Tại Hội thảo “Cảnh báo bẫy tín dụng đen, đẩy mạnh kênh tín dụng chính thức" do Báo Lao động tổ chức mới đây, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, dù đã có nhiều thành tích trong đẩy lùi tín dụng đen các năm gần đây nhưng đây vẫn là một thực trạng nhức nhối trong xã hội. Đặc biệt, trước tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19 khiến nhiều người lao động rơi vào cảnh khó khăn, mất việc làm và không có tiền chi tiêu, tội phạm "tín dụng đen" đã lợi dụng tình cảnh này để mở rộng “bẫy” vay nợ thông qua nhiều hình thức, phương thức và thủ đoạn mới.
Theo Phó Thống đốc, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ thì tín dụng đen ngày càng tinh vi, phức tạp và khó nhận diện qua hình thức trực tuyến. Hoạt động tín dụng đen không chỉ đơn giản cho giữa người cho vay đi vay mà còn hoạt động có tổ chức, không chỉ cho vay mà còn liên kết với cá độ bóng đá, cờ bạc, mại dâm...
Để tiếp tục đẩy lùi tín dụng đen thời gian tới, lãnh đạo NHNN cho rằng cần đẩy mạnh truyền thông, lên án, cảnh báo cho người dân về các hình thức tín dụng đen để người dân tìm tới kênh tín dụng chính thức, tránh được bẫy tín dụng đen.
Phó Thống đốc nhấn mạnh, tổ chức tín dụng phải mở rộng kênh cho vay chính thức, tăng cường mạng lưới, phòng giao dịch; tiếp cận đối tượng yếu thế, người dân ở vùng sâu, vùng xa. NHNN cũng sẽ khuyến khích các TCTD mở chi nhánh tại các vùng nông thôn, vùng khó khăn về địa lý để người dân có thể tiếp cận tài chính tiêu dùng chính thống.
Cho vay tiêu dùng là xu hướng phát triển của thế giới. Nhưng cần quản lý cho vay ra sao để đúng hướng và đảm bảo tính chất tín dụng chính thức. Phó Thống đốc cho biết, thời gian qua cũng xảy ra tình trạng, một số công ty tài chính chính thống vì nặng về lợi nhuận mà ứng xử khi thu nợ không khác gì tín dụng đen gây ảnh hưởng xấu tới hình ảnh của các tổ chức tín dụng. Theo đó, NHNN đang làm rõ quy trình, đưa vào quản lý chặt chẽ hơn hoạt động tín dụng tiêu dùng, cả biện pháp trực tiếp và gián tiếp.
Ví dụ lãi suất của các công ty tài chính cho vay tiêu dùng. Phó Thống đốc cho biết, theo Luật quy định, quan hệ tín dụng giữa người dân và công ty tài chính là lãi suất thỏa thuận. NHNN có thể không can thiệp được mức lãi suất, tuy nhiên, công ty tài chính nào cho vay quá cao không khác gì tín dụng đen, cơ quan quản lý sẽ có biện pháp gián tiếp để hạn chế hoạt động cho vay của các tổ chức này.
Hiện NHNN đang nghiên cứu hành lang chặt chẽ hơn để trình Chính phủ, Quốc hội, đảm bảo hoạt động của công ty tài chính, tổ chức tài chính vi mô hoạt động tích cực nhưng trong khuôn khổ.
Trong công tác đẩy lùi tín dụng đen, Phó Thống đốc cho biết, NHNN đang tiếp tục cải cách thủ tục để người dân dễ dàng tiếp cận tín dụng ngân hàng hơn, lãi suất thấp hơn; tăng cường tài chính toàn diện; truyền thông giáo dục tài chính, tài chính vi mô; cung cấp dịch vụ mở tài khoản tiện lợi hơn.
Cụ thể, các TCTD cần tiết giảm chi phí hoạt động, tập trung nguồn vốn rẻ, quan tâm dành nguồn lực để giảm lãi suất cho vay, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp được vay vốn với lãi suất hợp lý.
Ngoài ra, ngành ngân hàng sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động tín dụng, ngân hàng, cải tiến quy trình, thủ tục, rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay; Khuyến khích phát triển mô hình ngân hàng lưu động ở những vùng khó khăn, tạo điều kiện cho các khách hàng thuận tiện hơn trong việc tiếp cận vốn và các dịch vụ ngân hàng khác.
Bên cạnh đó đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong hoạt động ngân hàng; chú trọng xây dựng mô hình hoạt động, sản phẩm dịch vụ ngân hàng thân thiện, dễ sử dụng, dễ tiếp cận với đại đa số người dân.
Lãnh đạo NHNN cũng cho rằng cần đẩy mạnh triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi Covid-19, thiên tai, dịch bệnh hoặc khi người dân gặp khó khăn do các nguyên nhân chính đáng chưa thể trả được nợ đúng hạn như xem xét gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, giúp người dân tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng, không phải đi vay nặng lãi từ các đối tượng cho vay tín dụng đen.