Rau sam ở Việt Nam mọc hoang nhiều ở các khu vườn, ven đường và được xem như rau, quả dại. Nhưng chúng lại được nhiều nước trên thế giới săn lùng, bán với giá cực cao và được xem như 'thần dược' có tác dụng chữa bệnh.
Rau sam có thân mọng nước, có nhiều cành nhẵn, màu đỏ nhạt, dài 10 30cm. Lá hình bầu dục, không cuống. Rau sam mọc hoang ở các nơi ẩm ướt, bờ bụi.
Rau sam có giá trị dinh dưỡng dồi dào.
Chuyên gia dinh dưỡng Nguyễn Thị Lâm cho biết, rau sam có giá trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều kali, magie, sắt, mangan, đồng, canxi, kẽm, phốt pho và chất xơ.
Đây cũng là loại rau rất giàu vitamin A, có tác dụng cải thiện thị lực và giúp làn da tươi sáng mịn màng hơn.
Là loại rau chứa rất ít chất béo và calo (trong 100g chỉ chứa 16kcal) cùng với lượng chất xơ dồi dào nên rau sam là sự lựa chọn tuyệt vời cho những ai đang muốn giảm cân.
Ở góc độ Đông Y, lương y Vũ Quốc Trung, Hội Đông Y Hà Nội cho biết, rau sam thường được dùng để điều trị các vấn đề tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, kiết lị và chảy máu đường ruột bởi rau sam có vị chua, tính lạnh, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc hiệu quả.
Lương y Vũ Quốc Trung giới thiệu một số bài thuốc có rau sam có tác dụng chữa bệnh hiệu quả.
Chữa rôm sảy
Dùng rau sam còn tươi, lượng vừa đủ, đem giã (hoặc xay, ép) để lấy nước cốt pha vào nước tắm.
Chữa kiết lỵ
Dùng rau sam (30 gr), lá mơ lông (20 gr), cỏ seo gà (20 gr), cam thảo đất (16 gr). Đem tất cả sắc uống ngày 1 thang.
Trẻ em đi lỵ: Rau sam tươi giã nát, vắt nước cốt đun sôi. Có thể cho ít mật dễ uống.
Chữa da bị ghẻ lở
Dùng rau sam 30 gr, lá xoan 20 gr, lá đào 10 gr. Các loại lá trên đem rửa sạch, giã nhỏ cho vào lọ ngâm với 3 chén rượu, ngâm sau một đêm thì có thể dùng được. Dùng thoa vào nơi bị ghẻ lở; ngày thoa 3-4 lần và nên thoa 5-7 ngày liền như vậy. Với người bị ghẻ lở còn có thể dùng một ít lá khế nấu nước tắm hằng ngày.
Chữa hắc lào
Dùng rau sam 40 gr, củ riềng 20 gr, vỏ chuối xanh 15 gr. Cả 3 thứ rửa sạch giã nát vắt lấy nước thoa vào chỗ đau, ngày thoa vài lần.
Chữa viêm tuyến vú
Viêm tuyến vú dạng nhẹ có thể dùng rau sam 50 gr, cát tiêu 6 gr đem giã nát, đắp vào chỗ đau.
Chữa rắn cắn (thể nhẹ)
Chữa rắn cắn có thể dùng rau sam lượng vừa phải, giã nát đắp lên vết rắn cắn. Ngày thay thuốc 2-3 lần.
Đau răng
Giã nát rau sam lấy nước cốt tươi hoặc sắc đặc ngậm súc miệng.