Quy mô ngành sữa đạt 135.000 tỷ đồng trong năm 2020, Vinamilk đang giành thêm thị phần

Khép lại năm 2020, ngành sữa tăng 19,1% về giá trị vốn hóa, khả quan hơn so với chỉ số VN-Index (+14,9% năm 2020). Từ mức đáy ngày 24/3/2020, ngành sữa tăng mạnh 60% nhưng vẫn thấp hơn so với mức phục hồi của toàn thị trường là +67,5%, ghi nhận tại báo cáo của SSI Research.

Thị trường sữa Việt Nam ước đạt 135.000 tỷ đồng trong năm 2020

Ghi nhận, nhu cầu trong nước đối với các sản phẩm sữa ít bị ảnh hưởng hơn bởi Covid-19, chỉ giảm -6,1% về giá trị so với mức giảm -7,5% đối với tiêu thụ FMCG trong 9 tháng đầu năm 2020 (Nielsen) và tăng trưởng doanh thu bán lẻ danh nghĩa của cả nước là 4,98% (GSO). Tiêu thụ sữa chiếm 11,9% tiêu thụ FMCG tại Việt Nam, không thay đổi so với năm 2019. Người dân tăng cường sử dụng sữa tươi và sữa chua để tăng khả năng miễn dịch trong thời kỳ dịch bệnh trong khi nhu cầu bị ảnh hưởng bởi các trường học trên toàn quốc phải đóng cửa gần ba tháng.

Còn theo Euromonitor, thị trường sữa Việt Nam ước tính đạt 135.000 tỷ đồng trong năm 2020 (+8,3% so với cùng kỳ), nhờ tốc độ tăng trưởng nhanh của các ngành hàng sữa chua và sữa uống 1.7% tăng. Cần lưu ý rằng có sự chênh lệch giữa dữ liệu từ Nielsen và Euromonitor do sự khác biệt về phương pháp thống kê và khảo sát thị trường.

Các ngành hàng tăng trưởng cao hơn bao gồm sữa uống (+10%), sữa chua (+12%), phô mai (+11%), bơ (+10%) và các sản phẩm từ sữa khác (+8%) trong khi sữa bột chỉ tăng 4% về giá trị, theo ước tính của Euromonitor.

Mặt khác, tỷ suất lợi nhuận toàn ngành cũng tăng. Khi mà, dịch Covid-19 đã tác động đến nhu cầu sữa toàn cầu, khiến giá sữa nguyên liệu ở mức thấp trong năm 2020, đặc biệt là giá chất beo khan Anhydrous (-23% so với cùng kỳ). Ngoài ra, giá dầu thấp giúp giảm chi phí đóng gói và vận chuyển. Các yếu tố này hỗ trợ tỷ suất lợi nhuận gộp của các công ty sữa.

Vinamilk lấy thêm thị phần

Trong nước, các công ty lớn tiếp tục lấy thêm thị phần, đặc biệt Vinamilk (VNM). Từ kết quả doanh thu khả quan hơn toàn ngành vào năm 2020, SSI Research cho rằng VNM có thể đã giành thêm thị phần trong thời kỳ dịch bệnh. Cụ thể hơn, doanh thu nội địa của +2,5% so với cùng kỳ trong 9 tháng đầu năm 2020, trong khi tổng lượng tiêu thụ sữa giảm -6,1% trong cùng thời điểm.

Được biết, VNM mua lại Mộc Châu Milk (MCM). Sau khi mua lại, MCM đạt mức tăng trưởng lợi nhuận ròng ròng là 68% so với cùng kỳ trong 9 tháng đầu năm. So với các doanh nghiệp cùng ngành và toàn ngành, Vinamilk (VNM) và Mộc Châu Milk (MCM) lần lượt đạt mức tăng trưởng doanh thu 3%/10% trong. Trong đó, lợi nhuận tăng mạnh hơn doanh thu, xuất phát từ tỷ suất lợi nhuận gộp ở mức tốt và chi phí quảng cáo được cắt giảm trong thời kỳ dịch bệnh.

Trong năm qua, Vinamilk đã tiến hành cơ cấu sản phẩm bán ra dịch chuyển về phía các sản phẩm giá rẻ. Đây là động thái chung của các doanh nghiệp sữa như Vinasoy… giữa xu hướng tiêu thụ có thể theo "mô hình chữ K". Trong đó, nhu cầu từ người tiêu dùng có thu nhập thấp vẫn có thể bị ảnh hưởng do dịch Covid-19 đã gây thiệt hại đến thu nhập của nhóm này, hoặc đối với những người tiêu dùng nhạy cảm về giá. Sự phân hóa sẽ tiếp tục diễn ra do nhóm thu nhập trung bình và cao ít bị ảnh hưởng hơn và họ vẫn sẽ có xu hướng gia tăng tiêu thụ các sản phẩm cao cấp.

Chỉ số kinh doanh tăng trưởng hỗ trợ đà tăng cho cổ phiếu VNM trên thị trường. Ghi nhận, giá cổ phiếu VNM tăng 15,3% năm 2020, nhỉnh hơn so với chỉ số VN-Index. Theo SSI Research, giá cổ phiếu tăng cao hơn so với chỉ số VN-Index trong thời điểm thị trường giảm mạnh (tháng 2 đến tháng 3/2020) do kết quả kinh doanh không bị ảnh hưởng nhiều bởi Covid-19 như các công ty khác.

Ngành sữa sẽ tăng trưởng 1 chữ số trong năm 2021, cạnh tranh ngày càng gay gắt

Dự báo cho năm 2021, SSI Research ước tính tăng trưởng doanh thu 1 chữ số trong năm 2021, dựa trên giả định: (i) Dịch Covid-19 sẽ được kiểm soát vào giữa năm 2021; (ii) Sẽ không có thêm đợt giãn cách xã hội trên toàn quốc; và (iii) tiêu thụ sữa nói chung sẽ phục hồi so với mức thấp trong năm 2020 là 7%.

Giá sữa nguyên liệu có khả năng tăng nhẹ trong năm 2021, cũng giống như xu hướng tăng giá của các loại hàng hóa khác. Theo đó, SSI Research giả định giá sữa nguyên liệu sẽ tăng 4% so với cùng kỳ trong năm 2021. Ngoài ra, giá dầu cao hơn trong năm 2021 có thể sẽ ảnh hưởng đến chi phí đóng gói và vận chuyển.

Nhà đầu tư ngày càng quan tâm đến ESG (môi trường, xã hội, quản trị) khi đầu tưu vào các công ty sữa. Do đó, các công ty sữa đã bắt đầu đa dạng hóa sản phẩm, ví dụ như chuyển sang đồ uống có nguồn gốc thực vật. Về phía người tiêu dùng, protein thay thế như các loại sữa hạt đã được chú ý nhiều hơn khi người dân ngày càng nhận thức rõ hơn về môi trường, sức khỏe và chế độ ăn uống.

Trong nước, cạnh tranh ngày càng gay gắt khi có thêm nhiều đối thủ gia nhập thị trường, như Tập đoàn Masan ra mắt sữa ngũ cốc ca cao lúa mạch với thương hiệu B’fast, cũng như Vitadairy có vẻ đang phát triển nhanh trong phân khúc khúc sữa bột với sản phẩm sữa non.

Kênh thương mại hiện đại (MT) dự kiến tiếp tục vượt xa kênh thương mại truyền thống về tốc độ tăng trưởng. Kênh MT chỉ chiếm từ 10 - 15% doanh thu của công ty sữa tại thời điểm hiện tại. Nhận thức được xu hướng tăng trưởng của kênh này, các công ty F&B đã tích cực đẩy mạnh độ phủ sóng trên kênh MT, mà theo SSI Research kênh này sẽ có tỷ suất lợi nhuận thấp hơn kênh truyền thống do cạnh tranh khốc liệt của nhiều nhãn hàng. Theo Kantar Worldpanel, sữa là một trong những sản phẩm được mua online tăng mạnh nhất trong thời kỳ dịch bệnh.