Syria trước nguy cơ bị tấn công: Sẽ có giải pháp bất ngờ vào phút chót?

Kế hoạch tham chiến đồng loạt tại Syria

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định hủy chuyến công du Nam Mỹ dự Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ tổ chức tại Lima, Peru ngày 13-14/4 tới để ở lại bàn và chuẩn bị cho khả năng tấn công Syria sau khi cáo buộc chính quyền Syria sử dụng vũ khí hoá học tại thị trấn Douma thuộc Đông Ghouta.

Tàu sân bay USS Harry S. Truman và hai chiến hạm mang tên lửa Tomahawk đang có mặt ngoài khơi Địa Trung Hải đối diện với bờ biển Syria sẵn sàng khai hỏa khi có lệnh của Tổng thống D. Trump.

Bộ Quốc phòng Anh và Pháp cũng đang lên kế hoạch tham chiến cùng với Mỹ.

Trong khi đó, Nga đã đặt các lực lượng vũ trang của mình trong tình trạng báo động cao và sẵn sàng chiến đâu. Tướng Valery Gerasimov, Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga tuyên bố "nếu tính mạng các binh sĩ Nga bị nguy hiểm, các lực lượng Nga không chỉ sẽ bắn hạ các tên lửa mà còn phá hủy các căn cứ quân sự và các tàu phóng tên lửa của Mỹ".

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã không thỏa hiệp thông qua được và dự thảo nghị quyết về Syria. Tổ chức Cấm Vũ khí Hoá học (OPCW) cũng không có tiếng nói nào nhằm cứu vãn tình thế. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc giữ im lặng. Các cơ chế quốc tế hầu như bị tê liệt, không phát huy được vai trò. Các cố gắng ngoại giao đã cạn.

Mặt khác, tổng thống Trump đang gặp phải rất nhiều khó khăn nội bộ khi ông vẫn đang bị Cục Điều tra Liên bang (FBI) điều tra liên quan đến tham nhũng, gian lận trong cuộc bầu cử Tổng thống tháng 11/2016 và vụ bê bối tình dục với ngôi sao khiêu dâm Stephanie Clifford.

Trong tình hình như vậy, ông Trump phải làm một việc gì đó với Syria để thể hiện mình không yếu và giảm bớt sức ép trong nước. Hơn nữa, sau khi đưa ra nhiều lời đe dọa mạnh mẽ, nếu ông Trump không thực hiện tấn công Syria thì sẽ mất uy tín cá nhân và sẽ phải đối mặt với những chỉ trích trong nước cũng như từ các nước đồng minh.

Tất cả các dấu hiệu cho thấy khả năng tấn công chống Syria với sự tham gia của Mỹ, Anh và Pháp là hiện hữu.

Tuy nhiên, đối với bất cứ một hành động quân sự nào ở ngoài nước, Washington cũng phải tính toán hết sức kỹ lưỡng.

Tôi cho rằng, bất kì cuộc tấn công quân sự nào vào các mục tiêu của Syria cũng không làm thay đổi được thực tế trên chiến trường và kết quả cuộc chiến ở Syria. Quân đội Syria đã giải phóng được hầu hết các thành phố lớn, đặc biệt là lấy lại được Đông Ghouta, thành trì của phe đối lập nằm sát ngay cửa ngõ Thủ đô Damascus.

Mỹ và phương Tây chỉ có thể thay đổi thực trạng này ở Syria bằng một cuộc can thiệp quân sự tổng lực như cuộc tấn công Iraq tháng 3/2003. Khả năng này có thể loại trừ hoàn toàn vì hậu quả của nó sẽ là thảm hoạ đối với Mỹ. Trong trường hợp này, khả năng đối đầu với Nga và các căn cứ quân sự của Nga tại Syria là tất yếu.

Mỹ không đối đầu trực diện với Nga

Ở Mỹ vẫn có nhiều người có đầu óc tỉnh táo trong cuộc khủng hoảng hiện nay liên quan đến những cáo buộc chính quyền Syria sử dụng vũ khí hoá học tại thị trấn Douma.

Đại tá Patrick Lang, người đã từng làm việc nhiều năm trong Cơ quan tình báo quân sự DIA (Defense Intelligence Agency) của Mỹ đã gửi thư cho Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đề nghị xem xét khả năng các nhóm đối lập bị bao vây ở Douma đã sử dụng chất độc này.

Ông nói thêm rằng, phe đối lập đã bị thất bại, các chiến binh cùng gia đình của họ được chuyển về thành phố Jarablus gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ nhưng trên chiếc xe buýt có điều hoà nhiệt độ, chính quyền Syria là người chiến thắng sẽ có ích gì trong việc sử dụng vũ khí hoá học?

Ông Patrick Lang cũng đề nghị chính quyền Mỹ cử một đội chuyên gia đến Douma điều tra trước khi tiến hành bất cứ hành động quân sự nào.

Đáng lưu ý, giữa Bộ Quốc phòng Mỹ và tổng thống Trump đang có những ý kiến khác nhau. Ông Trump cho rằng có đầy đủ bằng chứng về việc chính quyền của tổng thống Bashar al-Assad sử dụng vũ khí hoá học ngày 7/4/2018 tại Douma, còn Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis thì nói rằng Washington vẫn đang đánh giá các thông tin về vụ tấn công vũ khí hoá học tại Syria và tỏ ra thận trọng đối với những lời đe dọa bắn tên lửa vào Syria.

Thực tế, thời hạn 48 tiếng đồng hồ đã hết, nhưng ông Trump vẫn chưa đưa ra được quyết định tấn công Syria và vẫn đang tiến hành các cuộc thảo luận trong Nhà Trắng.

Không ai có thể loại trừ Mỹ sẽ tấn công quân sự Syria, nhưng vẫn có khả năng Mỹ-Nga sẽ thỏa thuận với nhau vào phút chót. Thực tế cho thấy, quan hệ hết sức căng thẳng, nhưng Mỹ không muốn đối đầu trực diện với Nga.

Tháng 4 năm ngoái, trước khi bắn tên lửa vào căn cứ không quân Shayrat của Syria, Mỹ đã thông báo cho phía Nga để tránh thương vong. Mỹ và Nga vẫn duy trì các kênh liên lạc với nhau.

Ngày 11/4/2018, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng viện Duma quốc gia Nga, tướng Vladimir Shamanov cho biết đang tiến hành liên hệ trực tiếp với Bộ Tham mưu chung của Mỹ về tình hình Syria.

Tình hình thế giới, đặc biệt là Trung Đông đang diễn biến hết sức phức tạp. Một cuộc chiến tranh mới không những không giải quyết được vấn đề gì mà hoàn toàn không có lợi cho bất cứ quốc gia nào và sẽ chỉ đem lại cho khu vực thêm thảm họa.

Hy vọng sự tỉnh táo của các nhà chính trị sẽ giải quyết bất đồng bằng các biện pháp ngoại giao thay vì tiếng nói của súng đạn.

*Tiêu đề do tòa soạn đặt lại