Phát biểu mở đầu cuộc đối thoại, Thủ tướng cho rằng, Đảng, Nhà nước luôn xác định rõ quyền con người, xác định con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu và là động lực phát triển, trong đó có công nhân. “Chúng ta luôn lắng nghe, thấu hiểu, tôn trọng các ý kiến của người lao động, trên cơ sở đó hoạch định chính sách, xây dựng pháp luật và tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật”, Thủ tướng nói.
Tiền đã có, các địa phương triển khai sớm
Công nhân Lê Nguyễn Ngọc Thủy, Cty TOTO Việt Nam, KCN Thăng Long (Hà Nội) đề nghị Thủ tướng chỉ đạo đôn đốc các cơ quan chức năng rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về chính sách trợ cấp đối với trẻ mầm non là con công nhân, người lao động làm việc tại khu công nghiệp; chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho công nhân lao động.
Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, chính sách hỗ trợ nhà ở thực hiện Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội sau dịch COVID-19 được triển khai nhanh nhất, sớm nhất. Bộ LĐTB&XH cùng Bộ Tài chính xin ý kiến Thủ tướng, xin ý kiến Quốc hội cho phép ứng 70% kinh phí để tất cả các địa phương triển khai, bảo đảm đến 15/8 sẽ kết thúc. Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị hai Bộ phối hợp với các địa phương, các địa phương chủ động thực hiện. “Tiền đã có rồi, các địa phương căn cứ các quy định để triển khai sớm, tiếp tục hoàn thiện thủ tục, không để anh chị em công nhân lao động băn khoăn, lo lắng”, Thủ tướng nói.
Theo Thủ tướng, trong 2 năm qua, do tình hình dịch COVID-19, không có điều kiện để tổ chức nhiều cuộc đối thoại trực tiếp, nhưng các cấp, các ngành, các cơ quan đã có nhiều hình thức để gặp gỡ, lắng nghe, đối thoại với công nhân lao động. “Đời sống nhiều công nhân còn rất vất vả. Tôi vừa đi thăm khu nhà trọ công nhân tại Bắc Giang và thời gian qua cũng đã đi nhiều nơi để gặp gỡ, tìm hiểu đời sống công nhân. Chúng ta cùng đối thoại để tìm ra giải pháp phù hợp điều kiện, hoàn cảnh đất nước, phù hợp với nguyện vọng anh chị em công nhân và phù hợp với tình hình thực tiễn”, Thủ tướng chia sẻ, đồng thời cho biết, các cơ quan chức năng sẽ nỗ lực tạo điều kiện thuận lợi nhất để công nhân lao động sớm vượt qua những khó khăn sau đại dịch COVID-19, trở lại lao động, làm việc, ổn định đời sống.
Tạo điều kiện cho công nhân tiếp cận dịch vụ y tế
Công nhân Vũ Thị Kim Anh (SN 1981, Cty TNHH Cơ khí Chính xác Việt Nam I, Vĩnh Phúc) đặt vấn đề công nhân phải thường xuyên tăng ca, ảnh hưởng sức khoẻ nhưng rất khó khăn trong khám chữa bệnh do bệnh viện ở xa nơi làm việc. Chị Anh đề nghị phát triển bệnh viện tại các khu công nghiệp để thuận tiện cho công nhân lao động thăm khám; cho phép khám, chữa bệnh vào chủ nhật, được thanh toán bảo hiểm y tế, vì công nhân đều đi làm từ thứ 2 đến thứ 7.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, y tế cơ sở và y tế dự phòng sẽ được đầu tư nguồn lực 14 nghìn tỷ đồng. Bộ Y tế đang phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan giải ngân nguồn vốn này để giải quyết khó khăn ngay trong ngắn hạn. Về lâu dài, nên nghiên cứu tổ chức trạm xá, trạm y tế hay cơ sở khám chữa bệnh phù hợp với các khu công nghiệp. Bộ Y tế khẩn trương nghiên cứu, những gì thuộc về cơ chế, chính sách, thể chế phải bổ sung ngay vào Luật Khám chữa bệnh, theo hướng bố trí nguồn lực, nhân lực, tổ chức thực hiện hiệu quả nhất để công nhân được tiếp cận y tế từ xa, từ cơ sở, sớm nhất, nhanh nhất.
Là người đặt câu hỏi đầu tiên, chị Nguyễn Thị Thúy Hà (SN 1982), Hợp tác xã Mây Tre Lá Ba Nhất (TP. Hồ Chí Minh) nêu vấn đề về Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) còn nhiều bất cập, nhất là thời gian đóng rất dài mới được hưởng lương hưu, trong khi nhiều doanh nghiệp tìm mọi cách chấm dứt hợp đồng lao động với công nhân khi công nhân lao động mới 40-45 tuổi. Chị Hà khá bối rối, không nêu hết được câu hỏi, đến mức Thủ tướng Chính phủ phải “nhắc” hộ phần sau về việc kiến nghị các cơ quan chức năng đảm bảo quyền lợi của công nhân lao động liên quan đến BHXH. Giải đáp vấn đề này, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, trong quý I, II/2022, có tình trạng một tỉ lệ nhất định người lao động rút BHXH 1 lần. Đây là điều không tốt, gây hệ lụy lâu dài cho người lao động khi nghỉ hưu.
Xử lý tín dụng đen
Chị Trần Thị Toan, cán bộ Công đoàn cơ sở Cty TNHH New Apparel Far Eastern Việt Nam (Bình Phước) cho biết, bản thân chị là cán bộ Công đoàn đã bị đối tượng cho vay nặng lãi đe dọa, bôi nhọ danh dự do công nhân trong công ty vướng vào tín dụng đen. Chị kiến nghị Chính phủ có chương trình, chính sách hỗ trợ tín dụng cho công nhân lao động, để công nhân không phải đi vay nặng lãi…
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho rằng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các cơ quan chức năng như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an, các địa phương vào cuộc, hoạt động tín dụng đen dù đã giảm nhưng vẫn còn diễn ra tại một số địa phương. Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, qua công tác đấu tranh của Bộ Công an, tín dụng đen có lãi suất lên tới 90-100%/tháng, thậm chí 700-1000%/tháng. ..Trong 3 năm qua Bộ Công an đã khởi tố hơn 1.000 vụ cho vay nặng lãi với nhiều bị hại là công nhân. Bộ Công an sẽ tập trung tổ chức phòng ngừa xã hội; tuyên truyền, phổ biến pháp luật, thông tin phương thức, thủ đoạn của tín dụng đen để nâng cao ý thức tự giác cho công nhân và người dân; chỉ đạo công an các tỉnh, thành kiểm tra hành chính các cơ sở, doanh nghiệp có liên quan đến hoạt động này…
Theo ông Dung, việc sửa đổi Luật BHXH, Bộ LĐTB&XH chủ trì, hiện đã hoàn tất xong hồ sơ thủ tục với 11 nhóm chính sách cải cách bảo hiểm. Một trong những điểm mới, theo ông Đào Ngọc Dung, sẽ giảm dần thời gian đóng BHXH. Trước đây quy định là 20 năm, Dự thảo rút dần xuống 15 năm và tiến tới có thể 10 năm, với tinh thần đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ngắn hưởng ngắn. “Ngoài ra, Luật sẽ có quy định xử lý nghiêm những trường hợp lợi dụng khó khăn của công nhân để ép công nhân mua bán, chuyển đổi sổ bảo hiểm qua nhiều hình thức trá hình. Chúng tôi cùng với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (TLĐLĐVN), VCCI và Hiệp hội DNNVV đang hướng dẫn các chủ sử dụng lao động và người lao động về vấn đề này. Qua đó, tình trạng rút BHXH 1 lần hiện đã giảm đi so với quý I/2022”, ông Dung nói.
Thủ tướng tặng quà công nhân ở Bắc Giang. Ảnh: Nguyễn Thắng
Về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, vừa qua, pháp luật về BHXH có những điểm chưa phù hợp với thực tiễn, các cơ quan đã lắng nghe ý kiến công nhân lao động, tập hợp, đề xuất Chính phủ, trình Quốc hội đưa nội dung sửa đổi pháp luật về bảo hiểm xã hội vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, nhằm giải quyết những vấn đề mà thực tiễn đặt ra.
Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm hỏi công nhân lao động trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Ảnh: Như Ý |
Nhà ở là nhu cầu chính đáng của công nhân
Liên quan đến ý kiến của công nhân đề cập vấn đề đầu tư nhà ở, trường học cho công nhân và con em mình, Thủ tướng cho biết, đây là vấn đề chính đáng, cần phải giải quyết, đáp ứng nguyện vọng của công nhân. Đại diện chủ đầu tư nhà ở cho công nhân tại Bắc Giang; Bí thư Tỉnh uỷ Bắc Giang Dương Văn Thái; Chủ tịch TLĐLĐVN Nguyễn Đình Khang nêu nhiều vướng mắc thực tế khi triển khai giải quyết vấn đề nhà ở cho công nhân. Thủ tướng cho rằng, đây là vấn đề quan trọng, có an cư mới lạc nghiệp, quyền lợi của công nhân là được có nhà ở.
“Tôi giao Bộ Xây dựng chủ trì, xem xét, tiếp thu toàn bộ vướng mắc của luật pháp và nhu cầu nhà ở của công nhân, trên cơ sở đó, vấn đề gì thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì sẽ sửa ngay như Nghị định 49, Nghị định 100. Vấn đề gì liên quan đến luật pháp thì tổng hợp cùng các bộ, ngành liên quan, đánh giá tác động và đề xuất giải pháp phù hợp thực tiễn làm sao bằng giải pháp nhanh nhất có thể, để giải quyết vấn đề này căn cơ, bài bản, vừa bảo đảm tính trước mắt vừa bảo đảm lâu dài, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, cũng như phù hợp điều kiện hoàn cảnh của đất nước ta hiện nay”, Thủ tướng nói.