'Soi' tài sản của tỷ phú giàu nhất châu Á: Vượt mặt ông trùm 'đồng hương', cổ phiếu một loạt công ty con tăng hơn 600%

Theo Bloomberg Billionaires Index, giá trị tài sản ròng của tỷ phú 59 tuổi là 88,5 tỷ USD tính đến ngày 7/2, vượt qua tỷ phú Mukesh Ambani với 87,9 tỷ USD. Với giá trị tài sản tăng gần 12 tỷ USD, ông đang là người có tài sản tăng mạnh nhất trong năm nay.

"Ông trùm" ngành than đang mở rộng tầm nhìn ra ngoài lĩnh vực nhiên liệu hóa thạch. Adani hướng sự phát triển sang lĩnh vực năng lượng tái tạo, sân bay, trung tâm dữ liệu và thầu các dự án quốc phòng. Đây là những ưu tiên mà Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cũng đặt lên hàng đầu với mục tiêu xây dựng quốc gia và đáp ứng những kế hoạch kinh tế dài hạn của đất nước.

Deepak Jasani – trưởng bộ phận nghiên cứu bán lẻ tại công ty môi giới HDFC Securities, nhận định: "Adani Group đã phát hiện và tham gia vào tất cả các lĩnh vực hiện có vào đúng thời điểm. Điều này đã thu hút một nhóm các nhà đầu tư nước ngoài. Các lĩnh vực mà họ đang ‘góp mặt’ đều đang cần được rót vốn và họ ít gặp khó khăn trong việc huy động vốn để mở rộng."

Một số cổ phiếu niêm yết của các công ty thuộc Adani Group đã tăng hơn 600% trong 2 năm qua nhờ đặt cược vào việc thúc đẩy cơ sở hạ tầng và năng lượng xanh. Họ gặt hái được thành tích ấn tượng khi ông Modi nỗ lực hồi sinh nền kinh tế 2,9 nghìn tỷ USD và đạt mục tiêu không phát thải carbon vào năm 2070. Ngoài ra, việc MSCI đưa thêm nhiều công ty của Adani vào chỉ số theo dõi TTCK Ấn Độ cũng giúp các quỹ theo dõi sẽ mua cổ phiếu của họ.

2020 là năm đại thắng của tỷ phú Ambani, với tập đoàn khí hóa dầu Reliance Industries đã tạo ra hàng tỷ USD nhờ đầu tư vào Facebook và Google. Song, "con lắc" giàu có đã xoay chuyển về phía Adani.

Phát triển mạnh trong lĩnh vực năng lượng xanh

Cả 2 tỷ phú Ấn Độ đều xây dựng đế chế của mình từ lĩnh vực nhiên liệu hóa thạch hoặc than. Họ đang thúc đẩy cả các dự án năng lượng xanh. Ambani đã cam kết chi hơn 10 tỷ USD trong 3 năm tới, theo một phần trong kế hoạch chi tiêu 76 tỷ USD cho năng lượng tái tạo. Trong khi đó, Adani quyết định đầu tư tổng cộng 70 tỷ USD vào năm 2030 để giúp tập đoàn của ông trở thành nhà sản xuất năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới.

Các công ty bao gồm Total SE và Warburg Pincus đều đầu tư vào các công ty của Adani vào năm 2021. Tháng 1 năm ngoái, gã khổng lồ ngành dầu mỏ của Pháp mua 20% cổ phần của Adani Green Energy và 50% cổ phần trong danh mục bao gồm các tài sản lĩnh vực năng lượng mặt trời của tập đoàn này. Giá trị thương vụ này chỉ là 2,5 tỷ USD, trong khi vốn hóa của Adani khi đó là 20 tỷ USD.

Vào tháng 3/2021, Warburg cho biết họ sẽ đầu tư 110 triệu USD để mua 0,5% cổ phần của Adani Ports và Special Economic Zone Ltd.

Để phát triển mạnh hơn mảng năng lượng xanh, Adani đã tiết lộ kế hoạch tăng công suất khai thác năng lượng tái tạo của tập đoàn lên gần gấp 8 lần vào năm 2025. Vào tháng 5, Adani Green đã đồng ý mua mảng kinh doanh năng lượng tái tạo tại Ấn Độ của SoftBank, theo đó giúp SB Energy India được định giá 3,5 tỷ USD.

Thành tích ấn tượng của các công ty mà Adani sở hữu

Chỉ trong vòng 3 năm, Adani đã giành được quyền kiểm soát 7 sân bay và ¼ lưu lượng hàng không của Ấn Độ. Tập đoàn của ông hiện sở hữu hãng điều hành sân bay, máy phát điện và bán lẻ khít đốt lớn nhất trong khu vực ngoài quốc doanh.

Diễn biến cổ phiếu của các công ty do Adani điều hành và chỉ số Sensex của Ấn Độ.

 Cổ phiếu của Adani Green và Adani Total Gas – liên doanh với công ty Pháp niêm yết tại Mumbai, đã tăng hơn 1.000% kể từ đầu năm 2020. Adani Enterprises tăng hơn 730%, Adani Transmission tăng hơn 500% và Adani Ports tăng 95% trong thời gian này. Trong khi đó, chỉ số S&P BSE Sensex tăng 40%.

Giới phân tích không đưa ra nhiều đánh giá về các công ty mà ông Adani sở hữu, nhưng MSCI vẫn đưa nhóm này vào chỉ số theo dõi TTCK Ấn Độ. 3 trong số các công ty niêm yết thuộc đế chế của ông đều được đưa vào rổ chỉ số MSCI India Domestic trong tháng 5.

Đối mặt với những lời chỉ trích

Adani từng bỏ học đại học và thử vận may trong lĩnh vực khai thác kim cương vào đầu những năm 1980. Sau đó, ông trở về quê hương của mình là bang Gujarat để giúp điều hành công việc kinh doanh của anh trai. Năm 1988, ông thành lập Adani Enterprises.

Vị doanh nhân này đã sống sót sau 2 sự kiện đầy nguy hiểm. Hơn 2 thập kỷ trước, ông bị bắt cóc và ép làm con tin để đòi tiền chuộc. Năm 2008, vị tỷ phú lại là một trong những con tin trong vụ khủng bố ở khách sạn Taj Mahal Palace khiến ít nhất 166 người thiệt mạng.

Song, những cam kết về sự bền vững và mục tiêu phát triển năng lượng xanh của Adani lại vấp phải sự phản đối của nhóm vận động khí hậu tại Australia. Họ cho rằng dự án khai thác than Carmichael của Adani tại quốc gia này sẽ mở rộng nguồn cung nhiên liệu hóa thạch và gây ô nhiễm nặng nề.

Ngoài ra, vị tỷ phú cũng bị các đối thủ chính trị của ông Modi chỉ trích vì ông có quan hệ thân thiết với Thủ tướng. Adani đã bác bỏ những luận điểm này và cho rằng đó là những lời cáo buộc vô căn cứ, tập đoàn của ông phát triển mạnh mẽ là nhờ chiến lược phân bổ các khoản đầu tư hiệu quả, phù hợp với các mục tiêu của ông Modi.

Theo Sanjiv Bhasin – giám đốc IIFL Securities, nhận định, một số mảng kinh doanh lớn của Adani Group như cảng là "gần như độc quyền". Nhiều công ty của vị tỷ phú này có mối liên kết chặt chẽ với quá trình công nghiệp hóa và thúc đẩy cơ sở hạ tầng của Án Độ, do đó họ đang "ở vị thế thuận lợi và tận dụng điều đó".

Tham khảo Bloomberg