Là công ty quản lý quỹ đầu tư chuyên về vốn cổ phần chưa niêm yết tại Việt Nam, Mekong Capital tập trung chủ yếu vào các ngành theo xu hướng tiêu dùng như bán lẻ, nhà hàng, hàng tiêu dùng, phân phối. Sau 18 năm hoạt động, Mekong Capital đã hoàn tất 35 khoản đầu tư với những thương vụ thành công ngoài mong đợi như Thế giới Di động (MWG), PNJ, chuỗi nhà hàng Golden Gate…
Tưởng không thành mà thành không tưởng
Sớm đặt cược vào Thế giới Di động ngay từ thuở sơ khai của doanh nghiệp này, khó có ai nghĩ rằng có ngày doanh thu của doanh nghiệp này có thể lên đến cả trăm nghìn tỷ đồng với vốn hóa thị trường hơn 2 tỷ USD như hiện nay.
Từ tỷ lệ sở hữu ban đầu khoảng hơn 30%, Mekong Capital bắt đầu thoái dần vốn khi Thế giới Di động chuẩn bị niêm yết vào giữa năm 2014 và chính thức thoái hết vốn vào năm 2018. Khoản đầu tư trên sau hơn 10 năm đã đạt tỷ suất lợi nhuận 57 lần và IRR là 61,1%, trở thành một trong những khoản thành công nhất trong lịch sử đầu tư cổ phần tư nhân của châu Á. Ông Chris Freund, Tổng Giám đốc Mekong Capital thậm chí cho biết: "Mục tiêu ban đầu của chúng tôi là tăng lên 50 cửa hàng và giá trị công ty là 50 triệu USD. Tuy nhiên, sự thành công của khoản đầu tư này đã vượt qua những kỳ vọng cao nhất của chúng tôi".
Tương tự với Golden Gate, được thành lập vào năm 2005 và là đơn vị tiên phong áp dụng mô hình chuỗi nhà hàng tại Việt Nam, Golden Gate hiện sở hữu hơn 20 thương hiệu cùng hơn 300 nhà hàng đa phong cách trên toàn quốc.
Là người đầu tiên đưa mô hình nhà hàng nấm Ashima về Việt Nam (tương tự một đơn vị ở Đài Loan) cho giới thượng lưu, với đối tượng khách hàng trẻ tuổi có lẩu băng chuyền tự chọn Kichi-Kichi, chuỗi cửa hàng bia Vuvuzela… Golden Gate ghi dấu sâu sắc trong tâm trí người tiêu dùng về "sự chọn lựa đầu tiên" (top of mind). Đây là rủi ro cực kỳ lớn thuở ban đầu thử nghiệm, nhưng lại tạo nên thế mạnh cạnh tranh tốt cho Golden Gate, phần nào lý giải sự thành công của tập đoàn này.
Ghi nhận, doanh thu Golden Gate tính đến cuối năm 2018 xấp xỉ 4.000 tỷ, tức tăng 100 lần so với mức 40 tỷ vào năm 2009, lợi nhuận tương ứng tăng từ 8 tỷ lên 269 tỷ đồng giai đoạn 10 năm.
Hay PNJ, Tập đoàn cũng ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận bằng lần, đặc biệt trong giai đoạn 5 năm từ 2014 đến nay. Năm 2019, PNJ dự kiến chính thức vượt mốc 1.000 tỷ lợi nhuận sau thuế.
Tiếp tục đặt cược vào những cuộc "cách mạng" mới
Danh mục đầu tư hiện tại của Mekong Capital
Với những thương vụ thành không tưởng, Mekong Capital tỏ ra khá tự tin để tiếp mục "mộng mơ" vào những khoản đầu tư mới.
Quỹ Mekong Enterprise Fund III do Mekong Capital quản lý hiện đang đầu tư vào 9 doanh nghiệp, trong đó có những cái tên cũng đã tạo dựng được tên tuổi nhất định như Pizza 4P's, chuỗi nhà thuốc Pharmacity, chuỗi cầm đồ F88, các công ty logistics Nhất Tín, ABA Cooltrans...
Sau khi nhận vốn đầu tư của Mekong Capital, một số doanh nghiệp trong số này gần đây đã huy động vốn qua kênh trái phiếu. Các thông tin trong bản công bố thông tin chào bán trái phiếu cho thấy dường như các doanh nghiệp này cũng như Mekong Capital đang rất tự tin về việc sẽ lặp lại những thành công trong quá khứ.
F88 dự kiến lãi cả nghìn tỷ sau 2 năm nữa, tỷ suất lợi nhuận "ăn đứt" mọi tổ chức tín dụng
Tiết lộ kế hoạch táo bạo trong động thái gọi vốn mới đây, F88 cho biết sẽ gia tăng số lượng cửa hàng trên toàn quốc lên mốc 100 cửa hàng, và tốc độ sẽ gia tăng 100 cửa hàng/năm trong vòng 2 năm tới. Đến năm 2021, số lượng cửa hàng F88 trên toàn quốc sẽ cán mốc 300 cửa hàng.
F88 cũng tham vọng tăng trưởng doanh thu từ mức 284 tỷ đồng năm 2019 lên mức 1.619 tỷ đồng vào năm 2021. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế của F88 tương ứng được cải thiện mạnh trong 3 năm tới, đạt mức 46,4%.
Những kế hoạch được đưa ra trong bối cảnh F88 chỉ vừa có lãi từ năm 2018, lỗ lũy kế đến hết quý 1/2019 gần 25 tỷ đồng; quy mô còn khiêm tốn với 74 phòng giao dịch trên toàn quốc tính đến cuối tháng 5.
Chưa kể mang sứ mệnh làm cách mạng trong thị trường cầm đồ tại Việt Nam, F88 thực tế sẽ phải đối mặt với pháp lý vì trước giờ đây được xem là một ngành bất hợp pháp, chịu định kiến xã hội, rủi ro nợ xấu khi những khoản vay thường là gấp, ngắn, nhỏ lẻ…
Đang lỗ lớn nhưng Pharmcity sẽ sớm thống trị thị trường bán lẻ thuốc?
Một ngành cũng không kém tính đặc thù khác, dược phẩm – nơi chuỗi Pharmacity được Mekong Capital rót vốn đang nuôi mộng lớn.
Được thành lập vào năm 2012, Pharmacity chuyên buôn bán thuốc & dụng cụ y tế, nước hoa - mỹ phẩm - chế phẩm vệ sinh, các đồ dùng gia đình khác... Pharmacity định vị là chuỗi thuốc hiện đại với trọng tâm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng Việt Nam. Hãng chuyên cung cấp các loại thuốc Rx và OTC, Vitamin, thực phẩm chức năng và các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ, sắc đẹp...
Tính đến tháng 6/2019, hãng mở được 200 cửa hàng tại các thành phố lớn như HCM, Bình Dương, Vũng Tàu, Cần Thơ và Hà Nội, tương lai sẽ mở rộng sang các thành phố khác như Đà Nẵng, Biên Hoà.
Công ty vừa lên kế hoạch huy động trái phiếu tối đa 150 tỷ đồng để phục vụ kế hoạch mở rộng kinh doanh, mục tiêu có lợi nhuận ròng từ giai đoạn 2020-2021 và đạt 1.000 cửa hàng tại tất cả các tỉnh thành vào năm 2021.
Hiểu nôm na, chỉ khoảng 2 năm chuỗi sẽ phải phát triển cửa hàng từ con số dưới 10 tại mỗi khu vực, thậm chí là từ con số 0 tại các thành phố Biên Hoà, Đà Nẵng!
Kế hoạch đến năm 2023, Công ty dự đạt 1.400 cửa hàng – tăng 9 lần so với cuối năm 2018, doanh thu hơn 15.713 tỷ đồng và lợi nhuận vượt 1.000 tỷ đồng. Trong chiến lược của mình, Pharmacity dự tuyển hàng ngàn dược sĩ cửa hàng để cung cấp trải nghiệm khách hàng cuối cùng.
Dĩ nhiên, mục tiêu ‘khủng’ của Pharmacity đang đối mặt với rất nhiều ý kiến trái chiều từ thị trường, khi dược phẩm là một ngành chịu rủi ro khá lớn từ chính sách. Mặt khác, được đánh giá là thị trường tỷ USD tiềm năng, Pharmacity sẽ không thể một mình một chợ khai thác, mà phải đối mặt với rất nhiều đối thủ cạnh tranh lớn.
Những kế hoạch quá tham vọng mà Pharmcity hay F88 phác thảo trông có phần giống như những "nhiệm vụ bất khả thi" ở thời điểm hiện tại. Nhưng liệu nó có khả thi hay không thì chỉ có thời gian mới có thể trả lời được. Nếu thành công, các doanh nghiệp này hoàn toàn có thể trở thành những doanh nghiệp được định giá tới cả tỷ USD.
Và cũng giống như nhiều quỹ đầu tư có tính chất mạo hiểm khác, dù cho phần lớn các khoản đầu tư có không đạt kỳ vọng nhưng chỉ cần có 1 khoản đầu tư thành công vượt trội là đã có thể đảm bảo cho hiệu quả đầu tư của cả quỹ.