Khi cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất nhiều thập kỷ nổ ra ở Sri Lanka, tình trạng thiếu thốn nghiêm trọng tới mức các bệnh viện không còn tiến hành phẫu thuật để cứu chữa người bệnh. Đó cũng là lúc Kavindya Thennakoon biết mình cần phải làm gì đó.
Trước khi lên chuyến bay từ San Francisco, Mỹ về thủ đô Colombo, cô sinh viên tốt nghiệp Đại học Stanford, người cũng đóng vai trò đồng sáng lập một ứng dụng giáo dục số, đăng lên mạng xã hội để hỏi xem bạn bè, người thân hay những người biết tới mình cần hỗ trợ thuốc men gì hay không.
Có hơn 50 người đã yêu cầu Thennakoon mua giúp thuốc. Với trọng lượng 60kg, chúng được đóng đầy vào các va li. Đây đều là các loại thuốc không cần kê đơn nhưng các bệnh viện về cơ bản đã hết. Phần nhiều trong đó là khẩu trang phẫu thuật, que thử đường huyết và thực phẩm chức năng cho các bà mẹ mới sinh.
Tuy nhiên, điều khiến Thennakoon đau lòng nhất là không thể mua các loại thuốc điều trị ung thư hay thuốc tiêm cho trẻ sinh non, vốn rất quan trọng đối với những người mắc bệnh. Chúng là loại thuốc chỉ được phép mua theo chỉ định của bác sĩ.
"Nghe những người, dù chẳng hề quen biết, van nài mua giúp thuốc khi họ chỉ còn đủ dùng trong 2-3 ngày quả thực rất đau lòng. Và để nhận ra rằng quê hương mình đã trượt dốc đến thế thậm chí còn là cảm giác tồi tệ hơn", Thennakoon, 27 tuổi, nói.
Chỉ trong vòng vài tuần, hệ thống y tế công cộng, vốn nhận được rất nhiều lời ngợi ca của Sri Lanka khi miễn phí hoàn toàn có 22 triệu người, đã rơi thẳng vào bế tắc. Khi nền kinh tế suy thoái kéo dài, các cuộc phẫu thuật bị hoãn lại vì thiếu điện, thiếu thuốc, thiếu vật tư. Không ít cuộc phẫu thuật diễn ra dưới ánh đèn pin.
Với tình trạng vỡ nợ, Sri Lanka đang dành những đồng ngoại tệ cuối cùng để nhập khẩu lương thực, năng lượng và thuốc men. Tuy nhiên, nó không đủ ngăn tình trạng thiếu thuốc ở quốc gia 22 triệu dân này. Nếu không có các biện pháp quyết liệt, các nhóm y tế cảnh báo rằng sự gián đoạn nhập khẩu có thể dẫn tới cái chết của hàng nghìn người.
Ở thời điểm hiện tại, sự tức giận của công chúng đã lên tới mức đỉnh điểm. Người dân đang tràn ra các tuyến phố ở thủ đô Colombo, bày tỏ sự căm phẫn với việc thiếu thuốc men và các hàng hóa khác đồng thời yêu cầu Tổng thống Gotabaya Rajapaksa từ chức. Để giảm bớt tình trạng này, cộng đồng người Sri Lanka ở nước ngoài đang nỗ lực tiếp tế cho các bệnh nhân và bác sĩ dù Thennakoon nói rằng họ cũng chỉ hỗ trợ được một số công cụ "băng bó".
Tháng trước, chính phủ Sri Lanka cũng đã cảnh báo nguồn cung với hơn 100 mặt hàng y tế đang cạn kiệt. Nhiều đối tượng phải chịu sự kiểm soát giá cả đã không theo kịp với tốc độ mất giá gần đây của đồng nội tệ, khiến các nhà nhập khẩu dược phẩm ngần ngại giao hàng vì sợ thua lỗ.
Ông Channa Jayasumana, Bộ trưởng Y tế Sri Lanka, nói với Quốc hội nước này rằng một số loại thuốc đủ cung cấp trong 3 tháng nhưng không có nguồn cung thuốc mới sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt sau đó. Hiện tại, có 140 loại thuốc đang hết hàng ở Sri Lanka. Con số này có thể tăng lên 250 loại trong những ngày tới.
"Tôi chưa bao giờ thấy điều gì tồi tệ như thế", Ravi Kumudesh, một quan chức công đoàn trong ngành y tế Sri Lanka, cho biết.
Tham khảo: Bloomberg