lục là vùng đô thị mới, phát triển dịch vụ du lịch sinh thái, văn hóa, vui chơi giải trí, công nghiệp công nghệ cao, dự trữ phát triển các trung tâm dịch vụ công cộng cấp tỉnh. Vùng đồi núi phía Bắc là khu vực nông thôn, đồi núi gắn với các chức năng bảo tồn sinh thái, sản xuất nông, lâm nghiệp, du lịch sinh thái cộng đồng.
Trong mô hình tổ chức không gian phát triển của tỉnh “một tâm, hai tuyến đa chiều, hai mũi đột phá, ba vùng động lực”: TP. Hạ Long được xác định là tâm, là trung tâm chính trị - hành chính - kinh tế - văn hóa của tỉnh. Đồng thời, trong vùng động lực đại đô thị Hạ Long mở rộng gồm: Hạ Long, Cẩm Phả, Quảng Yên, Uông Bí, Đông Triều.
Phát triển đồng bộ gắn kết giữa bảo tồn và phát triển bền vững di sản kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long.
Đây là trung tâm động lực tổng hợp đa ngành của tỉnh, với ngành kinh tế trọng tâm là du lịch, dịch vụ, công nghiệp chế biến chế tạo, công nghệ cao, công nghiệp khai khoáng, cảng biển, các ngành năng lượng sạch,... Hạ Long cũng được xác định là trung tâm của vùng. Sự phát triển của thành phố Hạ Long có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự phát triển chung của tỉnh.
Để thực hiện quy hoạch chung, giai đoạn 2022-2025, TP. Hạ Long sẽ hoàn thiện hệ thống hạ tầng khung đô thị; triển khai phát triển đô thị xanh gắn với mô hình đô thị thông minh; hoàn thiện các tuyến giao thông và nút giao thông đấu nối với cao tốc Hạ Long – Vân Đồn, cầu Cửa Lục 1, cầu Cửa Lục 3 và đường vành đai ven vịnh Cửa Lục; các dự án hạ tầng du lịch đang triển khai tại Bãi Cháy, Hùng Thắng, Tuần Châu.
Giai đoạn 2025-2030 phát triển và nâng cao chất lượng không gian ven biển, hoàn thiện các tuyến đường ven biển, không gian công cộng và du lịch công cộng ven biển.
Cùng đó, giai đoạn 2031-2040, mở rộng kết nối ra các khu vực lân cận như thành phố Uông Bí, Cẩm Phả và thị xã Quảng Yên để tạo không gian phát triển hài hòa, dựa trên nguyên tắc bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long.
Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Tường Văn - Thứ trưởng Bộ Xây dựng đề nghị tỉnh Quảng Ninh, TP. Hạ Long cần tổ chức lập và ban hành Quy chế quản lý kiến trúc thành phố Hạ Long; quản lý toàn diện các hoạt động đầu tư xây dựng, phát triển đô thị, quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị theo đúng quy hoạch chung được duyệt. Đặc biệt, xây dựng cơ chế, chính sách liên quan đến đầu tư, tài chính, đất đai để thực hiện các dự án ưu tiên đầu tư, các khu vực nằm trong vùng bảo vệ di tích.