Chia sẻ dữ liệu xe quá hạn đăng kiểm
Cục Đăng kiểm Việt Nam đang chia sẻ cơ sở dữ liệu kiểm định, đăng kiểm xe cơ giới với các lực lượng cảnh sát giao thông (CSGT), Sở GTVT, Thanh tra giao thông (TTGT) các tỉnh, thành phố, nhằm kiểm soát xe quá hạn kiểm định và sử dụng dữ liệu dùng chung trong công tác quản lý, kiểm đếm, xử lý vi phạm.
Ghi nhận thực tế, tình trạng xe ô tô quá hạn kiểm định và xe hết niên hạn vẫn cố tình tham gia gia thông, nhất là vào dịp giáp Tết Nguyên đán đang có dấu hiệu gia tăng trên nhiều tuyến đường phố tại các địa phương, nhất là tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông (ATGT).
Theo đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam, nguyên nhân của tình trạng trên là do hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của người sở hữu phương tiện chưa tốt, đến hạn không mang phương tiện đi kiểm định, xe hết niên hạn vẫn cố tình sử dụng hoặc mặc dù biết xe hết niên hạn sử dụng, nhưng do giá trị của xe không lớn, nên không đủ kinh phí thay mới (chủ yếu ở những vùng sâu, vùng xa)... vẫn cố tình hoạt động.
Bên cạnh đó, trong số xe quá hạn kiểm định có số lượng không nhỏ phương tiện sắp hết niên hạn sử dụng, nên người sử dụng thường có tâm lý cố chạy nốt. Ngoài ra, do nhiều đơn vị vận tải thường chờ có hàng mới mang xe đi đăng kiểm để sử dụng, nhiều cá nhân thường đi công tác, để xe ở nhà không sử dụng thời gian dài cũng "lờ" việc đăng kiểm theo quy định.
Mặc dù Cục Đăng kiểm Việt Nam có cơ sở dữ liệu của chủ xe đối với các xe hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định và thông báo cho các cơ quan chức năng, tuy nhiên theo quy định hiện nay chỉ có CSGT mới có thẩm quyền thu hồi biển số, giấy đăng ký xe; CSGT, TTGT mới có chức năng xử phạt các xe hết niên hạn, quá hạn kiểm định tham gia giao thông; việc phát hiện xe quá hạn kiểm định, xe hết niên hạn tham gia giao thông cũng chỉ thông qua quá trình tuần tra, kiểm soát...
Trước thực tế này, Cục Đăng kiểm Việt Nam thông báo danh sách phương tiện hết niên hạn sử dụng hàng năm và danh sách xe hết niên hạn từ ngày 1/1/2023 tại địa chỉ: http://app.vr.org.vn/hetnienhan/HetNienHan.aspx và danh sách xe quá hạn kiểm định tại địa chỉ: http://app.vr.org.vn/publicweb/quahankd.aspx trên trang thông tin điện tử của Cục Đăng kiểm Việt Nam. Các cơ quan chức năng có thể tải và tra cứu 24/24 giờ trên mọi thiết bị có thể truy cập Internet.
Xử lý vi phạm về kiểm định phương tiện
Từ đầu năm đến nay, tình trạng xe quá tải, xe tải tự đổ có kích thước thùng xe trên Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường không đúng với dữ liệu trong hồ sơ của phương tiện đã và đang gây khó khăn cho công tác kiểm soát tải trọng xe của lực lượng chức năng.
Để bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông và bảo đảm trật tự ATGT đường bộ; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm vi phạm trong hoạt động kiểm định phương tiện, Thanh tra Bộ GTVT đề nghị các đơn vị liên quan trong quá trình kiểm tra tải trọng đối với xe tải tự đổ, rà soát, đối chiếu kích thước thùng xe trên Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường với dữ liệu phương tiện trên cơ sở dữ liệu đăng kiểm (Cổng thông tin điện tử của Cục Đăng kiểm Việt Nam); nếu phát hiện có sự khác nhau về thông tin phải kiểm tra, xác minh tại đơn vị đăng kiểm. Khi phát hiện có vi phạm trong hoạt động kiểm định, ngoài việc xử phạt vi phạm hành chính sẽ căn cứ quy định để thanh tra đột xuất hoạt động kiểm định của đơn vị đăng kiểm đó.
Trường hợp đơn vị đăng kiểm cấp Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho phương tiện đóng trên địa bàn địa phương khác, chuyển hồ sơ, tài liệu có liên quan đến Thanh tra Sở GTVT nơi đơn vị đăng kiểm đóng trụ sở để đề nghị kiểm tra.
Đến thời điểm này, Chính phủ, Bộ GTVT và các bộ, ngành, địa phương đã nhận thức rõ nguy cơ tiềm ẩn mất ATGT của xe quá hạn kiểm định và xe hết niên hạn sử dụng tham gia giao thông, nên đã ban hành nhiều văn bản pháp luật, triển khai nhiều biện pháp hạn chế xe quá hạn kiểm định và xe hết niên hạn tham gia giao thông.
Đơn cử, ngày 5/10/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 29/CT-TTg về việc xử lý phương tiện giao thông đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định. Trong đó, Bộ GTVT được giao nhiệm vụ chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục thông báo danh sách phương tiện cơ giới đường bộ hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định cho Bộ Công an, công an các địa phương và công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng; đồng thời, yêu cầu các đơn vị đăng kiểm trên cả nước tăng cường phối hợp với lực lượng Thanh tra GTVT, CSGT và chính quyền địa phương thống kê, kiểm soát, xử lý đối với tất cả các phương tiện hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Bộ GTVT, hàng năm, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã yêu cầu các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trên cả nước cung cấp số liệu cho phòng CSGT, Sở GTVT, TTGT các tỉnh, thành phố danh sách xe hết niên hạn của năm đó và xe danh sách xe sẽ hết niên hạn vào năm sau. Đồng thời, chủ động phối hợp với các lực lượng tuần tra thực hiện kiểm tra liên ngành để kiểm soát trên đường.
Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt: Phạt tiền từ 4 - 6 triệu đồng, tịch thu phương tiện, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1 - 3 tháng đối với hành vi điều khiển xe quá niên hạn sử dụng tham gia giao thông. Phạt tiền từ 2 - 3 triệu đồng, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1 - 3 tháng đối với hành vi điều khiển xe có giấy chứng nhận hoặc tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường nhưng đã hết hạn sử dụng.