Thông thường, tát đìa ở miền Tây ở 2 thời điểm, một là trước Tết, hai là sau khi gặt lúa đông xuân.
Những ngày cuối mùa gặt năm nay, chúng tôi có dịp về huyện Trần Văn Thời, Cà Mau để tham gia một buổi tát đìa bắt cá. Thời điểm này, bà con đã thu hoạch xong lúa, lại gặp ngay lúc hạn hán gay gắt, nên nước trên các cánh đồng, kênh rạch đã gần như khô cạn. Tuy nhiên, do đặc thù địa hình miền Tây là dạng trũng, thấp, với nhiều đìa, lung, bàu, rạch,...nên dù nước rút cạn đồng, vẫn còn nước đọng lại ở các lung, đìa,... cặp đồng ruộng.
Tát đìa ở miền Tây mang đậm nét đặc trưng vùng sông nước. Ảnh: Chúc Ly.
Khi nước cạn, theo quy luật tự nhiên, cá không còn chỗ ở, thì tìm đến các đìa còn nước để sống. Cá dưới đìa sống tự nhiên nhờ trú ngụ dưới những nhánh chà, ăn sinh vật tự nhiên trong đìa, thường là các loại cá phổ biến như cá lóc, thác lác, rô, sặc...
Người dân bơm cạn nước trong đìa để bắt cá đồng. Ảnh: Chúc Ly.
Những năm gần đây tuy lượng cá đồng không còn nhiều nhưng tát đìa vẫn là một nét đẹp trong văn hóa, người miền Tây luôn giữ gìn. Ảnh: Chúc Ly.
Lượng cá đồng giảm, nên người dân đa số chỉ tát đìa bắt cá đãi người thân. Ảnh: Chúc Ly.
Chia sẻ với chúng tôi, anh Trần Văn Quắn (ngụ xã Khánh Bình Đông, huyện Trần Văn Thời), cho hay: “Sau nhà tôi vẫn còn giữ lại một cái đìa, để sau khi thu hoạch lúa gia đình tổ chức bắt cá đồng. Những năm gần đây, lượng cá dưới đìa cũng ít dần, cá bắt được chỉ để ăn chứ không còn bán. Tuy nhiên, gia đình vẫn giữ lại đìa để có dịp anh em hàng xóm xúm nhau bắt cá. Sau đó, cùng nhau quây quần nướng cá, làm các món ăn từ cá đồng thưởng thức”.
Lội bùn bắt cá đồng dưới đìa luôn là một cảm giác khó quên. Ảnh: Chúc Ly.
Rồi tự tay lựa những con cá ngon. Ảnh: Chúc Ly.
Chị Nguyễn Ngọc Duyên (ngụ TP.HCM), chia sẻ: “Đó là trải nghiệm tuyệt vời về miền quê, cảm nhận cái nắng, gió của Cà Mau; đặc biệt là trưa hè ngồi giữa đồng chờ nướng cá lóc, nghe mùi khói rơm bốc lên. Cá nướng rơm vừa ngọt thịt vừa thơm mùi đồng quê. Về quê ăn bữa cơm quây quần cùng với những người thân, không cần câu nệ khách sáo, đó là những phút giây tôi được sống thảnh thơi nhất”.
Và quây quần cùng nhau nướng cá. Ảnh: Chúc Ly.
Tự tay canh lửa nướng cá lóc bằng rơm. Ảnh: Chúc Ly.
Cạo bỏ lớp tro trên cá lóc vừa được nướng xong. Ảnh: Chúc Ly.
Món cá lóc nướng rơm sẽ ngon hơn hẳn khi ta tự tay làm. Ảnh: Chúc Ly.