Săn "quý ngư" bạc triệu nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt

“Quý ngư” bạc triệu

Cuối năm, hầu như ngày nào tiết trời Lào Cai cũng rét tê tái. Hôm nay, anh Nguyễn Tuấn, phường Bình Minh (thành phố Lào Cai) cùng mấy người bạn chài lưới lại kéo chiếc thuyền nhỏ và vài mảnh lưới ra sông Hồng giăng bắt cá. Thường thì, cá rô, cá nheo, cá chép… không phải là mục tiêu cao nhất, bởi những loại này, sông Hồng còn rất nhiều, bắt chúng là việc thường với một người được mệnh danh là “rái cá” như anh Tuấn. Những con cá được coi là “quý ngư” có giá trị kinh tế cao như cá lăng, cá trình, hay cá quất mới là đích anh Tuấn hướng tới mỗi lần buông lưới.

"Quý ngư" bạc triệu do người dân săn được trên dòng sông Hồng đoạn chảy qua địa phận tỉnh Lào Cai.

Cùng anh Tuấn ra sông Hồng bắt “quý ngư”, tôi thực sự cảm nhận được những vất vả mà những người làm nghề sông nước phải trải qua, nhưng thành quả gặt hái được cũng rất xứng đáng. Đưa thuyền xuống một bãi bồi, đoạn chảy qua địa phận phường Xuân Tăng (thành phố Lào Cai), anh Tuấn nhịp nhàng lái đưa chiếc thuyền ngược dòng lên hướng trung tâm thành phố. Cứ khoảng 500 m, anh Tuấn và mấy người bạn lại giăng một bộ lưới, với đủ loại, từ lưới bén loại nhỏ nhất đến loại then 4, then 5 bắt cá to. Nhanh thoăn thoắt, hơn chục tay lưới, anh Tuấn chỉ giăng trong vòng chưa đầy hai tiếng đồng hồ.

Châm điếu thuốc lá, nhấp chén trà pha sẵn được ủ kỹ từ nhà mang đi, anh Tuấn tâm sự: “Đi săn “quý ngư” là phải kiên trì, nếu nóng vội thì chỉ có trở về tay trắng. Những loài cá quý thường đi ăn đêm ở hai bên bờ sông Hồng và thời điểm tốt nhất để bắt được chúng là vào lúc chập tối, hoặc khi màn đêm buông xuống. Nhiều hôm có cá mắc lưới, nhưng khi ra đến nơi để gỡ thì xổng mất, vì chúng quá khỏe, làm rách lưới”.

Cá lăng chấm là 1 trong 4 loài cá quý có ở sông Hồng và số lượng cá lăng chấm tự nhiên ngày càng khan hiếm. Ảnh: IT.

Trời cuối năm nhanh tối, mới 18 giờ mà không gian trên sông Hồng đã sậm màu, thấp thoáng đâu đó ánh đèn của ngư dân phản chiếu xuống dòng sông lấp lánh như những ánh sao. Đang vui vẻ chia sẻ về những câu chuyện sông nước, bỗng phía xa xa có tiếng quẫy mạnh, biết là cá đã mắc lưới, nhưng anh Tuấn vẫn bình tĩnh “định vị”, sau đó đeo chiếc đèn pin lên đầu và lướt thuyền đi gỡ cá.

Không có được khả năng sông nước như anh Tuấn, nhưng anh Trần Hoàng Thuận, xã Đồng Tuyển (thành phố Lào Cai) lại là thợ câu cá sông Hồng rất giỏi. Mỗi lần đi đặt câu, anh Thuận mất 2 tiếng đồng hồ để chuẩn bị mồi và kiểm tra lại 4 bộ cần câu chuyên nghiệp của mình.

Hôm nay, trời mưa nhẹ, nên anh Thuận dự đoán cá sẽ cắn câu nhiều, đặc biệt là khu vực nước sâu có xoáy. Ở sông Hồng, mặc dù là mùa cạn, nhưng có nhiều chỗ vẫn sâu. Những vị trí này thường thu hút cá chiên, cá lăng hay cá trắm đen… bởi nơi đây chúng dễ dàng kiếm mồi với nhiều tôm, tép và cá nhỏ.

Đến một tảng đá ven sông, khu vực gần chân cầu Phố Mới, anh Thuận buông 4 chiếc cần câu, mỗi chiếc một hướng. Chưa hút hết điếu thuốc, chiếc cần câu gần bờ nhất của anh Thuận đã dính cá, nhanh như cắt, anh Thuận thu cần và đưa lên bờ con cá có vẻ ngoài kỳ dị. Nhìn kỹ một lúc, anh Thuận hét lên, bởi đây là con cá chiên sông khá to, khoảng 3 kg. Với kinh nghiệm hơn chục năm đi câu, nên mỗi khi “ra tay” là anh Thuận lại có được cá quý mang về, lần này cũng vậy.

Sông mẹ mang lại cuộc sống ấm no

Càng về đêm, mưa bắt đầu nặng hạt, trên sông Hồng, những đợt gió bấc thổi càng mạnh. Mặc dù đã mặc bộ áo mưa chắc chắn, nhưng chiếc thuyền nhỏ không có mái che vẫn khiến khuôn mặt anh Tuấn ướt sũng. Như đã quen với sự khắc nghiệt của thời tiết, nên trong suốt quá trình thu lưới, anh Tuấn thường trực những nụ cười và ánh mắt đầy hy vọng.

Bước sang thời khắc của ngày hôm sau cũng là thời điểm những tấm lưới cuối cùng được cất lên. Ngó vào khoang chứa cá, tôi thật sự thấy bất ngờ khi có rất nhiều cá, trong đó nổi bật nhất là những con cá quất, cá lăng, cá chiên. “Cũng lâu lắm rồi, tôi mới lại có chuyến buông lưới may mắn như hôm nay. Một phần đây là thời điểm cá vào bờ để tìm vị trí đẻ trứng, phần vì nước sông hôm nay khá cạn” - anh Tuấn tâm sự.

Trên dòng sông Hồng, đoạn chảy qua địa phận tỉnh Lào Cai còn có 1 loài cá đặc sản nổi tiếng khác, đó là cá bỗng. Ảnh: IT.

Xuôi dòng nước trở về nhà, anh Tuấn gọi điện thoại cho vợ mang đồ ra bờ sông đựng cá. Mẻ cá được vợ anh Tuấn mang về nhà, để chờ sáng đưa ra chợ bán sớm. “Mẻ cá này mang ra chợ bán có rẻ cũng được khoảng 3 triệu đồng, thêm vào để trang trải cho một cái Tết tươm tất và các con có những bộ quần áo mới vui xuân” - chị Hường, vợ anh Tuấn hồ hởi nói.

Sông Hồng chảy qua địa phận tỉnh Lào Cai địa điểm lý tưởng cho các “cần thủ” săn "quý ngư" bạc triệu.

Dường như việc kiếm cá ở sông Hồng không những là cái nghề “câu cơm”, mà còn là niềm đam mê với anh Thuận. Một mình ngồi thu lu dưới cái ô nhỏ trong trời mưa rét, nhưng tới gần 23 giờ, người đàn ông ngoài 30 tuổi mới thu cần. “Hôm nay, tôi cũng câu được mớ cá kha khá, giá trị nhất vẫn là con cá chiên sông.

Những loài cá còn lại chủ yếu là chép và nheo, nên giá trị cũng không cao lắm. Nhưng nếu bán tất cũng thu được vài triệu đồng” - anh Thuận khoe.

Chưa đầy một ngày, dòng sông mẹ đã mang lại thu nhập hơn 3 triệu đồng, đây là con số lớn hơn rất nhiều so với thu nhập từ những ngày quần quật trên nương đồi của cả gia đình anh Thuận.

Dọc sông Hồng đoạn chảy qua địa phận tỉnh Lào Cai, không chỉ có anh Tuấn, anh Thuận, mà có hàng chục người khác ngày ngày thả lưới, buông câu, bắt được rất nhiều cá quý, có giá trị kinh tế cao.

Những con cá dưới sông Hồng đã góp phần mang đến niềm vui, hạnh phúc và cả sự no đủ cho gia đình họ. Hiểu được những gì dòng sông mẹ đã ban tặng, họ tự dặn với lòng mình chỉ đánh bắt cá bằng những công cụ truyền thống, như thả lưới, quăng chài, buông câu, hoặc đặt dão…

Cận Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018, anh Tuấn, anh Thuận cũng như hàng chục người dân mưu sinh trên dòng sông mẹ cũng gác lại công việc thường ngày, tập trung chăm lo cho gia đình, các con để đón một mùa xuân vui vẻ, ấm áp. Với họ, có lẽ “quý ngư” trên dòng sông mẹ hằng ngày bắt được đều được coi như bông hoa đào nở sớm, mang đến niềm vui và hy vọng về một mùa xuân mới no ấm, đủ đầy.