Thanh tra Bộ Tư pháp công bố loạt vi phạm đấu giá đất ở Bình Dương

Sai sót liên quan đến đấu giá hai dự án "khủng"

Chánh Thanh tra Bộ Tư pháp Nguyễn Hồng Diện vừa ký ban hành Kết luận thanh tra số 07/KL-TTR liên quan đến việc chấp hành các quy định pháp luật đối với Công ty Cổ phần Dịch vụ Đấu giá Nam Sài Gòn và Văn Phòng Công chứng Mỹ Phước tại dự án khu dân cư Mỹ Phước 4 và dự án khu dân cư Cầu Đò của tỉnh Bình Dương.  

Theo kết luận thanh tra, diện tích quyền sử dụng đất giữa chứng thư thẩm định giá và kết quả bán đấu giá không thống nhất. Theo chứng thư thẩm định của Công ty Cổ phần thẩm định giá và Tư vấn Quốc tế thì tổng diện tích quyền sử dựng đất thuộc dự án khu dân cư Mỹ Phước 4 là 358.740m2. Tuy nhiên, diện tích quyền sử dụng đất theo hợp đồng đấu giá chỉ có 355.918m2. Chênh lệch diện tích là 2.821m2. Sau này, Công ty Nam Sài Gòn và Agribank Chợ Lớn không thực hiện điều chỉnh lại hợp đồng dịch vụ đấu giá.

Kết luận thanh tra của Thanh tra Bộ Tư pháp liên quan đến việc chấp hành các quy định pháp luật đối với Công ty Cổ phần Dịch vụ Đấu giá Nam Sài Gòn và Văn Phòng Công chứng Mỹ Phước tại dự án khu dân cư Mỹ Phước 4 và dự án khu dân cư Cầu Đò. 

Diện tích trên là do Văn phòng công chứng Mỹ Phước và ngân hàng yêu cầu ghi đúng với diện tích trong các hợp đồng thế chấp và 51 giấy chứng nhận QSDĐ. Tuy nhiên, hồ sơ đấu giá không có tài liệu nào chứng minh, giải thích cho sự chênh lệch diện tích làm căn cứ xác định giá khởi điểm với kết quả bán đấu giá thực tế được ghi nhận tại biên bản đấu giá.

Theo kết luận thanh tra, hết hạn khách hàng đăng ký đấu giá chưa nộp đủ số tiền đặt trước là chưa đúng với quy định. Công ty Nam Sài Gòn có giải trình là ngân hàng đã đồng ý, yêu cầu công ty đấu giá cho Công ty Thuận Lợi, đơn vị mua trúng đấu giá, chậm nộp tiền đặt trước nhưng lại không có tài liệu, văn bản nào chứng minh cho việc đồng ý của ngân hàng.

Trong quá trình thanh toán tiền trúng đấu giá, nhiều lần công ty mua trúng đấu giá không thực hiện đúng thời hạn thanh toán. Công ty Nam Sài Gòn không đôn đốc, yêu cầu người mua trúng đấu giá thực hiện đúng thỏa thuận, cảm kết như hợp đồng mua bán tài sản được ký kết giữa các bên.

Đối với việc công chứng các hợp đồng mua bán tài sản của Văn phòng công chứng Mỹ Phước, quá trình thực hiện công chứng, Văn phòng công chứng Mỹ Phước còn có nhiều thiếu sót, vi phạm trong việc đấu giá tài sản, công chứng hợp đồng mua bán tài sản. Việc Công ty Nam Sài Gòn tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất Nhà nước giao đất không thu tiền là trái với quy định nhưng công chứng viên không phát hiện ra mà vẫn tiến hành công chứng. Công chứng viên đã thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra dự thảo hợp đồng, vi phạm Khoản 6 Điều 40 Luật Công chứng năm 2015.

Có dấu hiệu nâng khống chi phí đấu giá

Thanh tra Bộ Tư pháp xác định, Agribank Chợ Lớn chưa xác định đúng về tài sản đấu giá khi ký hợp đồng dịch vụ đấu giá với Công ty Nam Sài Gòn cũng như đảm bảo các cơ sở pháp lý vững chắc trong quá trình xử lý tài sản thế chấp để thu hồi nợ đối với các quyền sử dụng đất mà Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.

Agribank Chợ Lớn chưa quyết liệt trong việc đôn đốc Công ty Nam Sài Gòn yêu cầu người mua trúng đấu giá thực hiện thanh toán tiền mua trúng đấu giá theo quy định của hợp đồng mua bán tài sản và thoả thuận các bên. Cơ quan Thanh tra cũng xác định, chi phí đấu giá không thống nhất, có dấu hiệu nâng khống chi phí.

Từ những vi phạm trên, Thanh tra Bộ Tư pháp kiến nghị cơ quan thanh tra, giám sát Ngân hàng Nhà nước, tăng cường thanh tra đối với các chi nhánh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trong việc xử lý, thu hồi nợ, tránh khiếu nại tố cáo phát sinh có liên quan đến công tác đấu giá tài sản đảm bảo của ngân hàng. Kiến nghị Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương kiểm điểm trách nhiệm đối với Văn phòng công chứng Mỹ Phước để đảm bảo việc công chứng được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật.

Theo kết luận thanh tra chi phí đấu giá không thống nhất, có dấu hiệu nâng khống chi phí.

Ngoài ra, Thanh tra chỉ ra phiên đấu giá mua KDC Mỹ Phước khu B1, B2, thời gian chậm trễ thanh toán đủ tiền của Công ty Thuận Lợi lên đến 7 tháng so với hợp đồng. Còn tại lần đấu giá KDC Cầu Đò và khu A, Mỹ Phước 4 thì sự chậm hoàn thành nghĩa vụ nộp tiền trúng đấu giá cũng là gần nửa năm.

Kết luận cũng kiến nghị Công ty Nam Sài Gòn tổ chức rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót mà kết luận thanh tra đã nêu trong việc tổ chức bán đấu giá. Báo cáo kết quả thực hiện về Thanh tra Bộ Tư pháp trước ngày 8/5/2020.

Theo hồ sơ vụ việc, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thiên Phú thế chấp cho Agribank Chợ Lớn dự án khu dân cư Mỹ Phước 4 diện tích 176.045m2 và 287.260m2 đất dự án khu dân cư Cầu Đò ở thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Ngoài ra, Công ty Thiên Phú còn thế chấp 243.912m2 đất dự án khu dân cư Hòa Lân ở TP Thuận An, tỉnh Bình Dương để đảm bảo cho một khoản vay. Tuy nhiên, Công ty Thiên Phú không có khả năng trả nợ nên dự án bị phát mãi, bán đấu giá.